اختصاصی طرفداری - دو تیم ژاپن و قطر در فینال جام ملت های آسیا در استادیوم شهر ورزش های زاید به مصاف یکدیگر رفتند که در پایان این شاگردان فلیکس سانچز بودند که در یک بازی حساب شده، توانستند ژاپن را شکست داده و به قهرمانی در هفدهمین دوره این مسابقات دست یابند.
ژاپنی ها پس از برد 3-0 مقابل تیم ملی کشورمان برای کسب پنجمین قهرمانی خود در جام ملت های آسیا پا به دیدار پایانی گذاشته بودند تا با اول شدن در این مسابقات، هرچه بیشتر خود را در آسیا دست نیافتنی تر سازند. در آن سو هم عنابی ها که در این تورنمنت خوش درخشیده بودند، برای تکمیل پازل موفقیت هایشان به برد برابر سامورایی ها و اولین قهرمانی خود در این رقابت ها می اندیشیدند. در این یادداشت تحلیلی قصد داریم تا شما را با جزییات دیدار فینال جام ملت های آسیا 2019 بیشتر آشنا سازیم.
گفتنی است تمام آمارهای درج شده در این یادداشت، از سایت AFC اخذ شده است.
ترکیب ابتدایی و آمار بازی
| قطر |
ژاپن |
آمار بازی |
| 3 |
1 |
گل ها |
| 9 |
12 |
اقدام به شوت |
| 3 |
1 |
شوت در چارچوب |
| 327 |
493 |
تعداد کل پاس ها |
| 75.8% |
83.0% |
درصد صحیح پاس ها |
| 3 |
34 |
سانتر |
| 1 |
0 |
آفساید |
| 2 |
13 |
کرنر |
| 8 |
20 |
خطا |
| 2 |
3 |
کارت زرد |
| 38.5% |
61.5% |
درصد مالکیت توپ |
فلیکس سانچز تیم خود را در این بازی با آرایش 2-3-5 روانه بازی کرده بود. ساختاری که شاید در ابتدا ما را به دفاعی بودن محض این تیم بیاندازد اما این تیم در هنگام حمله به 3-3-4 و گاهی اوقات 2-4-4 تغییر وضعیت می داد و در کنار معز علی، اکرم عفیف و عبدالعزیز حاتم نیز اضافه می شدند. در آن سوی میدان نیز، هاجیمه موری یاسو به مانند بازی با ایران، تیمش را با آرایش 2-4-4 به مصاف با قطر فرستاده بود. وقتی به جدول بالا و آمار بازی دو تیم ژاپن و قطر می نگریم، به طرز شگفت آوری بسیاری از آمار و آیتم های این بازی به سود سامورایی ها می چربد. تعداد پاس بالاتر و درصد مالکیت فوق العاده 61.5% ژاپنی ها، بار دیگر ثابت کرد در فوتبال مدرن امروزی، لزوما تیمی که گردش توپ و پاس های بالاتری دارد، نمی تواند برنده بازی باشد. ژاپنی ها دقیقا همین شرایط را به نحو برعکس در مقابل عربستان در مرحله یک هشتم تجربه کردند و با آمار بسیار پایین تر نسبت به تیم عربستان توانستند این تیم را شکست دهند. شاگردان هاجیمه موری یاسو در این دیدار 34 سانتر و 12 شوت بر روی دروازه قطری ها ایجاد کرده بودند ولی در مقابل این قطر بود که با برد 3-1 زمین بازی را ترک گفت. قطری ها با سانچز اسپانیایی که کار در آکادمی بارسلونا را در کارنامه خود دارد، به خوبی آموخته بودند که باید قدر کوچکترین فرصت هایی که برای آن ها در بازی ایجاد می شود، را بدانند. عنابی ها تنها سه شوت درچارچوب داشتند که هر سه آن ها در این دیدار تبدیل به گل شده است؛ اما ژاپنی ها در یک بازی پراشتباه چه در فاز دفاعی و هجومی مواجه بودند. آن ها در 12 اقدام به شوت خود، تنها یک شوت درچارچوب داشته اند و از کرنرهای پرتعداد خود، به هیچ وجه نتوانستند به خوبی بهره ببرند. قطری ها با یک بازی حساب شده توانستند با پیروزی 3-1 مقابل ژاپن، به اولین قهرمانی خود در جام ملت های آسیا دست یابند و با شایستگی به اولین قهرمانی خود در این مسابقات دست یابند.
تحلیل روند کلی بازی
نگاهی گذرا به آمار بازی
ژاپن در این بازی به عنوان تیم میزبان (Home) از سوی مسئولان برگزاری بازی انتخاب شده بود و تیم قطر نیز در این دیدار میهمان (Away) بود. همان طور که در تصویر زیر می توانید مشاهده کنید 57.7% زمان و گردش توپ بازی در میانه میدان سپری شده بود و 11.7% در یک سوم دفاعی تیم ژاپن و مابقی که 30.6% است هم در زمین تیم قطر، توپ در جریان بوده است. علت اینکه توپ بیشتر در یک سوم دفاعی تیم قطر بوده، بنا به گل هایی است که این تیم در 30 دقیقه ابتدایی بازی به ثمر رساند و با دو گل از حریف قدرتمند خود پیش آفتاد. ژاپنی ها با وجود اینکه آمار بالاتری در حفظ و گردش توپ در زمینِ قطری ها داشتند، اما به دلیل عدم تمرکز کافی و همچنین ساختار دفاعی قدرتمند تیم ملی قطر، نتوانستد از فرصت های خود بهره کافی برده و در نهایت با شکست، این بازی را ترک گفتند.
چیدمان بازیکنان
اگر به چیدمان تک تک بازیکنان قطر (دایره های آبی رنگ) در حین بازی نگاهی دقیق تر بیاندازیم، متوجه می شویم که در بیشتر زمان این دیدار، تنها شماره 11 این تیم، اکرم عفیف آن هم با فاصله در زمین تیم ژاپن حاضر بوده است. بیشتر حضور بازیکنان در این دیدار در میانه میدان و یک سوم دفاعی تیم قطر بوده است. در تصویر زیر به خوبی می توانید، میانگین جاگیری تاکتیکی بازیکنان دو تیم در طول بازی را مشاهده فرمایید. در میانه میدان 4 قطری دو هافبک بازیساز ژاپن یعنی شیباساکی و شیوتانی را به خصوص در نیمه اول بازی مهار کرده بودند و مانع از بازیسازی آن ها شده بودند. به همین دلیل هم ژاپن در نیمه اول هیچ حرفی در این دیدار نداشت و قطری ها بازی خود را به سامورایی ها، دیکته کرده بودند. در تصویر زیر به خوبی می توانید، میانگین جاگیری تاکتیکی بازیکنان دو تیم در طول بازی را مشاهده فرمایید.
طرح ریزی حملات
ژاپنی ها در نیمه اول بیشترین فشار خود را از سمت راست جایی که مرد سال فوتبال آسیا یعنی عبدالکریم حسن حضور داشت، وارد کرده بودند. مدافعی که به خوبی از پس حملات سامورایی ها برآمد و به هیچ وجه به بازیکنانی چون ساکای و ریتسو دوان اجازه خود نمایی در این نیمه را نداد. قطر نیز در این نیمه بیشترین فشار خود با 55.3% از سمت راست بر دروازه ژاپنی ها وارد کرده بود. اکرم عفیف و حسن الهیدوس مرد اول بیشتر حملات قطری ها در این نیمه بودند و بازی خوب آن ها باعث برتری 2-0 قطر در این نیمه شد. در نیمه دوم اما فرم حمله ژاپنی ها با تغییرات موری یاسو نیز دست خوش تغییر شد و آن ها بیشترین حملات خود را از سمت چپ پیگیری می کردند. قطر نیز با توجه به دو گلی که زده بود، رو به بازی تدافعی تری آورد و سعی می کرد از میانه میدان و عمق به ژاپن ضربه بزند. هر سه تصویر زیر به خوبی نشان از وضعیت حملات دو تیم در طول این بازی می دهند.
عملکرد هجومی دو تیم در نیمه اول بازی
عملکرد هجومی دو تیم در نیمه دوم بازی
عملکرد هجومی دو تیم در تمام زمان بازی
برترین بازیکنان از نظر ارسال پاس
ژاپنی ها در آیتم پاس از حریف سپید پوش خود چه در تعداد پاس و چه در ارسال صحیح و کیفیت آن، در این دیدار بهتر عمل کرده اند. ژاپنی ها با 493 پاس در برابر 327 پاس قطر، 166 پاس بیشتر دادند؛ ضمن اینکه درصد صحیح پاس های سامورایی ها به 83% در این بازی رسید و همین دو عامل ذکر شده، در برتری ژاپن در تملک توپ نقش اساسی داشت و آن ها 61.5 درصد مالکیت توپ را در اختیار داشته اند. این در حالی است که در بازی این تیم برابر عربستان در بسیاری از اوقات درصد مالکیت این تیم در آن بازی به زیر 30% می رسید! وقتی به آمار بهترین بازیکنان دو تیم از نظر تعداد پاس نیز نگاهی دقیق می اندازیم، متوجه می شویم که بهترین بازیکنان زمین از نظر ارسال پاس صحیح، شاگردان موری یاسو بوده اند. حتی نفر سوم ژاپن در این زمینه نیز از بهترین بازیکن قطر که اکرم عفیف بوده است، بیشتر پاس صحیح داده است. مایا یوشیدا مدافع میانی تیم ژاپن با 60 پاس بهترین عملکرد را در این زمینه در طول بازی داشته است. پس از او، گاکو شیباساکی هافبک خلاق ژاپنی ها با 58 پاس در جایگاه دوم قرار گرفته و تاکاهیرو تومیاسو با 53 پاس در جایگاه سوم ایستاده است. جالب این که در بازی برابر ایران در نیمه نهایی نیز، همین سه بازیکن بیشترین تعداد پاس را در آن دیدار بین هم رد و بدل کرده بودند. در تیم قطر، همانطور که گفته شد اکرم عفیف با 38 پاس در بین عنابی ها درجایگاه اول بوده و پس از او طارق سلمان با 27 پاس و عبدالکریم حسن با 23 پاس در جایگاه های بعدی تیم قطر قرار گرفته اند. در ادامه سه بازیکن برتر از هر دو تیم را که در نحوه ارسال پاس بهتر عمل کرده اند، را خدمت شما معرفی خواهیم کرد.
الف) تیم ژاپن
تمام پاس های مایا یوشیدا در بازی برابر قطر
تمام پاس های گاکو شیباساکی در بازی برابر قطر
تمام پاس های تاکاهیرو تومیاسو در بازی برابر قطر
ب) تیم قطر
تمام پاس های اکرم عفیف در بازی با ژاپن
تمام پاس های طارق سلمان در بازی برابر ژاپن
تمام پاس های عبدالکریم حسن در بازی برابر ژاپن
تحلیل گرافیکی شوت ها و پاس های کلیدی
ژاپنی ها چه در تعداد پاس، پاس های کلیدی و تعداد شوت نسبت به تیم قطر برتری محسوسی داشتند. اما همان طور که گفته شد به دلیل عدم تمرکز کافی و ساختار دفاعی قدرتمند عنابی ها موفق نشدند از فرصت های خود استفاده نمایند. در ادامه به گراف پاس های کلیدی بازیکنان ژاپن و قطر می پردازیم.
پاس های کلیدی و گل بازیکنان ژاپن
پاس های کلیدی و گل بازیکنان قطر
حال به شوت های بازیکنان دو تیم می رسیم که قصد داریم شوت های درچارچوب و خارج از چارچوب دو تیم را با هم بررسی نماییم. تعداد شوت هایی که بازیکنان ژاپن در این بازی زدند و درچارچوب دروازه قطر قرار نداشت به پنج شوت می رسید. توجه داشته باشید که این آمار صرفا برای شوت هایی است که در چارچوب دروازه تیم مقابل قرار نداشته و شوت هایی که توسط مدافعان قطری بلاک شده، در این آمار محسوب نشده است. این آمار اما برای تیم قطر تنها به دو مورد در بازی رسیده بود؛ خود همین امر، یکی از دلایل اصلی برتری قطر و شکل گیری این نتیجه به نوعی بوده است.
شوت های خارج از چارچوب بازیکنان ژاپن
شوت های خارج از چارچوب بازیکنان قطر
در نهایت به شوت هایی می رسیم که بازیکنان دو تیم به سمت دروازه شلیک کرده و موقعیت و خطر جدی را به سود آن ها رقم زده است. شوت های درچارچوب ژاپن همانطور که مشاهده می کنید آمار بسیار ناچیزی بود که آن هم تنها توسط مینامینو در نیمه دوم این بازی تبدیل به گل شده است. در آن سوی میدان، قطر 3 شوت به سمت چارچوب ژاپن داشته که هر سه مورد به گل تبدیل شده است. قطر به بهترین شکل ممکن از فرصت های خود در این دیدار استفاده نمود و در پایان توانست با استفاده از فرصت هایش به قهرمانی جام ملت های آسیا دست یابد.
شوت های در چارچوب بازیکنان ژاپن
شوت های در چارچوب بازیکنان قطر
دلایل موفقیت تیم ملی قطر در جام ملت های آسیا 2019
در دیدار فینال جام ملت های آسیا که در روز جمعه 12 بهمن ماه انجام شد، هواداران فوتبال بازی جذابی را مشاهده کردند. بازی که قطر با شایستگی تمام به مقام قهرمانی هفدهمین دوره این مسابقات، دست یافت. علل مختلفی در قهرمانی این تیم نقش داشت که در آخرین بخش از سلسله بحث های ایستگاه تاکتیک بازی های جام ملت های آسیا به پنج مورد آن به اختصار اشاره می کنیم.
1) فلیکس سانچز
مربی 43 ساله تیم ملی قطر که متولد بندر بارسلونای اسپانیاست، شاید در شروع این جام کسی به آن شکل او را نمی شناخت. فلیکس سانچز مربی است که از سال 2006 تاکنون که 13 سال می گذرد، خود را وقف فوتبال پایه کشور قطر نموده و حال ثمره برنامه ریزی و تلاش و پشتکار خود را در این جام دید. مربی که فارغ از هر حاشیه ای فقط به تیم تحت هدایتش توجه داشت و توانست بزرگترین افتخار تاریخ فوتبالی قطر را رقم بزند. او هر 12 ماه از سال را در کشور قطر زندگی می کند و فقط 45 روز در سال را به مرخصی می رود! هنگامی که در مرحله یک چهارم پایانی جام ملت های آسیا تیم شایسته او توانست بر کره جنوبی فائق آید و در حالی که بازیکنان این تیم سرمست از شادی در پوست خود نمی گنجیدند، واکنش او و کمکش شکار عکاسان خبری در جهان شد. عکسی که به خوبی نشان از تعصب و عشق بالای او به تیمی که بیش از یک دهه برای آن زحمت کشیده بود را نشان می دهد. قطری ها تنها با برنامه ریزی و بهره گیری از یک مربی بادانش و دلسوز توانستند به قهرمانی در این جام برسند و نمی توان موفقیت های آن ها را صرفا به دلارهای نفتی ربط داد.
2) المعز علی
بهترین بازیکن و بهترین گلزن این جام بدون هیچ تردیدی المعز علی، ستاره تیم ملی فوتبال قطر و باشگاه الدحیل بود. المعز علی در این جام با شایستگی تمام توانست با 9 گل نه تنها به مقام آقای گلی این رقابت ها دست یابد، بلکه رکورد گلزنی علی دایی که بیش از دو دهه دست نخورده بود را نیز بشکند. مهاجمی که حتی فرصت این را داشت تا در دقایق آخر بازی برابر ژاپن پشت ضربه پنالتی بایستد و آمار گلزنی خود در این رقابت ها را دو رقمی و رویایی تر سازد؛ اما با تواضع و فروتنی خاصی که داشت این فرصت را به اکرم عفیف داد تا هافبک خلاق قطری ها نیز در بازی فینال و افتخار گلزنی در آن نقش داشته باشد. المعز علی 22 ساله یکی از ستارگان حال حاضر و آینده فوتبال آسیاست و به طور قطع از درخشش او در سال های آتی و به خصوص جام جهانی 2022 بیشتر خواهیم شنید. مهاجمی که به مانند سایر هم تیمی هایش محصول آکادمی توانمند اسپایر و سرمربی دلسوزی چون فیلیپ سانچز بوده است.
3) اکرم عفیف
در کنار المعز علی ستاره بازی پایانی جام ملت های آسیا، اکرم عفیف ستاره خلاق تیم ملی قطر و باشگاه السد بود. اکرم عفیف که پیش از این مسابقات در لیگ قهرمانان آسیا و به خصوص بازی برابر نماینده فوتبال کشورمان، استقلال ایران نیز خوش درخشیده بود، جواهری در خط هافبک تیم ملی قطر بود. اکرم عفیف با 10 پاس گل با اقتدار و اختلاف فاحشی نسبت به سایر رقبایش در صدر بهترین پاسورهای این جام ایستاد. او همچنین با 26 موقعیت گلزنی که برای هم تیمی های خود نیز ساخته بود توانست باز هم در صدر بهترین بازیکنان این جام قرار گیرد. اشکان دژاگه و احسان حاج صفی از کشورمان به ترتیب با 10 و 9 خلق موقعیت در رده های چهارم و هشتم این مسابقات قرار داشتند تا به خوبی تفاوت چنین بازیکنی با سایر بازیکنان دیگر تیم ها را به خوبی درک کنیم. اکرم عفیف در فصل بعد لیگ قهرمانان آسیا با این آمادگی بالا باز هم در جدالی تکراری به مصاف پرسپولیس ایران خواهد رفت و شاگردان برانکو کار سختی برای مهار چنین بازیکن توانمند و باهوشی خواهند داشت.
4) سعد الشیب و ساختار دفاعی
اگر گل دقیقه 69 تاکومی مینامینو در بازی فینال نبود، قطری ها می توانستند با یک رکورد خارق العاده و بدون گل خورده به قهرمانی در این جام برسند. مینامینو آمار فوق العاده کلین شیت های سعد الشیب و خط دفاعی قدرتمند قطری ها را هرچند شکست ولی تیم ملی قطر در همان بازی نیمه نهایی موفق به ثبت رکورد بیشترین کلین شیت در این مسابقات با عبور از علیرضا بیرانوند از ایران شدند. سعد الشیب با آمادگی بالای خود، توانست در دیدارهایی هم چون ژاپن، امارات و کره جنوبی دروازه خود را بسته نگه دارد. در این راه خط دفاعی خوب قطر و بازیکنانی به مانند عبدالکریم حسن، طارق سلمان، خوخی و پدرو کوریا را نمی توان دست کم گرفت. تیم ملی قطر را اصولا نمی توان تیم دفاعی در نظر گرفت آن ها با 19 گل بهترین خط حمله جام را نیز ازآن خود کرده اند و تیم ملی قطر در این رقابت ها به خوبی نشان داد که می توان توامان هم یک خط دفاعی خوب داشت و هم در کنار آن به فکر گلزنی و استفاده از پلن های مختلف برای فرو ریختن دروازه حریفان داشت.
5) برنامه ریزی 15 ساله قطری ها
در پایان این بخش به مهم ترین عامل موفقیت تیم ملی فوتبال قطر می رسیم. اوج برنامه ریزی و سرمایه قطری ها در فوتبال در عکس زیر خلاصه می شود؛ کمپ اسپایر. این کمپ در سال 2004 و کاملا با پایه اصول آکادمی های اروپایی بنا نهاده شد و هدفش فراهم کردن فضا برای جوانانی است که هم تحصیل کنند و هم استعداد های ورزشی خود را پیدا کنند. این آکادمی امکانات تحصیل و هم امکانات ورزشی را برای جوانان فراهم می کند. این آکادمی مدرن ترین بخش ها را دارا است و متخصصین تحصیل کرده ای در بخش های مختلف آن به کار گرفته شده اند. از بخش مدریت استراتژیک گرفته تا مدیریت تبلیغات و پزشکی-ورزشی و علمی. با حضور سانچز در سال 2006 در این کمپ مجهز، رشد و ارتقا آن نیز شدت خاصی گرفت و به نوعی تمامی بازیکنانی که در این تیم ملی قطر از اکرم عفیف گرفته تا المعز علی و خوخی و عبدالعزیز حاتم از نوجوانی در این کمپ اصول درست فوتبال بازی کردن را آموختن و حال مزد آن را با قهرمانی در جام ملت های آسیا می چشند. کمپ تمرینی مجهز اسپایر نه تنها محلی برای تیم های پایه و ملی قطر است بلکه هر ساله بسیاری از تیم های ملی و باشگاهی مطرح جهان برای اردوهای خود به اینجا می آیند تا از امکانان فوق العاده آن بهره مند شوند.
برای موفقیت نیازی نیست سر و صدا برپا کنی، وقتی موفق بشوی، خود موفقیت به اندازه کافی سر و صدا به پا خواهد کرد.
این جمله ای است که سال ها پیش کریستوفر فرانسیس اوشن، ترانه ساز اهل نیواورلئان ایالات متحده بر زبان آورده بود و قطری ها به خوبی بدون هیچ سر و صدا و حاشیه ای به این جمله مهم عمل کردند و با افتخار بر بام فوتبال آسیا ایستادند.
طراحی کاور از علیرضا شاه کرمی
خلاصه بازی ژاپن 1-3 قطر