سلام دوستان. توصیه میکنم این متن رو حتما بخونید. اگه الان وقت ندارید متن و کپی کرده بعدا بخونید.
آزمایش میلگرام
آزمایش میلگرام ( milgram experiment )، آزمایشی برای سنجش میزان اطاعت افراد از مافوق خود در انجام کارهایی مغایر با وجدان شخصی افراد بود که به ابتکار روانشناس استنلی میلگرام صورت گرفت. نتایج این آزمایش برای اولین بار در سال 1963 منتشر شد.
نحوه‌ی انجام آزمایش
به کسانی که داوطلب آزمایش بودند، گفته میشد که هدف از آزمایش، تحقیق در مورد حافظه و یادگیری در شرایط متفاوت است و اینکه آیا شوک الکتریکی باعث بهبود یادگیری می‌شود یا نه. به داوطلبان چیزی در مورد هدف واقعی آزمایش گفته نمی‌شد.
آزمایش با یک قرعه‌کشی ساختگی میان شخص داوطلب و شخص دیگری که در واقع همدست محقق بود ولی خود را داوطلب جا می‌زد، شروع میشد. از داوطلب خواسته میشد که از میان دو ورقه کاغذ یکی را انتخاب کند تا نقش او ( معلم(T) / یادگیرنده(L) ) در آزمایش مشخص شود. از آنجایی که روی هر دو ورقه نوشته بود «معلم»، همدست محقق همیشه ادعا میکرد که روی ورقش «یادگیرنده» نوشته شده، و بدین ترتیب همیشه داوطلب «معلم» انتخاب میشد. سپس لباس سفید آزمایشگاه را به تن داوطلب می‌پوشاندند و داوطلب به اتاقی برده میشد که در آن فردی حضور داشت که خود را ازمایش کننده(E) جا می‌زد. در اتاق دیگری که با یک دیوار حائل از آنها جدا میشد، یادگیرنده(L) بود که تظاهر میکرد شخصی است که آزمایش‌های مربوط به یادگیری بر روی او در حال انجام است. به تصویر زیر برای درک بهتر محیط آزمایش و بازیگرهای آن دقت کنید. در برخی از آزمایش ها شخص یادگیرنده (L) قبل از جدا شدن به داوطلب یا همان معلم (T) می‌گفت که بیماری قلبی دارد. نحوه انجام آزمایش این‌گونه بود که معلم یک سری کلمات جفتی را از روی کاغذ می‌خواند، مثلاً: کاغذ-نردبان، دکمه-موز، هوا-تلفن. سپس معلم، حافظه‌ی یادگیرنده را با گفتن کلمه نخست هر جفت کلمه آزمایش میکرد و از یادگیرنده می‌خواست که از بین ۴ گزینه، جفت صحیح را انتخاب کند. مثلاً بعد از شنیدن کلمه کاغذ، باید می‌گفت: نردبان. معلم به یادگیرنده اعلام میکند که در مقابلِ هر پاسخِ غلط، یادگیرنده را با شوک الکتریکی جریمه خواهد کرد و شدتِ این شوک هر بار بیشتر از بارِ قبل خواهد بود. در شوکِ ۱۸۰ ولتی یادگیرنده فریاد می‌کشد: «من دیگر نمی‌توانم درد را تحمل کنم» و در شوک الکتریکی ۲۷۰ ولتی عکس‌العملِ شاگرد تنها یک جیغ وحشتناک است. با بالا رفتن میزان شوک، یادگیرنده به دیوار حایل می‌کوبد و التماس میکند که بیماری قلبی دارم و به او شوک وارد نکند. البته در واقع این شوک‌ها وارد نمی‌شد، اما معلم از آن خبر نداشت و صدای جیغ و فریاد در واقع ضبط شده بودند. اگر معلم از دادن شوک خودداری میکرد، آزمایش کننده (E) او را به ادامهٔ شکنجه به صورت زیر ترغیب میکرد.
1- لطفا ادامه بده
2- برای انجام آزمایش باید ادامه بدهی
3- کاملا ضروری است که شما ادامه بدهی
4- انتخاب دیگه ای نداری، باید ادامه بدی
اگر داوطلب پس از انجام گفتن این 4 جمله، باز هم در برابر اعمال شوک مقاومت میکرد، آزمایش متوقف میشد و در غیر اینصورت با اعمال ولتاژ مرگبار 450 ولت به یادگیرنده به صورت سه بار پشت سر هم آزمایش متوقف میشد. البته برای واکنش های معلم به اعمال شوک نیز برنامه چیده شده بود. به عنوان مثال اگر معلم میپرسید امکان آسیب رساندن به بیمار وجود دارد یا نه؟ آزمایش کننده پاسخ میداد: "بیمار احساس درد خواهد کرد ولی آسیب فیزیکی دائمی در کار نیست. پس لطفا ادامه بده". یا اگر معلم میپرسید یادگیرنده به طور واضح خواستار توقف آزمایش است، آزمایش کننده پاسخ میداد: "یادگیرنده چه بخواهد چه نخواهد باید تمام جفت کلمات را یاد بگیرد پس لطفا ادامه بده".
نتایج
پرسش اصلی این بود که چند درصد افراد حاضرند در چنین آزمایشی در نقش معلم، به افراد شوک مرگبار 450 ولت بدهند. میلگرام قبل از انجام آزمایش از 14 دانشجوی روانشناسی خود خواست تا رفتار 100 معلم فرضی را پیش بینی کنند. همه باور داشتند که افراد بسیار کمی ( حدود سه نفر از صد نفر) حاضر به اعمال بیشترین ولتاژ هستند. میلگرام این نظرسنجی را بین همکاران خود هم به صورت غیررسمی مطرح کرد و نتیجه ی مشابهی دریافت کرد. اینکه تعداد بسیار کمی حاضر به اعمال ولتاژ مرگبار خواهند شد.
میلگرام همچنین از ۴۰ روانپزشک یک مدرسه پزشکی نظرسنجی به عمل آورد و آنها باور داشتند که با اِعمال شوک، وقتی که شخص شوک گیرنده درخواست رهایی میکند، بیشتر افراد آزمایش را متوقف می‌کنند. آنها پیش‌بینی کردند در شوک ۳۰۰ ولتی وقتی شخص شوک گیرنده از پاسخ دادن خودداری می‌کنند تنها ۳٫۷۳ درصد از افراد ادامه خواهند داد و آنها باور داشتند که «تنها کمی بیش از یک دهم درصد از افراد بالاترین شوک را اِعمال خواهند کرد.»
جالب است که روانپزشکانِ یک مرکز پزشکی مشهور نیز پیش بینی کردند که تنها ۱ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر حاضر به دادن شوکِ ۴۵۰ ولتی خواهد بود.
امّا در عمل در نخستین سری از آزمایش‌های میلگرام، ۶۵ درصد از شرکت کنندگان حاضر شدند به دیگران شوک ۴۵۰ ولتی وارد کنند. با اینکه داوطلب‌ها شدیداً مضطرب شده بودند، ولی نمی‌توانستند که فرمان مافوق خود (آزمایش کننده) را رد کنند و همه‌ی آنها تا اعمال شوک حداقل 300 ولت پیش رفتند. برخی داوطلبان هنگام اعمال ولتاژ نشانه هایی از قبیل عرق کردن، لرزش دست و پا، لکنت زبان، گازگرفتن لب ها، ناله کردن و کشیدن ناخن روی پوست از خود نشان میدادند. هر چند اندکی از افراد از اعمال درد، لذّت هم می‌بردند، و با علاقه آن را انجام میدادند.
میلگرام نتیجه‌ی آزمایش خود را به طور خلاصه بدین صورت بیان کرد:
جنبه های فلسفی و قانونی اطاعت بسیار مهم است ولی آنها در مورد رفتار بسیاری از افراد در شرایط دشوار پاسخگو نیستند. من یک آزمایش ساده در دانشگاه یال انجام دادم تا ببینم که یک شهروند معمولی، چه اندازه درد، به شهروندی دیگر وارد میکند، فقط به خاطر اینکه مافوقش به او دستور داده است. در آزمایش من قدرت مافوق در بیشتر حالت ها پیروز شد.
برداشت شخصی: شاید با خوندن این متن پیش خودتون فکر کنید شما جزو اون 65 درصد از افراد نیستید ولی تا شرایط مشابه رو تجربه نکنید نمیتونید واکنش ناخودآگاه خودتون رو پیش بینی کنید. امیدورام روی شخصیت خودمون به قدری کار کنیم که جرئت مقاومت در این شرایط رو کسب کنیم.
