سورینام (به هلندی: Suriname) با نام رسمی جمهوری سورینام کشور کوچکی است در شمال آمریکای جنوبی. پایتخت آن پاراماریبو است. سورینام از نظر جمعیت و مساحت کوچکترین کشور آمریکای جنوبی است. کشور سورینام از سوی شرق با گویان فرانسه و از سوی غرب با گویان هممرز است. در جنوب آن برزیل و در شمال آن اقیانوس اطلس قرار دارد. مرزهای جنوبی آن با گویان و گویان فرانسه مورد مناقشهاست. نام این کشور در فرهنگهای لغت اروپایی به صورت سِرانان تونگو سرانان هم آمده. سورینام در گذشته از مستعمرات پادشاهی هلند بود و به نام گویان هلند معروف بود.
بومیان آمریکایی از قبیلههای آراواک و کاریب اولین کسانی بودند که سه هزار سال قبل از میلاد در سورینام سکنی گزیدند. قرن هفدهم میلادی که یک رقابت شدید بر سر تسلط بر کشورهای کوچک و ضعیف بین انگلیسی ها و هلندی و بعضی کشورهای دیگر بود دو کشور انگلیس و هلند در این دوران برای رسیدن به اهداف استعماری خود و مستعمره کردن سرزمین سورینام کوشش فراوانی کردند و در این مسیر از انجام هیچ اقدامی کوتاهی نکردند اما آنکه سرانجام به هدفش رسید پادشاهی سرزمین هلند بود که توانست کنترل پایدار این منطقه را بدست بگیرد. تحت چنین شرایطی در سرزمین سورینام به تبعیت از استعمارگر خود یعنی پادشاهی هلند سیستم کارگر بردهای رواج یافت چرا که در هلند این سیستم کارگر برده ای امری پذیرفته و عادی بود و در این پادشاهی چنین شیوه ای اعمال می شد، این برده ها که بیشترشان از آفریقا به منظور بیگاری و بردگی به سرزمین های اروپایی انتقال داده شده بودند در این کشور هم برده هایی از نژادهای آفریقایی بودند که زشت ترین رفتارهای غیر انسانی با آنان مرسوم و متداول بود، در نتیجه ی این بدرفتاری با بردهها عده ی زیادی از آن ها که از شرایط به ستوه آمده بودند و تحمل آن وضعیت برایشان غیر ممکن بود به جنگل ها فرار کردند. این مارونها (که «ژوکاس» یا «باکابوسی ننگر» نیز نامیده میشدند) اغلب بر میگشتند و به مزارع حمله میکردند. نظام کارگری – بردهای در سال ۱۸۶۳ برانداخته شد تا این کشور، آخرین کشور اروپایی باشد که اینکار را انجام دادهاست. هرچند، بردهها تا سال ۱۸۷۳ آزاد نشده بودند. پس از آن، کارگران از کشور هند شرقی هلند (اندونزی مدرن) برای کار به این کشور میآمدند. در سال ۱۹۵۴ سورینام صاحب دولت شد، هرچند امور دفاعی و روابط خارجی در کنترل هلند بود. در سال ۱۹۷۳ دولت محلی به رهبری NPK (حزبی از نژادهای مختلف) شروع به مذاکره با دولت هلند دربارهٔ استقلال کرد و در تاریخ ۲۵ نوامبر ۱۹۷۵ به استقلال رسید. اولین رئیسجمهور این کشور ژوهان فریر بود و نخست وزیر او هنک آرون (رهبر حزب ملی سورینام) بود. تقریباً یک سوم از جمعیت به علت ترس از عدم توانایی کشور جدید در ادارهٔ امور، به هلند مهاجرت کردند. تعدادی کودتای نظامی در سال ۱۹۸۰ باعث کدورت روابط بین هلند و سورینام شد، ولی انتخابات برگزار شد و قانون اساسی جدید در سال ۱۹۸۷ نوشته شد. کودتایی در سال ۱۹۹۰ مجدداً نظم را به هم زد ولی انتخابات در سال ۱۹۹۱ دوباره برگزار شد. با روی کار آمدن دموکراسی، هلند نیز کمکهای خود را از سرگرفت. از سال ۱۹۹۰، ائتلاف چهار حزبهٔ نیوفرانت به رهبری رونالد وشیان دولت را در اختیار داشتهاند. در سالهای اخیر، توسعهٔ اقتصادی یکی از اصلیترین مسائل دولت سورینام بودهاست. سورینام کوچکترین کشور مستقل آمریکای جنوبی است. با قرار گرفتن بر روی لایهٔ جغرافیایی گویان، این کشور به دو قسمت اصلی جغرافیایی تقسیم شدهاست. قسمت شمالی، زمینهای پست ساحلی است (تقریباً بالای خط آلبینا – پارانام –واگنینگن) که در آنها کشاورزی میشود و اکثر جمعیت در این قسمت زندگی میکنند. قسمت جنوبی از جنگلهای بارانی استوایی تشکیل شده که بهطور پراکنده و در امتداد مرز برزیل، ساواناها در آن زندگی میکنند که حدود % ۸۰ سطح زمینهای سورینام را پوشش دادهاست. دو رشته کوه اصلی در سورینام وجود دارد: کوههای باکهویس و کوههای وان آچ وان ویک قلهٔ ژولیانا بلندترین کوه در کشور با ارتفاع ۱۲۸۶ متر از سطح دریاست. دیگر کوهها عبارتند از کوه تافلبرگ (۱۰۲۶ متر)، کوه کاسیکاسیم (۷۱۸ متر)، گولیاتبرگ (۳۵۸ متر) و فولتزبرگ (۲۴۰ متر). بخاطر قرار گرفتن در امتداد خط استوا، سورینام آب و هوای معتدل دارد و درجهٔ هوا در طول سال تغییر چندانی نمیکند. هر سال دو فصل بارش، یکی از دسامبر تا اوایل فوریه و دیگری از اواخر آوریل تا اواسط آگوست دارد. در شمال شرقی کشور، دریاچهٔ وان بلومشتین میر، یکی از بزرگترین دریاچههای جهان قرار دارد. این دریاچه با احداث سد آفوباکا (پروژهٔ بروکوپوندو) به وجود آمد، با احداث این سد، نیروی هیدروالکتریک مورد نیاز صنایع بوکسیت (که حدود % ۷۵ خروجی برق را مصرف میکند) و مصرف داخل کشور، تأمین میشود. در ناحیهٔ بالا دستی رودخانهٔ کوپنام در حوزهٔ آب بخشان، سازمان ذخیرهٔ ملی مرکزی سورینام که یک سایت میراث جهانی یونسکو است، و تغییرات انواع اکوسیستم را در مناطق جنگل بارانی بررسی میکند. پارکهای ملی زیادی در کشور وجود دارند: پارک ملی گالیبی، پارک ملی کوپنام و ویاویا در کنارهٔ ساحلی، برونسبرگ، رالی والن/ فولتزبرگ تافلبرگ و ایلرتس دی هان در مرکز و سیپالیوانی در مرز برزیل، رویهمرفته، % ۱۲ مساحت کشور را پارکها و دریاچهها تشکیل میدهند.
۴۱ درصد مردم سورینام مسیحی، ۴۰ درصد پیرو مذهب هندو و ۱۳ درصد مسلمان هستند. جمعیت مسلمانان در سورینام ۶۶٬۳۰۷ معادل ۱۳ درصد جمعیت است که این کشور را دارای بزرگترین درصد مسلمانان در قاره آمریکا میکند. این کشور تنها کشور آمریکایی عضو سازمان همکاری اسلامی از سال ۱۹۹۶ است.
جمعیت ۴۷۰٬۷۸۴ نفری سورینام از نژادهای مختلفی تشکیل شدهاست. نژاد هند شرقی بریتانیا (که در زبان محلی هیندوستانن نام دارند) ۳۷% جمعیت را تشکیل میدهند. این افراد، نوادگان مهاجرینیاند که در قرن ۱۹ م از هند به سورینام آمدهاند. این افراد اهل استانهای بیهار در هندوستان شرقی و اوتار پرادش در شمال هند و در امتداد مرز نپال میباشند. نژاد کریاویو که ترکیب نژادهای سیاه و سفید است ۳۱% جمعیت و نژاد ژاوانسه (نوادگان نژاد هند شرقی هلند) ۱۵% جمعیت را تشکیل میدهند و مارونها (نوادگان بردههای فراری آفریقایی) هم ۱۰% جمعیت را تشکیل میدهند که به پنج گروه اصلی تقسیم شدهاند: آئوسانها، کونیتی، ماتاوی، پاراماسانها و ساراماسانها. مردمان بومی آمریکایی تنها ۳% جمعیت (در برخی منابع ۱%) را تشکیل میدهد و شامل گروههای اصلی آکریرو، آرواک، کاریب/ کالینا، تریو و وایانا میباشد. بقیهٔ جمعیت را چینیها، اروپاییها و برزیلیهایی که برای کار به سورینام آمدهاند، تشکیل میدهد. تعداد کمی یهودی در حدود ۲۰۰ نفر که از نوادگان سفاردیها هستند، نیز در این کشور زندگی میکنند. این افراد اغلب در پاراماریبو زندگی میکنند و کنگرهٔ بینالمللی یهودیان نیازهای آن را ازسال ۱۹۸۰ برآورده میسازد. در گذشته ناحیهای خودگردان در سورینام به نام «جودنساوانه» وجود داشت که در اواسط قرن ۱۷ بزرگترین جامعهٔ یهودی در نیمکرهٔ غربی بود.به علت وجود نژادهای مختلف در کشور دین واحدی وجود ندارد. اغلب هندیها هندو است ولی برخی به دین اسلام و مسیحیت روی آوردهاند. مسیحیت در هر دو شاخهٔ کاتولیک و پروتستان در بین مردم کریاویو و مارون رایج است. هلندی زبان رسمی مردم سورینام است. مردم سورینام به زبان محلی نیز صحبت میکنند: سراناتونگو (که به سورینامز نیز معروف است). این زبان مخلوطی از انگلیسی با کلمات وارد شده از هلندی، اسپانیایی، پرتغالی، زبانهای آفریقای شرقی و زبانهای محلی است. همچنین زبانهای اصیل کاریب و آراواکان نیز وجود دارند که مردم نژاد آمر ایندین سورینام، مارونها، آئوسان و ساراماسان به این زبانها صحبت میکنند. دومین زبان اصلی مردم، سارنامی هندی است که شکلی از بیهاری و لهجهای از زبان مدرن هندی میباشد. علاوه بر این، زبانهای انگلیسی و اسپانیای، استفادهٔ گستردهای، بخصوص در مغازهها و اماکن توریستی و تفریحی، دارند. بخش عمدهای از مردم (حدود % ۹۰) در پاراماریبو یا در ساحل زندگی میکنند. تعداد زیادی از مردم سورینام نیز در هلند زندگی میکنند. در سال ۲۰۰۴، ۳۲۱٬۰۰۰ نفر از اهالی سورینام در هلند زندگی میکردند که حدود % ۲ جمعیت هلند را تشکیل میدهند. (در مقایسه با ۴۴۹٬۰۰۰ در سورینام)
زبان رسمی کشور سورینام هلندی است. ترکیبی از زبانهای هندغربی و هلندی در مناطق مختلف آن بکار میرود.
اقتصاد سورینام تحت تأثیر صنایع بوکسیت قرار دارد که بیش از % ۱۵ تولید ناخالص داخلی % ۷۰ درآمد صادرات را تأمین میکند. سایر اقلام صادراتی شامل شکر و قند میشود و نیز سورینام دارای مخازن نفت و طلا است. حدود یک چهارم مردم در بخش کشاورزی کار میکنند. اقتصاد سورینام وابستگی زیادی به کشورهای دیگر دارد و عمدتاً با هلند، ایالات متحده و سایر کشورهای حوزهٔ کاراییب تجارت میکند. دولت ویدنبوش پس از در دست گرفتن قدرت در پاییز ۱۹۹۶، تمام برنامههای ساختاری دولت قبلی را به بهانهٔ منصفانه نبودن برای مردم فقیر جامعه، متوقف کرد. درآمدهای مالیاتی مانند گذشته قطع شد و دولت منابع درآمد جدیدی را جایگزین مالیات کرد. در سال ۱۹۹۷ تخصیص سرمایه به توسعهٔ سازمانهای هلندی کاهش یافت و روابط دو کشور رو به زوال گذاشت. رشد اقتصادی در سال ۱۹۹۸ با تنزل بخش معدن، ساخت و ساز و خدمات عمومی، کاهش پیدا کرد. هزینههای رایج دولتی، پایین بودن مالیات، خدمات شهری ضعیف و کاهش کمکهای خارجی در سال ۱۹۹۹ منجر به مشکلات مالی و کاهش تولید ناخالص داخلی به % ۱۱ شد. دولت تصمیم گرفت تا این کمبودهای مالی را با چاپ اسکناس جبران کند که منجر به افزایش فوق العادهٔ تورم و کاهش نرخ تبادل ارز گردید.
جنگلهای بکر بارانی حدود 80 درصد از این کشور را تشکیل دادهاند. از آنجایی که این کشور زمانی مستعمره هلندیها بوده آثاری از آنها در این کشور برجای مانده است. قلعه زیلاندیا در سال 1640 در شهر پاراماریبو پایتخت سورینام ساخته شد و بعدها هلندیها در سال 1651 از آن به عنوان یک مرکز تجاری استفاده میکردند. این قلعه معماری بسیار جالب توجه و منحصر به فردی دارد. پارک جنگلی براونزبرگ منطقهای محافظتشده در جنوب پاراماریبو و یکی از محبوبترین دیدنی های سورینام است. در این پارک میتوانید زندگی انواع گونههای پرندگان را ببینید، سری به آبشار لئو بزنید و در مسیرهای مشخصشده پیادهروی کنید و به آرامش برسید. منطقه حفاظتشده مرکزی سورینام نیز از دیگر مناطق زیبای این کشور با پوشش گیاهی منحصر به فرد است که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
فکت های سورینام
1- در سال ۱۹۶۲ فیلم «جادهٔ مارپیچ» به کارگرانی رابرت مولیگان و با درخشش راک هادسن در سورینام ساخته شد
2- برخی از فوتبالیستهای بزرگ هلند مثل فرانک ریکارد، رود گولیت، پاتریک کلایورت، کلارنس سیدورف، آرون وینتر و ادگار داویدس از نژاد سورینامی هستند. داویدس در یادداشتهای خود دربارهٔ تعصبش به نژاد سورینامی و علاقه به برگزاری مسابقات فوتبال در این کشور، نوشتهاست.
3- آنتونی نستی تنها کسی است که برای سورینام در بازیهای المپیک مدال کسب کردهاست (در رشتهٔ شنا). جالب است که او اهل ترینیداد است نه سورینام، و اکنون نیز در میامی، فلوریدا، USA زندگی میکند.
4- در فیلم "سکوت بره هاً به نام سورینام به عنوان مبدأ پروانهها اشاره شدهاست.
5- هنوز هم این کشور در مرزهای جنوبی خود با کشور کوچک گویان و گویان فرانسه بر سر مسائلی مناقشات و درگیری هایی دارد.
6- بزرگترین گروه قومی سورینام هندی ها هستند که حدود بیست و هفت درصد از جمعیت را تشکیل می دهد ، که در پی مهاجرت گسترده در آسیا به این بخش از آمریکای جنوبی در قرن نوزدهم شکل گرفت.
7- در سورینام تنها یک سینما در پایتخت آن پاراماریبو قرار دارد.
8- سورینام تنها کشوری خارج از اروپا است که اکثریت مردم آن هلندی سخن می گویند.
9- نام سورینام ممکن است از یک قوم بومی به نام سورینن نشأت گرفته باشد که در زمان ورود اروپایی ها در این کشور سکونت داشته اند.
.............................................................................
آشنایی با کشورها (52) : سنگاپور
آشنایی با کشورها (51) : کوبا
آرشیو