مولداوی (به مولداویایی: Moldova) با نام رسمی جمهوری مولداوی (به مولداویایی: Republica Moldova) کشوری محصور در خشکی در اروپای شرقی است که از غرب با رومانی و از شرق با اوکراین همسایه است. مرزهای مولداوی با رومانی در راستای رودهای پروت و دانوب کشیده شده‌است. این کشور از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۱ با نام جمهوری شوروی سوسیالیستی مولداوی بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود و در ۲۷ اوت ۱۹۹۱ اعلام استقلال نمود. پایتخت مولداوی شهر کیشیناو است. منطقه‌ای در ساحل شرقی رود نیسترو از سال ۱۹۹۰ تاکنون تحت حاکمیت دولت ترانسنیستریا است. مولداوی به وسیله یک جمهوری پارلمانی اداره میشود که رئیس‌جمهور در آن ریاست حکومت و نخست‌وزیر ریاست دولت را بر عهده دارد. این کشور عضو سازمان ملل متحد، شورای اروپا، سازمان جهانی تجارت و چندین سازمان بین‌المللی دیگر است و متقاضی عضویت در اتحادیه اروپا شده‌است.
مولداوی در سال ۲۰۱۰ با کمترین میزان درآمد سالانه ملی، افزایش مهاجرت شهروندان برای یافتن شغل و کاهش میزان مبادلات بازرگانی، فقیرترین کشور در همسایگی اتحادیه اروپا شناخته شده‌است. بخاطر مشکل بیکاری ناشی از بحران اقتصادی تقریباً یک سوم از مردم مولداوی مجبور به ترک این کشور به منظور یافتن کار در کشورهای همسایه شده‌اند و قدرت خرید مردم نیز به‌طور جدی کاهش یافته و در عین حال میزان مبادلات بازرگانی بین این کشور و اروپا نیز تقریباً به یک سوم کاهش یافته‌است. دولت مولداوی بخاطر مشکلات اقتصادی پیش از این مجبور شده تا درخواست کمک مالی خارجی کند.
مولداوی یک کشور محصور در خشکی می‌باشد و تنها راه ارتباطی بین‌المللی آن مرز آبی به طول تقریبی ۴۸۰ متر در کنار رود دانوب می‌باشد. این منطقه پس از استقلال، با تلاش زیاد دولت مولداوی به سمت بندر شدن پیش می‌رود و هرنوع سرمایه‌گذاری وکمک یک کشور خارجی جهت تأسیس و تجهیز بندر فوق و ایجاد ارتباطات جاده‌ای با کیشینو اقدامی کاملاً حیاتی برای مولداوی بوده، اجازه ارتباط آزاد وتجارت آزاد را به این جمهوری خواهد داد و در آینده‌ای نزدیک پتانسیل اقتصادی مولداوی را افزایش خواهد داد و بنابراین مشکل همیشگی قیمت‌های حمل و نقل با امتیاز دسترسی به مهم‌ترین راه آبی اروپا کم خواهد شد.
جمهوری مولداوی با ۳۳،۷۰۰ کیلومتر مربع در شمال و جنوب و شرق با اوکراین و در غرب با رومانی همسایه است. کیشینف(۶۴۴،۰۰۰ نفر) پایتخت و تیراسپول(۱۲۹،۰۰۰ نفر)، بلتسی(۱۰۲،۰۰۰ نفر)، تیگینا و ریبیتسا از شهرهای مهم این کشور بشمار می‌رود. بخشهایی از مناطق خاوری این کشور که در ساحل شرقی دنستر قرار دارند به‌دنبال استقلال این جمهوری در ۲۷ اوت ۱۹۹۱ از شوروی، تحت نام جمهوری ترنسنیستریا اعلام استقلال کردند. این تصمیم آنان مورد پذیرش دولت مرکزی قرار نگرفت و متعاقب آن مناقشه مسلحانه آغاز و چندین ماه بطول انجامید. در حال حاضر حفاظت از صلح در این جمهوری خودخوانده توسط صلح بانان روس و مولداو انجام میشود.
قانون اساسی سال ۱۹۹۴ این کشور زبان رسمی مولداوی را مولداویایی اعلام کرده اما در اعلامیه استقلال ۱۹۹۱ زبان رسمی جمهوری مولداوی رومانیایی اعلام شده بود. زبان روسی با عنوان «زبان ارتباطات بین قومیت‌ها» موقعیت رسمی در این کشور دارد و در تمام سطوح جامعه و حکومت مورد استفاده است. اوکراینی و گاگااوز دو زبان اقلیت عمده هستند که در گاگااوزیا و ترانسنیستریا زبان رسمی به‌شمار می‌روند. بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۴ در این کشور ۹۳٫۳٪ مردم مولداوی پیرو کلیسای ارتدوکس شرقی هستند. ۲٪ پروتستان، ۱٫۲٪ پیرو سایر مذاهب، ۰٫۹٪ بی‌دین، ۰٫۴٪ خداناباور و ۲٫۲٪ هم به سؤال پاسخ نداده‌اند.
در این کشور رئیس حکومت رئیس‌جمهور است و نخست‌وزیر رئیس دولت. رئیس‌جمهور با رأی اعضا مجلس برای دوره‌ای چهار ساله تعیین میشود. او کابینه را تعیین میکند. اعضای کابینه باید از مجلس رأی اعتماد بگیرند. مجلس این کشور ۱۰۱ کرسی دارد. نمایندگان آن با رأی مردم برای دوره‌ای چهار ساله تعیین می‌شوند. در انتخابات پارلمانی برگزار شده در روز پنجم آوریل ۲۰۰۹ (۱۶ فرودین ۸۸)، حزب کمونیست مولداوی توانست ۵۰ درصد آراء را به خود اختصاص دهد و پیروز انتخابات باشد. در نتیجه این پیروزی، تنش سیاسی و تظاهرات مخالفان دولت در مولداوی گسترش یافت و تظاهرکنندگان، دولت کمونیست این کشور را به تقلب در انتخابات پارلمانی ماه گذشته متهم کردند. هدف این کشور پیوستن به اتحادیه اروپا است ولی در حال حاضر بسیاری از این نگرانند که روسیه سعی خواهد کرد با پیشروی در نرانس‌نیستریا و بعد مولدوا مانع این کار شود. رئیس‌جمهوری مولداوی نیکلای تیموفتی از ائتلاف حاکم 'همگرایی اروپایی است. تیموفتی چهارمین رئیس‌جمهوری مولداوی در تاریخ این کشور در دو دهه پس از فروپاشی شوروی سابق می‌باشد. مولداوی از سال ۲۰۰۹ به دلیل اختلافات در پارلمان که مانع انتخاب رئیس‌جمهوری شده بود، دچار بحران سیاسی است. لوری لینکا، نخست‌وزیر با نزاکت و محتاطی است. آقای لینکا، مخالفان خود را متهم میکند که از تبلیغات برای مسموم کردن افکار رای‌دهندگان استفاده می‌کنند ولی اذعان دارد که یک چنین احساساتی، به مصمم بودن او و سرعت بخشیدن به اجرای سیاست‌هایش کمک کرده‌است. او می‌خواهد هر چه زوتر قرارداد وابستگی به اتحادیه اروپا را امضا کند که مشابه همان قراردادی است که موجب شروع تظاهرات در اوکراین شد. وی برای الحاق به اتحادیه اروپا با خوش‌بینی تاریخ ۲۰۱۹ را در نظر گرفته‌است. آقای لینکا با وجود سیاست رسمی بی‌طرفی نظامی، همچنین می‌خواهد موقعیت مولدوا را به عنوان یک متحد ناتو تحکیم بخشد.
جنگ ترنسنیستریا در سال ۱۹۹۲ مدت کوتاهی پس از فروپاشی شوروی و به رسمیت شناختن مولداوی در سازمان ملل بین مولداوی و جدایی‌طلبان ترنسنیستریا تحت پشتیبانی روسیه رخ‌داد. این جنگ کوتاه چند ماه بعد با امضای قراداد آتش‌بس و با استقلال غیررسمی ترنسنیستریا به پایان رسید. در این جنگ ۸۰۰ نفر کشته شدند. این نبرد تقریباً به شکست انجامید و با اعلام آتش بس، نرانس‌نیستریا به صورت باریکه زمینی که بین مولدوا و اوکراین قرار دارد، و آن را یک مناقشه خاموش، توصیف می کنند، درآمد.
پرچم کشور جمهوری مولداوی از سه رنگ تشکیل شده است؛ آبی، زرد و قرمز. رنگ‌ها به‌صورت عمودی به ترتیب متصل به میله پرچم قرار می‌گیرند. در مرکز، نوار زرد رنگی است که روی آن نشان ملی مولداوی چاپ شده است. نشان ملی مولداوی شامل یک سپر دو نیم شده به‌صورت افقی است که قسمت فوقانی به رنگ قرمز و قسمت پایین‌تر به رنگ آبی است و سر یک گاومیش روی آنها قرار دارد و بین دو شاخ آن، یک ستاره با هشت پر نور و در سمت راست سر گاومیش نیز یک نیمه هلال ماه قرار دارد و در سمت چپ سر گاو میش هم یک گل رز پنج پر قرار دارد. همه‌ی عناصر در سپر به رنگ طلایی (زرد) هستند. سپر در سینه یک عقاب که در منقارش یک صلیب طلایی دارد و این عقاب در پنجه راست خود یک شاخه سبز زیتون و در پنجه چپ خود یک عصای سلطنتی طلایی قرار دارد.
85 کلیسا در سراسر این کشور وجود دارد و در سال‌های اخیر نیز ساخت کلیسا گسترش پیدا کرده است. دومین مذهب مهم در این کشور یهودیت است که سابقا حدود 1،5 درصد جمعیت به آن اعتقاد داشتند و تعداد یهودیان در این کشور از 10 تا 30 هزار نفر نقل میشود. یهودیان این کشور بازماندگان اقوام خزری هستند.
مولداوی از آب و هوای معتدل قارهای برخوردار است و دریای سیاه تأثیر دریایی خود را در تأمین دمای متعادل آن، نشان میدهد. دما در زمستانهای سرد به منفی 5 درجه سانتی گراد میرسد و در تابستان های گرم و آفتابی گاهی تا 40 درجه سانتی گراد تغییر میکند. بارش باران بسیار نامنظم و کم است. بهترین زمان برای بازدید از کشور و سفر به مولداوی بین آوریل تا سپتامبر است.
دریای سیاه نقش مهمی در آب و هوای مولداوی دارد که به ایجاد زمستانهای ملایم تر و تابستانهای طولانیتر منجر میشود، و آب و هوای مناسبی را برای رشد انگور و غنی شدن کشاورزی آن فراهم میکند. بیشتر مسافران ترجیح میدهند در فصل تابستان سفر به مولداوی را تجربه کنند. تفاوت چندانی در آب و هوای مناطق مختلف کشور وجود ندارد. زمستانهای سرد و تابستانهای گرم برای تمامی نواحی مولداوی تقریبا یکسان است. بادهای ناشی از دریا باعث می شود که زمستان ها سردتر شود و در تابستان وزش بادها، هوا را شادابتر و گرمتر میکند.
این کشور دارای مناطق خودمختار و جدایی طلب نیز می باشد. گاگائوزیا (به گاگائوز: Gagauziya یا Gagauz Yeri؛ به رومانیایی: Găgăuzia؛ به روسی: Гагаузия) یک جمهوری خودمختار در کشور مولداوی است که در تاریخ ۲۳ دسامبر ۱۹۹۴ تأسیس شده‌است. مساحت این جمهوری ۱٬۸۲۳ کیلومتر مربع بوده و جمعیت آن در سال ۲۰۱۱ بالغ بر ۱۶۰٬۷۰۰ نفر بوده‌است. برپایهٔ آمار سال ۲۰۰۴ میلادی، ۸۲٫۱ درصد از ساکنان جمهوری گاگائوز را مردم گاگائوز تشکیل میدهند. ترانسنیستریا، یا به اسم رسمی این منطقه، پری‌دنیستر، یا به فارسی فرادنیستر منطقه‌ای است که عمدتاً در کنار رود دنیستر در شرق مولداوی و در همسایگی با اوکراین قرار دارد. این منطقه در سال ۱۹۹۰ اعلام استقلال کرد و از سال ۱۹۹۲ با نام جمهوری پردنیسترویایی مولداویایی یک کشور مستقل دوفکتو به‌شمار می‌رود. هرچند از سوی هیچ‌یک از اعضای سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته نشده و با هیچ‌یک از آنها رابطه دیپلماتیک ندارد و به صورت دوژور بخشی از قلمرو مولداوی به‌شمار می‌رود. در مارس ۲۰۱۴ پارلمان ترانسنیستریا رسماً از روسیه درخواست کرد که اجازه داشته باشد مانند کریمه به فدراسیون روسیه ملحق شود و روسیه در پاسخ قول داده که آن را مد نظر قرار دهد.در حال حاضر بزرگترین مسئله دربارهٔ آینده سیاسی این منطقه، پیوستن آن به روسیه پس از بحران کریمه است. ترانزنیستریا در عمل مستقل است چون دولت مستقلی دارد، دارای ارتش و نیروی پلیس است و هرچیز دیگری که یک کشور مستقل دارد مثل ارز ملی، ادارات دولتی، پرچم و... را هم دارا است اما هیچ کشوری در دنیا آن را قبول ندارد و خیلی از افراد هم از وجودش خبر ندارند. پرچم ترانسنیستریا هنوز هم نماد کمونیسم یعنی چکش و داس را دارد و البته که تنها پرچمی در دنیا است که این نماد را دارد. مردم این منطقه از زمانی که حکومت عثمانی از آن عقب کشید و تسلیم امپراتوری روسیه‌اش کرد، به زبان روسی صحبت می‌کردند. مردم ترانسنیستریا احساس تعلق بیشتری به روسیه دارند تا مولداوی و حتی امروزه هم بخش بزرگ جمعیت نزدیک به ۵۰۰ هزار نفری آن به زبان روسی صحبت می‌کنند. بعد از اعلام آتش‌بس در جنگ مولداوی و ترانسنیستریا، روسیه نیروهایی را برای حفظ صلح در این منطقه مستقر کرد و روابط تجاری و سیاسی خود را بدون در نظر گرفتن این که این کشور وجود ندارد با آن ادامه داد. جدایی ترانسنیستریا چندان هم برای مردمانش خوب تمام نشد. با این که نسل‌های قبلی هنوز هم به استقلال کامل این منطقه امیدوارند اما جوان‌ها با مشکلات متعددی مثل نبود شغل و سختی شرایط اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند. اکثر آنها به شهرهای روسی مثل مسکو مهاجرت می‌کنند و همین روند باعث شده تا جمعیت منطقه به یک سوم کاهش یابد. زندگی مردم ترانسنیستریا با سختی‌های زیادی همراه است چون نمی‌توانند در این منطقه به خوبی زندگی کنند و سفر به کشورهای دیگر هم برای آنها تقریباً غیرممکن است. مردم ترانسنیستریا تنها امیدشان به این است که روزی دولت روسیه قبول کند ترانسنیستریا بخشی از روسیه شود. این امید بعد از الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه قوت پیدا کرد اما هنوز اقدام خاصی برای این کار صورت نگرفته است.
این منطقه که با نام بِسرابی شناخته میشد - در داخل امپراتوری عثمانی - بخشی از شاهزادهنشین رومانیایی مولداوی بود و سپس در 1812 به روسها واگذار شد. بِسرابی که برای مدت کوتاهی ( 1856 تا 1878 ) به مولدوای بازگردانده شد تا جنگ جهانی اول تحت سلطة روسیه بود. در 1917 جمهوری خودمختار بِسرابی اعلام موجودیت کرد، ولی در 1918 به دست روسهای بلشویک سرکوب گردید. نیروهای رومانیایی، روسها را اخراج کردند و بِسرابی نیز به صورت جمهوری مستقل مولداویایی و بخشی از پادشاهی رومانی اعلام شد ( 1918 ). رومانی زمانی به عنوان متحد آلمان وارد جنگ جهانی دوم گردید، شوروی بِسرابی را اشغال کرد و این سرزمین با نام جمهوری مولداوی شوروی تجدید سازمان یافت. به دنبال کودتای نافرجام کمونیستهای تندرو در مسکو ( سپتامبر 1991 )، مولداوی اعلام استقلال کرد، ولی نیتش را مبنی بر اتحاد دوباره با رومانی مورد تأیید قرار داد. این کشور از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۱ با نام جمهوری شوروی سوسیالیستی مولداوی بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود و در ۲۷ اوت ۱۹۹۱ اعلام استقلال نمود. پایتخت مولداوی شهر کیشیناو است.
برجسته‌ترین جاذبه این کشور مجموعه تاریخی اولد اورهی است که سرگذشتی به بلندای تاریخ باستان را در دل خود دارد که در آن یادگاری‌های برجای‌مانده از قوم مغول و تاتار را می‌توانید ببینید. قدیمی ترین پارک کلاسیک در کشور مولداوی که در مرکز شهر کیشیناو قرار گرفته و نزدیک به 7 هکتار مساحت دارد. این پارک به پارک عاشقان شهرت دارد زیرا به عنوان محل ملاقات زوج ها شناخته می شود. در این پارک بیش از 50 گونه درخت وجود دارند که سن برخی از آنان بین 130 تا 180 سال است. شهر سوروکا کنار رود دنیستر قرار گرفته و از موقعیت مهمی برخوردار است. همینطور سوروکا طول سال ها نقش مهمی در دفاع از حکومت مولداوی ایفا کرده است. از مهم ترین جاذبه تاریخی موجود در این شهر می توان به قلعه سوروکا که توسط شاهزادگان مولداوی از قرن 14 تا 16 برای دفاع از مرزها استفاده می شده است اشاره کرد. پارک والی نیز یکی از زیباترین پارک‌های این کشور است که در ایام مختلف سال رویدادهای موسیقی و ورزشی متنوعی در آن انجام میشود.
تولید ناخالص داخلی در این کشور 821/9میلیارد دلار است. یک میلیون و ۳۳۳ هزار نفر نیروی کار این کشور را تشکیل میدهند. نرخ بیکاری در این کشور 5/2 درصد است. حدود ۲۵ درصد از جمعیت در سن کار این کشور در خارج از مرزها مشغول به کار هستند. 29/5 درصد از جمعیت این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در سال ۲۰۰۷ نرخ تورم در آن 12/6درصد بود. محصولات صادراتی این کشور شامل مواد غذایی، منسوجات و ماشین‌آلات است که به کشورهای روسیه (8/20درصد)، رومانی (9/13درصد)، ایتالیا (7/10 درصد)، اوکراین(3/9درصد)، آلمان (۹ درصد)، لهستان (7/6درصد) و بلاروس (5/4 درصد) صادر میشود. محصولات وارداتی آن شامل محصولات معدنی و سوخت، ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد شیمیایی و منسوجات است که از کشورهای روسیه (۲۰ درصد)، اوکراین (8/15 درصد)، رومانی (۱۵ درصد)، آلمان (8/8درصد)، ایتالیا (7/5درصد) و لهستان (1/4 درصد) وارد میشود.
فکت های مولداوی
1- مولداوی مزارع بزرگ اشتراکی میوه ( به ویژه انگور برای شراب )، سبزی، گندم، ذرت، توتون و تخم آفتابگردان تولید میکند. فرآوری غذایی و ماشین سازی از صنایع مهم است. پیشرفت کمی در خصوصیسازی کشاورزی و صنعت به دست آمده است.
2- قبل از جنگ جهانی دوم، بیشتر نقاط مولداوی تحت سلطه رومانی بودند. به همین دلیل دو سوم جمعیت این کشور به زبان رومانیایی مسلط هستند.
3- پس از استقلال مولداوی روابط آن با رومانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. از یک سو رومانی اولین کشوری بود که مولداوی را به رسمیت شناخت و از سوی دیگر برای یکپارچه شدن با آن نیز اقداماتی انجام داد. با این وجود در رفراندوم سال 1994 بیش از 90 درصد مردم خواستار حفظ استقلال کشورشان بودند.
4- متوسط طول عمر در مولداوی 71.61 سال (2016) است.
5- مولداوی با بیش از 1.5 میلیون بطری در انبار زیرزمینی 34 مایلی در شرابخانه Milestii Mici بزرگترین مجموعه شراب جهان را به خود اختصاص داده است.
6- شرابی در این کشور تولید شده است که شواهد نشان داده است 4000 ساله است.
7- غذاهای اصلی مولداوی شامل گوشت گاو ، گوشت خوک ، سیب زمینی ، کلم و انواع غلات است.
8- ماماگالیکا نام غذای محلی مولداوی است که از آرد ذرت تهیه میشود و چیزی شبیه به حلیم و حلوا است که به همراه دلمه ، گوشت سرخ شده یا سویا و سبزیجات سرو میشود.
..........................................
آشنایی با کشورها (98) : گرجستان
آشنایی با کشورها (97) : مصر
آرشیو مطالب
