امیدیه شهری در استان خوزستان و مرکز شهرستان امیدیه است. این شهر دارای منابع و صنایع بسیاری از جمله نفت و گاز بوده و بیشتر دارای نفت است تا گاز و یکی از شهرهای مهم تولید نفت در استان خوزستان است. زبانهای رایج در امیدیه فارسی و گویش بختیاری و عربی هستند. نام قبلی این شهر سی برنچ یا سی برنج برگفته از نام انگلیسی میدان نفتی c-brench است که هم‌اکنون میدان نفتی مارون خوانده می‌شود و از آغاجری تا غیزانیه وسعت دارد. عرب‌های شهر به لهجه عربی خلف آبادی حرف می‌زنند و از طوایف شریفات، غبیشاوی، زبیدی، عموری، خالدی، زهیری، ناصری، خلیفات و… هستند و فارس‌ها نیز با لهجه بهبهانی حرف می‌زنند. اقلیت‌های لر (بهمئی، بختیاری) و قشقایی‌ها با لهجه ترکی قشقایی حرف می‌زنند. روستاهای اطراف شهر عبارت اند از دونه، گطرانه، خیط اعماره، خیط زبید، مجنون، چاه سالم، حمید آباد، خیط ام الحیل، بحریه، عشاره و…
به گواه تاريخ و مورخين ، در 5 كيلومتري شهر كنوني اميديه و در دوران اشكانيان و ساسانيان و تا بعد از ظهور اسلام شهري باستاني و تاريخي به نام «آسك » كه به زبان كردي به معني آهو وجود داشته كه در آن دوران از شهرهاي مهم بوده كه در زمان قباد ساساني در اوج آباداني بوده است و بعدها بر اثر زلزله‌‌ها و جنگ‌هاي داخلي رو به ويراني رفته است و از آثار بجاي مانده از اين شهر مي‌توان به :
1- آتشفشان شهر آسك كه فعلاً به كوه سوخته معروف و در كنار جاده اميديه به آغاجاري و در كنار كارخانه آسفالت واقع است را نام برد .
2- تپه‌هاي باستاني برد كارگه تل خاكستري در دهستان آسياب و در نزديكي امامزاده سيد يبر
3- تپه‌هاي باستاني تل ميلك سوروني در حد فاصل روستاهاي گرگري سفلي و قلندري
4- چشمه‌هاي آب شور در نزديكي روستاي سور مقداد
شهرستان اميديه كنوني از زمان كشف نفت و گاز در سال 1279 شكل گرفت . ابتدا به « سي‌برنج » معروف و سپس عميديه به معناي محل سرداران و بعدها به اميديه به معناي شهر آمال و آرزوهاي تحقق نيافته مرسوم گشت . شهرستان اميديه در جنوب غربي استان خوزستان و در 125 كيلومتري اهواز قرار دارد و از شمال و غرب به رامهرمز ؛ از جنوب و غرب به ماهشهر ؛ از شرق و جنوب شرقي به بهبهان و آغاجاري و استان كهگيلويه .و بوير احمد محدود است .
شهرستان اميديه با تصويب هيئت دولت در دي ماه 1375 از بخش به شهرستان تبديل شد . مساحت شهرستان اميديه 3216 كيلومتر مربع و داراي 2 بخش مركزي ( دهستان آسياب و چاه سالم ) و جايزان ( شهر جايزان و دهستان جولكي ) مي‌باشد . آب و هواي اين شهرستان گرم و خشك و از نقاط كم باران كشور محسوب مي‌شود و طول گرما در سال قريب 8 ماه است كه در تابستان گرما از 50 درجه نيز فراتر مي‌رود .
شهرستان اميديه در رديف غني‌ترين مناطق نفتخيز جهان قرار دارد . در اميديه علاوه بر منابع عظيم نفت و گاز داراي معادن ديگري همچون سنگ گچ ، سنگ آهك ، مخلوط شن و ماسه ، گوگرد ، لاشه سنگ ، مكادم ، ماسه بادي و ...... وجود دارد .
در اطراف اميديه دو رودخانه دائمي زهره و مارون و زمينهاي مستعد كشاورزي وجود دارد كه تا هور ماهشهر و هنديجان و در جايزان تا بهبهان و رامهرمز امتداد دارد . اين شهرستان در شاهراه خوزستان به استانهاي بوشهر ، فارس كهگيلويه و بوير احمد قرار دارد .
در شهرستان اميديه وجود كوه و دشت و جنگل‌كاري و فضاهاي سبز در اطراف اميديه ، پاچه كوه ، ترمينال ، امامزاده سيد يبر و اطراف رودخانه‌هاي مارون و زهره جلوه خاصي را به شهرستان داده است . در شهرستان اميديه اماكن متبركه و امامزادگان متعدد و مشهوري همچون سيد يبر در دهستان آسياب ، امامزاده مقداد در روستاي سور مقداد ، امامزاده ابراهيم در روستاي ولي جايزان و .... معنويت زيبايي را به شهرستان داده است . اين شهرستان داراي دانشگاه آزاد است كه در مقاطع كارداني ، كارشناسي و كارشناسي ارشد دانشجو مي‌پذيرد . همچنين داراي دانشگاه پيام نور نيز مي‌باشد .
در حال حاضر شهرستان اميديه با داشتن ذخاير عظيم نفت و گاز و توليد روزانه 783000 بشكه نفت و 5/45 ميليون متر مكعب گاز يكي از غني ترين مناطق نفت و گاز ايران و جهان است و با توليد بيش از 20% نفت خام كشور نقش مهمي در حيات اقتصادي مملكت دارد. كرنج پارسي ، پازنان ، دره ني ، رگ سفيد ، رامشير و ... از مناطق عملياتي و تحت پوشش شركت ملي نفت اين شهرستان مي‌باشند. پالايشگاه گاز بيدبلند در 45 كيلومتري اميديه از بزرگترين پالايشگاههاي ايران و منطقه است كه در سال 1350 افتتاح گرديد و مي‌تواند با تصفيه 6/8 ميليون متر مكعب گاز در هر روز بخشي از نيازهاي كشور را مرتفع سازد.
معادن غني آهك و گچ و سنگ ساختماني و شن و ماسه و ماكادم از ديگر منابع خدادادي اين منطقه است . علاوه بر اين وجود رودخانه دايمي زهره و سد انحرافي آسك و كانال شهيد رجايي در بخش مركزي و رودخانه مارون و سد انحرافي هاديخاني در بخش جايزان مي‌تواند در توسعه كشاورزي و اقتصادي منطقه تاثير شگرفي داشته باشد.
در تقسيمات كشوري تا سال 1370 اميديه و آغاجاري يك بخش را تشكيل مي دادند . با پيوستن منطقه آغاجاري به بهبهان و توسعه روزافزون منطقه اميديه ، اين بخش به شهرستان تبديل شد و هم اكنون با داشتن بيش از 000ر100 نفر جمعيت داراي دو بخش مركزي و جايزان است. بخش مركزي داراي دو دهستان آسياب و چاه سالم و پنج منطقه شهري اميديه صنعتي ، اميديه عليا (علي آباد) ، اميديه سفلي ، شهرك مطهري و ميانكوه مي‌باشد.
شهر اميديه خود از چند منطقه مختلف با فرهنگ هاي متفاوتي تشکيل شده است که دليل آن مهاجرت به دلايلي از جمله جنگ که موجب مهاجرت آباداني هاو خرمشهري ها شده و دلايل اقتصادي و وجود موقعيتهاي شغلي بسيار مناسب (شرکت نفت و گاز) است. اولين شهيد ايراني در جنگ ايران و عراق را از شهرستان اميديه مي‌دانند به نام ايرج دستياري. اين شهر داراي امکانات ورزش کوه‌نوردي و صخره‌نوردي نيز مي‌باشد. شهر اميديه عمدتا دو گونه مختلف منازل شخصي و شرکتي دارد. منازل شرکتي در مناطق سيتايپ , کارگري ها , بخش ميانکوه مي‌باشند.از مناطق عمـده شخصي نشين اميديه مي‌توان علي آباد , پاچه کوه و شهرک مطهري را مثال زد.زبان رايج در اميديه فارسي و ديگر گويش بختياري ست که بخاطر مهاجرت گسترده از شهرهاي آبادان و مسجد سليمان و آغاجاري درآنجا رواج يافته است. در روستاهاي مجنون , چاه سالم و در شهرک ياسر و برخي مناطق درون شهر طوايف و مردم عرب نژاد نيز بسر مي‌برند.
در روز 23 تیر 1399 شهر امیدیه با دمای حدود ۵۱ درجه سانتی‌گراد به عنوان گرمترین شهر جهان معرفی شد.
جاذبه های امیدیه
شهر باستانی آسک: شهر باستانی آسک شهری قدیمی ومتروکه است که در جنوب شهر امیدیه کنونی در استان خوزستان و در نزدیکی روستای آسیاب و همچنین در جنوب شرقی هندیجان و کیان کوه واقع شده است.این شهر باستانی همواره توسط جهانگردان معروف مورد بازدید و توصیف زیادی قرار گرفته است . شهرت آسک در دوران اسلامی به سبب جنگی که میان خوارج ازارقه و سپاه عبیدا.. بن زیاد در این محل در گرفت معروف بوده است در کتاب تاریخ و جغرافیا ی خوزستان در ص 155و156 سید محمد علی امام می‌نویسد : عبیدا… زیاد در سال پنجاه و هشتم هجری یک مجتهد بزرگ بنام ابو هلال مرداس بن حدیر حنظلی را که پیشوای خوارج ازارقه بوده در بصره به زندان انداخت . مرداس پس از رهائی از زندان عبید ا… با چهل تن از یاران خود به اهواز و سپس به شهر آسک آمدند عبید ا… سپاهی مرکب از دوهزار تن را در پی مرداس و یارانش فرستاد و میان سپاه عبیدا… ومرداس در شهر آسک جنگ در گرفت و سپاه عبیدا… شکست خورد و چنان گریختند که تا بصره پشت سر خودرا نگاه نکردند و فرمانده شان تا مدتها مورد ریشخند کودکان بود . درروزگاران پیشین شهر آسک بخاطر داشتن آتشفشان نیز معروف بوده است و اکثر مورخین و بعضی از جغرافی نویسان در این مورد اظهار نظر نموده اند. آتشفشان آسک در پنج کیلومتری شهر امیدیه در کنارجاده امیدیه به آغاجاری واقع شده است و هم اکنون به کوه سوخته معروف است . اصطخری در مورد آتشفشان آسک می‌نویسد: خوزستان را در نزدیک سر حدات فارس کوهی است که پیوسته آتش از آن شعله می‌کشد ودر شب آتش آن دیده می‌شود ودرروز دود آن صاحب فارسنامه ناصری می‌نویسد : در اواخر ناحیه زیدون و بر تل بلندی در میانه تلهای بلندو کوتاه قبری و گنبدی است که آنرازاهدسوخته گویند ودر نزدیکی آن گنبد چندین شکاف در زمین است وهمیشه دودی که بوی گوگرد دهد از آن شکافها بیرون می‌آید و در شبها روشنائی دهد اعراب آنجا ر ا(زویهد) یعنی زاهد کوچک گویند و در واقع زهیت به زبان زرتشتی به معنی جهنم است.
کوه سوخته امیدیه: خروج گاز در یال جنوبی تاقدیس کوه آغاجاری در نزدیکی شهر صنعتی امیدیه، رنگ و روی سیاه به قیافه این کوه بخشیده و اون رو تیره و تار کرده، به طوری که در بین مردم از قدیم الایام به کوه سوخته معروف شده.از کمرکش این کوه سوخته زبانه های آتش از دل سنگی زمین شعله کشیده، سازندهای زمین شناسی سر راه خود را سوزانده و دود و سیاهیش رو روانه دل زلال آبی آسمان کرده، به گونه ای که در میان چشم اندازهای اطرافش از دور کاملا نمایانه. این کوه سیاه و سوخته به دلیل اینکه دارای آثار ثانویه حاصل از خروج گاز مانند: آتش های جاودان، گچ ترش فعال، گچ ترش غیر فعال و گوگردزاییه، یکی از جاذبه های گردشگری زمین شناسی کم نظیر به حساب میاد.
روستای نمره یک پایین: نمره یک پایین به یکی از پنج محله ای گفته می شود که در مجموع نمره یک میانکوه یا نمره یک امیدیه را تشکیل می دهند و شامل نمره یک بالا، نمره یک پایین، چادرها، لین های مسجد و لین مدرسه می شود. در کل به نام این پنج منطقه نمره یک گفته می شود. علت نامگذاری این منطقه بر اساس حفر، اکتشاف و بهره برداری از اولین چاه نفت در این منطقه می باشد که در زمان حضور انگلیسی ها حدود صد سال پیش صورت گرفته است.
................................
آرشیو
