چین در اوایل ژانویه سال جاری سی امین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک با پنج کشور آسیای مرکزی ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان، قرقیزستان و ترکمنستان را جشن گرفت. «شی جین پینگ»، رئیس جمهوری خلق چین روز 25 ژانویه (5 بهمن) در پکن ریاست نشست ویدئویی سی امین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین چین و پنج کشور آسیای مرکزی را برعهده داشت و سخنرانی مهمی ایراد کرد. این اولین رویداد بزرگ دیپلماتیک چندجانبه است که در سال جاری به میزبانی چین برگزار شد و همچنین اولین نشست سران جمعی چین و پنج کشور آسیای مرکزی در 30 سال گذشته است.
شی جین پینگ اظهار کرد: احترام متقابل، حسن همجواری، با یک قایق از رودخانه عبور می‌کنند و منافع مشترک و برد و برد رمز موفقیت همکاری چین و پنج کشور آسیای مرکزی در طول این 30 سال است. این چهار اصل، تجربه ارزشمند و ثروت مشترک در همکاری‌ها، تضمین سیاسی برای توسعه پایدار و بلندمدت روابط چین و کشورهای آسیای مرکزی بوده و منبع قدرت برای تبادلات دوستانه بین چین و این کشورها به شمار می‌رود.
«به مسیر توسعه انتخاب شده توسط طرف مقابل با توجه به شرایط ملی خود احترام بگذاریم.» رئیس جمهور چین در دیدار با رهبران پنج کشور آسیای مرکزی بارها از این جمله استفاده کرد که نشان دهنده احترام متقابل است.
«الگوی روابط دولت با دولت» ،«الگوی روابط دوستانه بین کشورهای همسایه» و «الگوی همکاری در سطح عالی»... رئیس جمهور شی بارها در دیدارهای خود با اشاره به کلمه «الگو» بر اهمیت بین‌المللی حسن همجواری بین چین و پنج کشور آسیای مرکزی تاکید کرد. چرا که این کشورها از بحران مالی بین‌المللی و بلایای طبیعی بزرگ و در مواجهه با اپیدمی کرونا، "با یک قایق از رودخانه عبور می‌کنند"،همچنین این جمله‌ای است که پرزیدنت شی همیشه به آن اشاره کرده است.
«له یو چنگ» معاون وزیر امور خارجه چین در مصاحبه با رادیو و تلویزیون مرکزی چین گفت که در 30 سال گذشته، روابط چین با پنج کشور آسیای مرکزی دستخوش تغییرات عظیمی شده و دستاوردهای تاریخی بزرگی را به دست آورده و اولین‌ها را ایجاد کرده است: اول، پنج کشور آسیای مرکزی مجموعه‌ای از شرکای استراتژیک چین هستند و این شش کشور همیشه در خط مقدم جامعه بین‌المللی در ترویج ساختن جامعه‌ای بشری با سرنوشت مشترک هستند. دوم، چین بزرگترین شریک تجاری پنج کشور آسیای مرکزی است و حجم تجارت دوجانبه به 50 میلیارد دلار رسیده است. سوم، کشورهای آسیای مرکزی اولین محل و مسیرهای زمینی طرح «کمربند و جاده» هستند.
بیش از 2100 سال پیش، «چانگ چیان» فرستاده حکومت سلسله «هان» چین، دو بار به آسیای مرکزی سفر کرد و دری را برای تبادلات دوستانه بین چین و کشورهای آسیای مرکزی باز کرد و جاده ابریشم را که شرق و غرب و آسیا و اروپا را به هم متصل می‌کرد، به وجود آورد. کشورهای آسیای مرکزی که در مسیر جاده ابریشم باستانی قرار دارند، سهم مهمی در پیشبرد مبادلات و همکاری بین اقوام و فرهنگ‌های مختلف ادا کرده‌اند.
سپتامبر 2013 شی جین پینگ که در قزاقستان به سر برد، برای اولین بار ابتکار ساخت مشترک "کمربند اقتصادی جاده ابریشم" را مطرح کرد که انرژی زیادی را برای تعمیق روابط بین چین و کشورهای آسیای مرکزی تزریق کرد. سپس این ابتکار به همراهی «جاده ابریشم دریایی قرن بیست و یکم» که موسوم به «یک کمربند یک جاده» است به محبوب ترین محصول عمومی جهانی ارائه شده توسط چین تبدیل شده است. تا 20 نوامبر 2021، چین 206 سند همکاری برای ساخت مشترک «کمربند و جاده» با 141 کشور و 32 سازمان بین‌المللی امضا کرده است.
رابطه بین کشورها در محبوبیت میان مردم نهفته است. چین و کشورهای آسیای مرکزی با استفاده از راه ابریشم، در سال‌های اخیر مجامع مختلف فرهنگی، جشنواره‌های بین المللی هنری و سینمایی را برگزار کرده‌اند که حافظه مشترک و شناخت قوی «روح جاده ابریشم» در این کشورها برانگیخته شده است.
چین همچنین «ویزای جاده ابریشم» را برای کشورهای آسیای مرکزی صادر می‌کند تا کشورهای آسیای مرکزی که مناظر فرهنگی و طبیعی منحصر به فرد دارند، به گزینه‌ای جدید برای گردشگران چینی تبدیل شوند.
روز برگزاری نشست ویدئویی سران چین و پنج کشور آسیای میانه مصادف با شمارش معکوس 10 روزه برای افتتاحیه المپیک زمستانی پکن بود. رئیس جمهور شی جین پینگ یک بار دیگر درباره بازی‌های المپیک زمستانی گفت: المپیک زمستانی پکن به زودی افتتاح می‌شود و از ورزشکاران آسیای مرکزی برای حضور در این رقابت‌ها و کسب نتایج عالی استقبال می‌کند.
رهبران پنج کشور آسیای مرکزی نیز اظهار داشتند که مشتاقانه منتظر حضور در مراسم افتتاحیه المپیک زمستانی پکن در هفته آینده هستند. یقینا چین بر مشکلات اپیدمی کرونا غلبه خواهد کرد و بازی های المپیک زمستانی پکن را طبق برنامه با موفقیت برگزار خواهد کرد که مطمئناً اعتماد و امید بیشتری را برای جهان به ارمغان خواهد آورد!
این اقدام به اندازه کافی نشان دهنده دوستی و حمایت ارزشمند پنچ کشور آسیای مرکزی از چین است، در حالی که برخی از کشورهای غربی تا حد امکان به سیاسی کردن ورزش پرداخته‌اند.
همانطوریکه رئیس جمهور چین تاکید کرد، مهم نیست که اوضاع بین‌المللی چگونه تغییر می کند و چین در آینده چقدر توسعه خواهد یافت، این کشور همیشه یک همسایه، شریک و دوست خوب و قابل اعتماد برای کشورهای آسیای مرکزی خواهد ماند. در این مقطع تاریخی جدید، چین مایل است همراه با کشورهای آسیای مرکزی دست به دست هم جامعه ای نزدیک‌تر بین چین و آسیای میانه را با سر نوشت مشترک ایجاد کند، مسلم است روابط چین و پنج کشور آسیای مرکزی 30 سال درخشان‌تر در پیش رو خواهد داشت.