بروجرد شهری که روزگاری تورک بود!!
آیا می‌دانستید تا همین چند سال پیش اکثریت مناطق بروجرد ،نهاوند ،تویسرکان، اسدآباد، کنگاور، صحنه و سنقر و قروه به زیان تورکی صحبت می‌کردند؟ اما امروزه بطور وحشتناکی همه آنها کرد، لک و لر شده‌اند.
نکته اینجاست که همه آن شهرستان‌ها تقریبا در یک خط جغرافیایی قرار دارند بطور مثال از جنوبی ترین آنها یعنی بروجرد شروع کنیم.
در واقع مرز مناطق تورک نشین همدان یا اراک و ساوه نیست بلکه مرز مناطق تورک نشین تا دل کردستان و کرمانشاه و لرستان پهنا داشته و سپس منتهی به مناطق غرب اصفهان شده و تا جنوب ادامه دارد.
بروجرد از زمان ورود سلجوقیان به مقر و یورت اصلی بیات‌ها تبدیل گردید و حتی بعد از سقوط سلجوقیان،بیات ها موفق به تشکیل یک حکومت نیمه مستقل محلی شدند که سرانجام توسط اتابکان لر از بین رفتند.
آنها بعدها از حامیان اصلی صفویه بودند و اکثر اوقات حاکمان لرستان و ملایر از آنها انتخاب می‌گردید.
در عصر قاجار بلوک بیات نیز از مهم‌ترین بخشهای بروجرد بوده که تماما به زبان تورکی صحبت می‌کرده‌اند.
در این خصوص اعتمادالسلطنه می‌نویسد:
خاک بروجرد اولا منقسم به سه بلوک می‌شود و یكی از آن سه بلوک جاپلق است و جاپلق را نیز چهار بلوک می‌باشد:
۱- بلوک حمزه‌لو
۲- بلوک بیات
۳- بلوک ایقرلو
۴- بلوک پشته
زبان سكنه توركی است.
(اعتمادالسلطنه-مرآت البلدان-جلد۴- صص ۱۸۷۷-۱۸۸۶)
ناصرالدین شاه نیز در سفرنامه خود و به هنگام حضور در این مناطق به بلوک بیات اشاره می‌نماید.
امروزه نام بسیاری از کوهها،رودخانه‌ها و روستاها با اسامی تورکی مزین هستند.
اما متاسفانه اکثریت تورک‌های بروجرد لر زبان گردیده‌اند.البته در بعضی مناطق کماکان زبان تورکی استفاده می‌شود.
