اهمیت و جایگاه جام حذفی
این فرصت مناسبی است تا به اهمیت جام حذفی در برنامه پرازدحام سالیانه فوتبال اشاره داشته باشم. جایی که تیم‌های بزرگ و مالکان به این قدیمی‌ترین جام تاریخ فوتبال اهمیت چندانی نمی‌دهند!
آنچه می‌آید بخشی از مطلب بسیار مفصل‌تری در باره اهمیت جام حذفی است که فرصتی برای انتشار آن نداشتم. شاید تا پیش از پایان فصل یا فصل‌های دیگر!
«از رؤسای تیم‌های بزرگ سؤال می‌کنید؟ از مربیان و دست‌اندرکاران؟ اصلاً از کدام نسل هواداران می‌پرسیم؛
آیا جام حذفی هنوز هم اهمیت دارد یا خیر؟ اصلاً اهمیت کدام تیم‌ها و هواداران مهم‌تر است؟
در مورد اینکه جام حذفی درخشش و جذابیت خود را ازدست‌داده است، بحث‌های زیادی در جریان است، اما صحبت از عدم جذابیت و اهمیت آن دیوانگی محض بشمار می‌رود. از هواداران تیم‌های لیگ‌های پایین‌تر سؤال کنید، از هواداران واقعی فوتبال که همیشه ملاک و معیار من محسوب می‌شوند. کوشش و تلاش هرچند ناموفق و عاجزانه ضعفا در برابر قدرتمندان که عمدتاً با شکست و سرشکستگی همراه می‌شود، معنای زیبایی ورزش و فوتبال بوده است. دلربایی، گیرایی و ملاحتی در اعماق قلب آن نهفته است. تیم‌ها و بازیگران گمنام بی‌شماری تنها افتخارشان بازی در جام حذفی، صعود به مرحله سوم یا شاید کمی بالاتر بوده است.
تحقق رؤیایی کوچک اما پر عظمت برای تک‌تک آنها در تمامی دوران ورزشی‌شان. خاطره‌ای که در ذهن آنها باقی می‌ماند و تا پایان عمر تکرار می‌شود و تکرار.
مدال لیگ برتر و یا تصاحب لیگ قهرمانان صرفاً آرزوی محالی است!
ازاین‌رو، جام حذفی هنوز ارزشمند است و همچنان حضور در این رقابت‌ها، معنای پیروزی غایی برای بسیاری که دست‌هایشان از همه چیز کوتاه است، به‌حساب می‌آید.
ضعفا و آنان که سفره ساده اما همیشه بازی دارند می‌توانند حتی برای یک بازی رؤیاهای خود را قابل‌لمس ببینند. حتی اگر این روزها کمتر و کمتر شاهد غول کُشی هستیم که سال‌ها پیش‌ازاین دائماً شاهد آن بودیم. داستان‌های ناشنیده، حکایت‌های شیرین. سرزمین عجایبی که آدم‌های کوچک بال و پر می‌گیرند و تقلا و تلاش آنها در برابر بزرگان حتی اگر با شکست خاتمه پیدا کند با کرامت و احترامی همراه خواهد بود. تماشای چنین نبردهای شاید نابرابری است که من را شیفته جام حذفی و در نهایت فوتبال کرده است.»
بازی بزرگان
به نظر می رسد بین لیورپول و منچستریونایتد، ١٢٦ سال بعد از اولین دیدار آنها در جام حذفی در سال ۱۸۹۸ که بدون گل به پایان رسید، هیچ چیز تغییر چندانی نکرده است.
روزهای آغازین،
اف ای کاپ 1960، هری گرگ دروازه‌بان من یونایتد در نبرد هوایی با مهاجم لیورپول
اولدترافورد بعدازظهر یکشنبه 17 مارس 2024 میزبان یک بازی عظیم جام حذفی خواهد بود؛ منچستریونایتد در دیدارهای مرحله یک‌چهارم نهایی جام حذفی در این هفته میزبان رقیب همیشگی لیورپول خواهد بود.
دشمنان تاریخی، برندگان سریالی قدیمی‌ترین جام فوتبال در جهان هستند؛ یونایتد با ١٢ عنوان قهرمانی، دو قهرمانی کمتر از رکورددار این جام آرسنال دارد و چهار قهرمانی بیشتر از لیورپول.
رقابت‌های جام حذفی امسال برای هر دو تیم ارزشی بیشتر از حد معمول دارد، برای یونایتد اریک تن هاخ در این فصل تنها جام باقی‌مانده است، و تنها شانس واقعی منچستریونایتد برای کسب مدال در این فصل. رقابتی که فصل گذشته را به‌عنوان نایب‌قهرمان در برابر سیتی (که سه‌گانه را تصاحب کرد)، به پایان رساند.
و لیورپول، همچنان امیدوار است در آخرین فصل یورگن کلوپ در آنفیلد، چهار جام بی‌سابقه را به دست آورد. برنده جام اتحادیه/کارابائو کاپ همچنان امیدوار است با شکست یونایتد برای کسب ٣ جام دیگر؛ حذفی، لیگ برتر و لیگ اروپا به پیشروی و تلاش دوباره و ناباورانه خود تحت رهبری کلوپ در آخرین فصل ادامه دهد. فتح چهارگانه هرگز در تاریخ فوتبال انگلستان پیش‌ازاین روی نداده است!
شیاطین سرخ در مجموع از زمان حضور کلوپ موفقیت زیادی در برابر تیم مرسی ساید نداشته‌اند و طی این دوران چندین شکست سنگین را متحمل شده‌اند. یونایتد در ٦ بازی از ٩ دیدار اخیر خود با لیورپول در تمامی رقابت‌ها حتی موفق به گلزنی نشده است؛ این شامل شکست ٥-٠ در لیگ برتر و در اولدترافورد نیز می‌شود.
بااین‌حال، جام حذفی باعث خوش‌بینی یونایتد می‌شود، زیرا آنها مرتباً موفقیت بیشتری در برابر رقیب قدیمی خود در جام حذفی کسب کرده‌اند. این نوزدهمین (البته اگر دیدارهای تکراری و دو دیدار اولیه این دو تیم را زمانی که یونایتد با نام "نیوتون هیت Newton Heath" بازی می‌کرد را به‌حساب اوریم) باری است که یونایتد و لیورپول در جام حذفی به مصاف هم می‌روند.
این یک رقابت بزرگ قدیمی است،
مت بازبی و باب پیزلی در رژه‌ی افتخار
این دو تیم ۱۸ بار در جام حذفی شاخ‌به‌شاخ شده‌اند و منچستریونایتد به‌راحتی رکورد رودرروی خود را با ۱۰ برد در مقابل ۴ پیروزی لیورپول به ثبت رسانده است، در حالی که چهار تساوی نیز داشته‌اند و کار به دیدار دوم کشیده است. آخرین دیدار دو تیم در این مسابقات تاریخی در دور چهارم فصل ۲۱-۲۰۲۰ باز می‌گردد که منچستریونایتد در اولدترافورد با نتیجه ۳-۲ برنده شد.
دو دیدار اول آنها در جام حذفی در سال ۱۸۹۸ برگزار شد. در دور دوم مسابقات در فوریه بازی با تساوی بدون گل به پایان رسیدند، و چهار روز بعد، لیورپول در بازی تکراری با نتیجه ۲-۱ پیروز شد. اولین موفقیت منچستریونایتد در جام حذفی مقابل لیورپول در فوریه ۱۹۰۳ رخ داد و شیاطین سرخ با برتری ۲-۱ مقابل رقیب خود به‌دور دوم صعود کردند.
لیورپول در مجموع بیشتر از هر حریفی در مقابل یونایتد در رقابت قدیمی‌ترین جام جهان شکست داشته است! اگر طرفدار لیورپول و کمی خرافاتی هستید، از خواندن این بخش گذر کنید. به طور شگفت‌انگیزی، لیورپول از ١٢ ژانویه ١٩٢١ تاکنون رقیب خود را در خارج از خانه در جام حذفی شکست نداده است.
خاطرمان هست، این اولین بار نیست؛ یونایتد شانس این را دارد تا چوب لای چرخ لیورپول بگذارد و آنها را از تصاحب ۴ گانه محروم سازد! نخستین‌بار زمانی بود که لیورپول به‌عنوان اولین تیم تاریخ انگلیس در پی کسب سه‌گانه بود؛ ۲۱ می ۱۹۷۷ در فینال ومبلی…
امیرحسین صدر
17 مارس 2024
با گذشت بیش از یک قرن، لیورپول به دنبال پیروزی در اولدترافورد در جام حذفی خواهد است. در اینجا نگاهی به بزرگترین رویارویی‌های غول‌های فوتبال شمال انگلستان در جام حذفی خواهیم داشت… و با فینال ۲۱ می ۱۹۷۷ اغاز می کنیم.
سال ۱۹۷۹ / نیمه نهایی
لیورپول ۲ منچستر یونایتد ۲
دیدار تکراری:
منچستر
یونایتد ۱ لیورپول ۰
رقابت نیمه‌نهایی چهار روز قبل، در مین رودِ منچسترسیتی چهار گل داشت. بازی؛ مانند یک فیلم هیجان‌انگیز برای سنین مختلف بود. دالگلیش در دقیقه ۱۷ لیورپول را پیش انداخت. دو دقیقه بعد هم‌وطن او جوجوردن نتیجه را بک یک کرد.
گرینهوف یونایتد را در نیمه دوم پیش انداخت؛ اما الن هانسون با گل دقیقه ۸۲ گل تسلوی بخش را زد. از آن بازی‌های جنگی کلاسیک. در دیدار دون جیمی گرینهوف با یک گل مهم و ارزشمند دیگری تیمش را با تک گل خود به ومبلی برد تا در مقابل آرسنال قرار گیرد.
آن روز هیچ کدام قرمز نپوشیدند!
دیدار فینال در میان معروف‌ترین و هیجان‌انگیزترین فینال‌های تاریخ جام حذفی قرار دارد. بازی‌ای که به"فینال آلن ساندرلند" معروف شد. منچستریونایتد تا دقیقه ۸۶ با ۲ گل از ارسنال عقب بود، اما ناباورانه با دو گل پی‌درپی در دقیقه ۸۶ و ۸۸ بازی را به‌تساوی کشید. باورنکردنی بود. در حالی که همه خود را برای وقت اضافه آماده می‌کردند، آلن ساندرلند در دقیقه ۸۹ گل برتری را زد. میخکوب کننده بود. فینال «الن ساندرلند» اغلب به‌عنوان "فینال پنج‌دقیقه‌ای Five minute final” هم شناخته می‌شود.
سال ۱۹۸۵ / مرحله نیمه نهایی جام حذفی
منچستر یونایتد ۲ لیورپول ۱ (دیدار تکراری)
اگرچه در این مرحله از فصل، عنوان قهرمانی لیگ در اختیار ابی پوشان مرسی ساید، اورتون بود؛ اما لیورپول باتوجه‌به پیروزی ۴-۰ مقابل پاناتینایکوس یک پا در فینال جام باشگاه‌های اروپا داشت، و هنگام رسیدن به این بازی نیمه‌نهایی شانس ربودن ۳ گانه را. تساوی بازی اول در گودیسون پارک تماشایی بود. برایان رابسون. کاپیتان معروف منچستریونایتد بازی را ۱-۰ کرد. در سه دقیقه مانده به پایان بازی، رونی ویلان ایرلندی بازی را به‌تساوی کشاند.
فرانک استپلتون در وقت‌های اضافه شیاطین سرخ را به جلو راند. این بار در حالی که تنها یک دقیقه به پایان وقت اضافی باقی‌مانده بود، پل والش گل مساوی را برای لیورپول زد. دیدار تکراری در مین رود، استادیوم قدیمی منچسترسیتی در راه بود.
این بار این لیورپول بود که با گل به دروازه خودی پل مک گراث مدافع معرکه ایرلندی در نیمه اول پیش افتاد. اما تیم ران اتکینسون پس از استراحت، در نیمه دوم با ضربات رابسون و مارک هیوز به ومبلی رفت. رابسون (کاپیتان مارول) زیباترین کل عمر خود را در بازی تکراری به ثمر رساند.
در فینال یونایتد در ۱۸ می در مبلی مقابل ابی پوشان مرسی ساید قرار گرفت. زمانی که یونایتد ۱۰ نفره در فینال بسیار معروف اورتون را ۱-۰ شکست داد و گل نورمن وایتساید وارد فولکور جام حذفی و حکایت‌های ومبلی شد، اما بدون ضربه خیره‌کننده رابسون در مین رود ممکن نبود. رابسون در سه نیمه‌نهایی جام حذفی برای منچستریونایتد - در سال‌های ۸۳، ۸۵ و ۹۰، گلهای تساوی را به ثمر رساند و در هر سه فصل در ومبلی جام را بالای سر برد. از محبوب‌ترین بازیکنان برادرم حمید بود که خیلی به داد یونایتد رسید، رابسون حقیقتاً کاپیتان مارول Marvel بود.
لیورپول پس از آنکه مجبور شد بعد از حوادث پیش از فینال جام قهرمانی اروپا در هایسل بلژیک، دیدار خود را ناخواسته آغاز کند، یک بر صفر از یوونتوس باخت و فصل را با دستان خالی به پایان رساند.
سال ۱۹۹۶ / فینال جام حذفی در ومبلی
منچستر یونایتد ۱ لیورپول ۰
از بزرگترین رقبای انگلیس در این دیدار انتظار بسیار بیشتری می رفت، اما متأسفانه این بازی بیشتر به خاطر لباس‌های کِرِم رنگ لیورپول که به سنتی پیش از اغاز فینال تبدیل شده به یادگار مانده است تا بازی و حوادث در داخل زمین.
دامادهای بلاتکلیف!
بااین‌حال، یونایتد در صدد تلافی شکست غیرمنتظره فینال سال قبل بود، زمانی که آنها توسط تیم ابی پوش مرسی ساید مبهوت شدند. یونایتد یک هفته پیش از آن، پس از کسب لیگ برتر در روز پایانی مقابل نیوکاسل یونایتد، به دنبال تکمیل دو لیگ و جام حذفی بودند.
شاید لیورپول برتری روانی محسوسی داشت. آنها در دیدار قبلی خود در آنفیلد ۰-۲ یونایتد را شکست داده بود و در ابتدای فصل در الدترافورد نیز تساوی 2-2 را رقم زدند.
بازی بدون گل و تا حد زیادی بدون هیچ شانس و موقعیتی گذشت. در پنج دقیقه باقی‌مانده بازی زمانی که دیوید جیمز، دروازه‌بان قرمزها نتوانست توپ را با مشت به‌خوبی دفع کند، توپ به اریک کانتونا روی لبه محوطه جریمه رسید، و شوت او از میان انبوه بازیکنان به تور نشست. تیم سر الکس فرگوسن دوگانه را تکمیل کرد اما بازی به‌شدت ضدحال بود.
سال ۱۹۹۹ / دور چهارم جام حذفی
منچستر یونایتد ۲ لیورپول ۱
با نگاهی سطحی به فصل سه‌گانه تاریخی منچستریونایتد باعث می‌شود این دیدار برای مردان فرگوسن کمی آسان به نظر برسد. اما دیدار دور چهارم در اواخر ژانویه، تردیدهای جدی در مورد اینکه آیا یونایتد اصلاً برنده خواهد شد یا خیر وجود داشت.
فرم قهرمانی آنها پس از دسامبری فاجعه‌آمیز، به دست آمد.. یونایتد تنها یک‌بار در هشت بازی در تمام رقابت‌ها پیروز شده بود و در رده سوم لیگ برتر پشت سر چلسی و استون ویلا قرار داشت. در حالی که دو دقیقه مانده به پایان دیدار، به نظر می‌رسید امیدهای آنها در جام حذفی نیز به پایان رسیده است وقتی که لیورپول در یک‌قدمی پیروزی معروف در اولدترافورد پس از گل دقیقه سوم مایکل اوون بود.
اما یک بازگشت حیرت‌انگیز دیرهنگام با گل دوایت یورک اغاز شد، دیدار تكراری دوباره در یك قدمی بود. اما حالا وقتی به گذشته نگاه می كنیم، این نتیجه به شکلی باورنکردنی اینه تمام نمای دیدار فینال لیگ قهرمانان در برابر بایرن بود؛ یونایتد، بایرن، سولسشایر و فینال لیگ قهرمانان در نیوکمپ.
lموهای طلایی، ذخیره طلایی
خیلی خیلی دیر، اوله گونار سولسشر در وقت‌های تلف شده از روی نیمکت به بازی آمد. گل خود را زد. دشمن قدیمی به بی‌رحم‌ترین شکل حذف شد و رؤیای اولین سه کانه تاریخ فوتبال انگلیس زنده ماند. بقیه ماجرا در کتاب‌های تاریخ فوتبال به خوبی بازگو شده است.
سال ۲۰۰۶ / دور پنجم جام حذفی
لیورپول ۱ منچستریونایتد ۰
جدا از رکورد شرم‌آور در جام حذفی مقابل منچستریونایتد، لیورپول و هواداران تیم در این بازی بهانه بزرگی برای پیروزی داشتند. لیورپول کمتر از یک ماه قبل در اولدترافورد با گل دقیقه آخر ریو فردیناند ۰-۱ شکست‌خورده بود و پس از آن گری نویل مدافع شیاطین سرخ با بوسیدن نشان یونایتد در مقابل تماشاگران لیورپول در رویارویی لیگ برتر، این پیروزی را جشن گرفت. هواداران قرمزها شخصیت شرور نویل، مفسر پر حرف امروز رسانه‌ها را در این دیدار هدف قرار دادند.
خوش آمدی گری!
پیتر کراچ زرافه بلند بالای انگلیس، تک گل بازی را با ضربه سر در دقیقه ۱۹ به ثمر رساند تا اولین پیروزی لیورپول در جام حذفی مقابل رقیب طی ۸۵ سال گذشته شکل بگیرد. روز یونایتد زمانی بدتر شد که آلن اسمیت یک دقیقه قبل از پایان در یک ضربه ایستگاهی پایش را شکست.
این درسته؛
برای لیورپول پیروزی شیرین‌تر از تصور ادامه یافت. رویارویی با وستهم در کاردیف در میان یکی از بهترین فینال‌های تاریخ جام حذفی در دوران معاصر ثبت شده است. فینالی به نام «استیون جرارد» که شامل یکی از زیباترین گلهای مرد معروف لیورپول و تمامی اعصار جام حذفی است؛ ضربه‌ای شگفت‌انگیز در پایان وقت اضافی، اخرین شانس بود، از هیچ به همه چیز، و تساوی ۳-۳. قرمزها با ضربات پنالتی جام را از آن خود کردند. استانبول و کاردیف طی یک سال شاهد وقایع استثنایی و مشابهی بود.
سال ۲۰۱۱ / دور سوم جام حذفی
منچستر یونایتد ۱ لیورپول ۰
با بازگشت کنی دالگلیش به مدیریت لیورپول، ۲۰ سال پس از کناره‌گیری از باشگاه پس از اخراج روی هاجسون، احساسات در مراحل اولیه این بازی بسیار بالا بود.
دالگلیش در کنار فرگوسن به زمین اولدترافورد پا گذاشت.
دو اسطوره، دو اسکاتلندی، دو پادشاه و یک اقلیم
تنها پس از ۳۰ ثانیه داور بازی هوارد وب خطای دنیل آگر، مدافع دانمارکی روی دیمیتار برباتوف بلغاری را پنالتی اعلام کرد.
رایان گیگز، ضربه را از نقطه پنالتی گل کرد. برای لیورپول و دالگلیش همه چیز بدتر شد، خيلي بدتر. استیون جرارد بعد از نیم ساعت از بازی اخراج شد و بار دیگر ليورپول در جام حذفی پیروزی را به رقبای سرسخت خود واگذار كرد.
رایان بابل، مهاجم هلندی لیورپول مانند همه دوستداران لیورپول از قضاوت داور ابداً راضی نبود از این رو پس از بازی تصویری از هاوارد وب را با لباس یونایتد در توییتر منتشر کرد. علی‌رغم حذف توییت و عذرخواهی، فدراسیون فوتبال انگلیس ۱۰ هزار پوند او را جریمه کرد. بابل اولین بازیکنی بود به‌خاطر این خطا در توییتر مجازات شد.
یک شوخی پر هزینه!
سال ۲۰۱۲ / دور چهارم
لیورپول ۲ منچستریونایتد ۱
دیدار ۲۸ ژانویه ۲۰۱۲ تحت‌الشعاع حادثه اکتبر و درگیری لوئیس سوارز مهاجم لیورپول و پاتریس اورا فرانسوی، مدافع یونایتد در بازی لیگ برتر در آنفیلد برگزار می‌شد. سوارز به دلیل توهین نژادپرستانه به پاتریس اورا از سوی فدراسیون فوتبال هشت بازی محروم شده بود.
و لیورپول تنها سه روز بعد از پیروزی دشوار ۳-۲ مقابل سیتی روبرتو مانچینی و صعود به فینال جام اتحادیه با یونایتد روبرو می‌شد. این اولین بازی پل اسکولز، هافبک معرکه دوران خود پس از اعلام بازنشستگی بود.
اسکولز برای یونایتد در مرسی ساید شروع کرد، اما این لیورپول بود که پس از ۲۱ دقیقه دروازه یونایتد را باز کرد. پارک جی سونگ درست قبل از پایان نیمه اول، بازی را به‌تساوی کشاند.
بازی به همین منوال ادامه داشت تا اینکه دو دقیقه مانده به پایان، قرمزها با گل دیرهنگام «درک کویت» هلندی که محبوبیت خاصی میان طرفداران دوآتشه لیورپول داشت، شکست سال قبل را تلافی کردند. این انتقام لیورپول و دالگلیش برای شکست سال قبل در اولدترافورد بود.
کویت در برابر کاپ
سال ۲۰۲۱ / دور چهارم جام حذفی
منچستر یونایتد ۳ لیورپول ۲
ضربه ایستگاهی فوق‌العاده برونو فرناندز در دقیقه ۷۸ باعث پیروزی منچستریونایتد در یک بازی هیجان‌انگیز در جام حذفی در اولدترافورد شد.
لیورپول، قهرمان فصل پیش لیگ برتر بعد از ۳۰ سال با نمایش فوق‌العاده محمد صلاح بازی خوبی برابر یونایتد داشت. دو گل او که پس از گلهای میسون گرینوود و مارکوس راشفورد به ثمر رسید، بازی را به‌تساوی کشانده بود.
اما گل فرناندز تعیین‌کننده بود، و لیورپول پس از منچسترسیتی در فصل ۱۵-۲۰۱۴ اولین قهرمان لیگ برتر بود که در دور چهارم جام حذفی از رقابت‌ها کنار می‌رفت. پیروزی شیرین دیگری پس از سال‌ها برای سولشایر که حالا مربی یونایتد بود.
کاش آن روز الدترافورد خالی نبود!
یورگن کلوپ سرمربی لیورپول در واکنش به شکست تیمش در جام حذفی مقابل منچستریونایتد گفت:
نگران ما نباشید.
اما باخت به این معنی بود که لیورپول تنها در یک بازی از هفت بازی گذشته خود پیروز شده بود.
سال ۱۹۷۷ /فینال جام حذفی در ومبلی
منچستریونایتد ۲ لیورپول ۱
به این بازی، به عنوان یک تقابل کلاسیک در بازی فینال، به طور مفصل تر و طولانی تر با استفاده از مطلبی که پیش تر نوشتم، خواهیم پرداخت.
در سال ١٩٧٧ لیورپول در آستانه رسیدن به چیزی بود که هیچ‌گاه پیش‌ازاین، به مخیله هیچ باشگاهی در انگلیس خطور نکرده بود. ٢ گانه، لیگ و اف ای کاپ آخرش بود؛ افتخار غایی. کسب سه گانه، چه در داخل و چه در خارج از کشور سروصدای زیادی به راه انداخته بود و هنوز هم از نظر بسیاری، به‌عنوان بزرگترین فصول تاریخ باشگاه در انگلیس و اروپا از آن یاد می‌شود.
دهه ٧٠، محبوب‌ترین دهه فوتبالی ما، وقتی که صحبت از فوتبال انگلیس به میان می‌آید، اگرچه باشکوه چندی پیش از آن، فاصله زیادی داشت. هیجان کشور و طرفداران و هواداران فوتبال انگلیس بعد از قهرمانی در جام جهانی در ومبلی در سال ١٩٦٦ به لطف شکست یک چهارم نهایی مقابل آلمان (غربی) در جام جهانی ٧٠ به‌سرعت از بین رفته بود، خاطره محو و دور و ناکامی در راهیابی به مسابقات جام جهانی ١٩٧٤ و ١٩٧٨ چیزی جز تحقیر قهرمان سابق جهان چیزی به همراه نداشت. باورش سخت بود، خیلی سخت! بازیکنان موردعلاقه‌مان هیچ یک رنگ جام جهانی را ندیدند.
رقابت‌های داخلی هم با هولیگانیسم مخدوش شده بود، هرج و مرج‌ها حد و حدودی نداشت. هوادارانی که به استادیوم می‌رفتند در ترس دائمی بودند، خشونت بیداد می‌کرد، گروه‌های مختلف هواداران از شمال تا جنوب کشور به مصاف هم می‌رفتند. نبرد تیم‌ها تحت‌الشعاع مستقیم جنگ و دعوای سخت طرفداران قرار گرفته بود.
بد بود، خیلی بد. هولیگانیسم ورزش محبوب را به بدنامی کشانده بود. کار به جایی رسیده بود که تامی داکرتی، مربی وقت منچستریونایتد، خواستار استفاده از ترکه و چوب برای مجازات متخلفان شده بود!
اما در اواسط دهه ٧٠، مانند انفجار «پانک راک» که سرفصل اخبار موسیقی را به خود اختصاص داده بود، لیورپول باب پیزلی، دست‌اندرکاران، روزنامه‌نگاران و همه مردم و دوستداران فوتبال را وادار کرد تا فقط از لیورپول صحبت کنند.
به لطف گروه فوق‌العاده‌ای از بازیکنان و سبک بازی، پیسلی تصمیم به فتح جام باشگاه‌های اروپا گرفته بود. تیمی که به‌زودی جایگاه خود را به‌عنوان قدرتمندترین تیم اروپا تثبیت می‌کرد. فوتبال‌دوستان کاملاً روی لیورپول متمرکز بودند در حالی که هولیگانیسم در پس‌زمینه بود، زد و خورده به همراه فوتبال بخشی از سرگرمی شده بود. ولی آنچه در آن فصل حائز اهمیت بود، زیربنای دوران موفقیت بی‌نظیر لیورپول و تیم‌های دیگر انگلستان است. در یک دهه و نیم آینده لیورپول تسلط خود را در داخل و خارج از انگلستان ادامه داد.
لیورپول در فصل قبل، لیگ و جام یوفا را به دست آورده بود و این بار قصد تصاحب جام قهرمانی اروپا را برای نخستین‌بار داشت. بهترین فرصت ممکن پیش آمده بود. لیورپول تاریخ را بی‌آنکه بداند ورق می‌زد. دوران قرمزهای مرسی ساید فرارسیده بود.
فاتحان دوگانه،
به سوی سه گانه
در لیگ، لیورپول فصل را عالی آغاز کرد. با ١١ برد و تنها دو باخت از ١٦ بازی اول، در صدر جدول قرار گرفت. فرم خوب اما ظالمانه آنها گروه تعقیب‌کننده را نگران کرده بود.
با نزدیک شدن کریسمس، لیورپول پنج امتیاز از نزدیک‌ترین رقیب خود فاصله داشت، ناگهان سه شکست غیرمنتظره در چهار بازی، امیدهای ایپسویچ تاون بابی رابسون و منچسترسیتی را قوت بخشید. بهار تجدید حیات دوباره‌ای بود و لیورپول به‌سوی قهرمانی پرکشید و سیتی لیورپول را دنبال کرد. پیسلی پس از غلبه بر اورتون در بازی تکراری نیمه‌نهایی جام حذفی ناگهان باور دوباره‌ای پیدا کرد. چرا که نه؟ با این تیم و بهترین فرم عمر کوین کیگان، اولین عشق واقعی و اولی فوتبالیم، می‌توان برای هر سه جام دندان تیز کرد.
اکنون لیورپول چشم‌انداز دیگری داشت. خم کردن کمر منچسترسیتی در لیگ، شکستن مچ‌های منچستریونایتد در فینال جام حذفی و به زانو در آوردن، بهترین تیم آلمانی آن دوران مونشن گلادباخ با آلن سیمونسون مهاجم ریزنقش فوق‌العاده دانمارکی و کاپیتان برتی فوگتس از محکم‌ترین مدافعین جهان با دنیایی تجربه در فینال جام باشگاه‌های اروپا.
اما در دیدار فراموش‌نشدنی یک‌چهارم نهایی در ١٦ مارچ ١٩٧٧ برابر سنت اتین فرانسه که تیم مطرحی و قدری در آن زمان بود، ناقوس‌ها به صدا در آمده بود. این دیدار و گل دیوید فرکلاف معروف به "ذخیره طلایی" لحظه‌ای بود که فصل را عوض کرد و باشگاه لیورپول را برای همیشه تغییر داد. کلاسیک به تمام معنای واقعی آن.
در کمتر از یک هفته لیورپول می‌توانست اولین باشگاه انگلیسی در تاریخ باشد که هر سه جام پر افتخار و شکیل و ارزشمند را در یک فصل به دست بیاورد. دوران و رکورد یگانه‌ای بود و هنوز هم در دوران پول و قدرت و امریکایی‌ها و عرب‌ها در انگلستان همچنان خاص و یگانه مانده است.
ری کلمنس درون دروازه بود، در حالی که املین هیوز مدافع میانی که هجومی می‌برد، یکی از دست‌کم گرفته‌شده‌ترین بازیکنان تاریخ باشگاه. بهترین خط هافبک تاریخ باشگاه؛ جیمی کیس، تری مک درموت و ری کندی، و البته، صد البته پویایی و سخت‌کوشی کوین کیگان. تیمی که همه‌وهمه واقعاً برای به سختی برای یکدیگر کار می‌کردند. پیزلی مردی ساده ولی نابغه گل کاشته بود.
سال‌ها پیش از آنکه سیتی گواردیولا دو بار با یک و دو امتیاز قهرمانی را از دستان لیورپول کلوپ برباید، لیورپول با اختلاف یک امتیاز قهرمانی را در سال ٧٧ تصاحب کرد؛ ٥٧ امتیاز در برابر ٥٦. بعد از قهرمانی در لیگ، و چهار روز قبل از مقابله با گلادباخ، فینال جام حذفی در ومبلی با منچستریونایتد تامی داکرتی سر پیچ آخر قرار داشت.
شکوه مطلق دوران طلایی اف ای کاپ در رژه‌ی ورود بازیکنان به زمین
داکرتی معروف به "داک" شاید تا حدودی ناعادلانه به‌عنوان شکست‌خورده موفق در فوتبال معروف شده بود، عنوان او به لطف رکوردهای که در ومبلی داشت، جاافتاده بود. جایی که به‌عنوان بازیکن پرستون و تیم ملی اسکاتلند در آن سه بار با شکست مواجه شده بود، در حالی که به‌عنوان سرمربی چلسی در سال ١٩٦٧ و پیش‌تر از ان، تنها ١٢ ماه قبل به‌عنوان سرمربی یونایتد. شکست شوک‌آور مقابل ساوتهمپتون در سال ١٩٧٦.
پس از آن شکست تکان‌دهنده، داکرتی در مقابل تالار شهر منچستر به هواداران یونایتد قول مثبت داده بود سال آینده برای بردن جام بازخواهد گشت. دورانی که اف ای کاپ هنوز و به‌راستی ارج‌وقرب خود را داشت. محبوب‌ترین و پربیننده‌ترین بود، و قصه‌های تلخ‌وشیرین آن هنوز بخش مهمی از فولکلور تیم‌های کوچک و بزرگ است. هنوز و همیشه متأسفانه "داک" طلسم بدبیاری را شکست و به قول خود وفادار ماند. فینال، با وجود حضور دو تیم پرآوازه انگلستان، ماجرای غم‌انگیز و نسبتاً ناامیدکننده‌ای داشت و فقط پیامد آن دردناک آن ماندگار شد. موش و گربه بازی در نیمه اول در نیمه دوم جانی گرفت. استوارت پیرسون در دقیقه ٥١ یونایتد را پیش انداخت.
جان موتسون گزارشگر بازی جمله کلاسیک دیگری به زبان آورد:
در فوتبال ضرب المثلی وجود دارد، زمانیکه لیورپول عقب میفتد، خطرناک است.
موتسون اشتباه نکرد. در حالی که هواداران یونایتد همچنان در سرخوشی گل قرار داشتند، جیمی کیس توپ بلندی از جوی جونز را با ران خود کنترل کرد، چرخید و توپ را به سمت دروازه الکس استپنی شلیک کرد، از گلهای زیبای ومبلی بود و هست. ١-١
لحظاتی بعد این هواداران لیورپول بودند که در پایکوبی گل تساوی یخ زدند. لو ماکاری از خط دفاعی قرمزها عبور کرد و ضربه او با برخورد به سینه جیمی گرینهوف ناباورانه و به‌سادگی از کنار کلمنس درمانده گذشت. لیورپول به بی‌رحمانه‌ترین شکل از کسب سه‌گانه محروم شده بود، یونایتد در آن دوران تیمی در اندازه لیورپول نبود.
فریم به فریم با آن فینال
در یک روز بد فرصتی آسان و لقمه آماده و لذیذ در گلوگیر کرد. اما لیورپول فرصتی نداشت به باخت خود فکر کند، فینال جام اروپا در رم مقابل بوروسیا مونشن گلادباخ در روز چهارشنبه در یک‌قدمی بود.
آن شب در رم، پایتخت تاریخی ایتالیا، لیورپول تاریخ خود را نوشت. درد دل شکست از یونایتد و عدم کسب سه‌گانه پشت سر گذاشته شد. کیگان، برتی فوگتس را مات کرد و لیورپول به لطف گلهای تری مک درموت، تامی اسمیت و فیل نیل، قهرمان آلمان را در یکی از بهترین نمایش‌های اروپایی به طور قانع‌کننده و تأثیرگذاری شکست داد. رم، با سرداران و خدایان تاریخی خود در طول اعصار، آغاز حکومت پیسلی و لیورپول در اروپا را رسمیت بخشید. دیگر هیچ جایی مانند رم نبود.
تابستان ٧٧ همه بچه‌های محل در فوتبال خیابانی کیگان بودیم. این دیدار آخرین بازی تامی اسمیت مدافع خشن و معروف و کوین کیگان برای قرمزها بود. اولی بازنشسته شد در حالی که "Kev" به هامبورگ رفت تا چند سال بعد در فینال قربانی فارست کلاف باشد. با خروج او، دالگلیش افسانه‌ای از سلتیک به لیورپول آمد و سال بعد لیورپول در ومبلی با تک گل او دومین قهرمانی اروپا را به دست آورد. دیگر هیچ‌چیز جلودار آنها نبود. لیورپول و تیم‌های انگلیسی اروپا را به فتح کامل خود در آوردند.
در سال ١٩٧٧، تاریخ ورق خورد، آغاز دوران نو، سرفصلی تازه. پرجلال بود و باشکوه، در صحنه موسیقی The Pistols, The Jam و Clash طرفداران موسیقی را حیران کرده بودند و دیسکو موزیک و "بی جیز" دنیا را به رقص در آورده بود و در میادین فوتبال، لیورپول با پیزلی از برجسته‌ترین مربیان تاریخ، پادشاهی می‌کرد.
تا پایان به حمید اشاره کردم؛ در کتاب نیمکت داغ، غیبت پیزلی، شنکلی و کلاف نابخشودنی بود. توضیح او در باب تعداد صفحات و ناشر هرگز برایم جا نیفتاد و کتاب از دید من ناقص ماند.
…..
پانوشت؛
باتوجه‌به سوابق و آمار و ارقام تاریخی، یونایتد تحت هر شرایطی در این جام لیورپول را بسیار آزار داده و چندگانه‌های مختلف لیورپول را در ادوار مختلف متوقف کرده است. این فرصت دیگری برای منچستری‌ها و برهم‌زدن و فروپاشی هدف پرشکوه مردان مرسی ساید است. در مقابل دشمن قدیمی، چه فرصتی بهتر از این؟
از سوی دیگر لیورپول با آمادگی کامل و نمایشی که در برابر سیتی در لیگ و اسپارتا پراگ در اروپا داشته است فرصت مناسبی دارد تا طلسم اولدترافورد را در جام حذفی بشکند و فروریزد، چه وقتی بهتر از این؟
نبرد بزرگان شمال ادامه خواهد یافت و مطمئنم برای این دو تیم و هواداران آنها پیروزی در جام حذفی ذره‌ای اهمیت خود را از دست نداده است. در بافت فکری و فرهنگی و اجتماعی این دو باشگاه «اِف اِی کاپ» جایگاه خاص خود را دارد که روزی درباره آن حرف خواهیم زد…
تاریخچه بازی‌های لیورپول و منچستریونایتد در جام حذفی (FA Cup)
| فصل |
نتیجه |
ورزشگاه |
مرحله |
| 1898 |
منچستریونایتد 0-0 لیورپول |
بانک استریت- منچستر |
2 |
| 1898 |
لیورپول 2-1 منچستریونایتد |
آنفیلد- لیورپول |
2- بازی تکراری |
| 1903 |
منچستریونایتد 2-1 لیورپول |
بانک استریت- منچستر |
1 |
| 1921 |
لیورپول 0-0 منچستریونایتد |
آنفیلد- لیورپول |
1 |
| 1921 |
منچستریونایتد 1-2 لیورپول |
الدترافورد- منچستر |
1- بازی تکراری |
| 1948 |
منچستریونایتد 3-0 لیورپول |
گودیسون پارک- لیورپول |
4 |
| 1960 |
لیورپول 1-3 منچستریونایتد |
آنفیلد- لیورپول |
4 |
| 1977 |
منچستریونایتد 2-1 لیورپول |
ومبلی- لندن |
فینال |
| 1979 |
منچستریونایتد 2-2 لیورپول |
مین رود- منچستر |
نیمه نهایی |
| 1979 |
منچستریونایتد 2-1 لیورپول |
گودیسون پارک- لیورپول |
نیمه نهایی- بازی تکراری |
| 1985 |
منچستریونایتد 2-2 لیورپول |
گودیسون پارک- لیورپول |
نیمه نهایی |
| 1985 |
منچستریونایتد 2-1 لیورپول |
مین رود- منچستر |
نیمه نهایی- بازی تکراری |
| 1996 |
منچستریونایتد 1-0 لیورپول |
ومبلی |
فینال |
| 1999 |
منچستریونایتد 2-1 لیورپول |
الدترافورد- منچستر |
4 |
| 2006 |
لیورپول 0-0 منچستریونایتد |
آنفیلد- لیورپول |
5 |
| 2011 |
منچستریونایتد 1-0 لیورپول |
الدترافورد- منچستر |
3 |
| 2012 |
لیورپول 2-1 منچستریونایتد |
آنفیلد- لیورپول |
4 |
| 2021 |
منچستریونایتد 3-2 لیورپول |
الدترافورد- منچستر |
4 |
| 2024 |
منچستریونایتد ؟-؟ لیورپول |
الدترافورد- منچستر |
یک‌چهارم نهایی |
تماشای گزیده‌ای از گلهای این رقابت بزرگ از دوربین itv و صدای گزارشگران تاریخ ساز انگلیسی در تاریخ اف ای کاپ پیش از بازی، حسن ختامی برای این مطلب خواهد بود. و دلیلی برای لذت بردن بیشتر و بیشتر از بازی عصر یکشنبه
