در داستان ارباب حلقه‌ها سائورون به عنوان اصلی ترین دشمن مردم آزاد و ارباب تاریکی معرفی می‌شود، اما هزاران سال پیش از او سرزمین میانه دارای یک ارباب تاریکی بزرگ بود که قرن‌ها بر روی این سرزمین سایه انداخته بود.
ملکور (مورگوث) نخستین ارباب تاریکی بود که مردم سرزمین میانه را تهدید می‌کرد. او همان استاد سائورون بود و سائورون پس از تبعید مورگوث، سعی کرد تا جانشین او شود. با این تفاسیر دریافتیم که تاریخ سرزمین میانه دارای دو ارباب تاریکی است، اما کدام یک از آنها ارباب بزرگتری بودند؟
سائورون و ملکور هرکدام نقاط ضعف و قدرت بخصوص خود را داشتند. در کتاب سیلماریلیون شرح حال مفصلی از ملکور یا همان مورگوث نوشته شده است. این شخصیت در سیلماریلیون دشمن اصلی آردا محسوب می شود. او به دنبال نابودی سرزمین میانه، والینور و هرچیزی که والار ساخته‌اند یا سعی در ساختن آن داشتند، بود. ملکور دارای شخصیت باشکوه، سیاستمدار، فریبنده و با استعدادی بود. او قدرت بسیار زیادی داشت و در تاریخ سرزمین میانه کمتر کسی شجاعت به چالش کشیدن وی را داشت. از سوی دیگر سائورون در سایه ارباب جدیدش (پیش از این به آئوله خدای آهنگری خدمت می‌کرد) رشد کرد و روز به روز تجربه و قدرت بیشتری به دست آورد. او پیش از اینکه سائورون نام بگیرد، مائورون نام داشت که یکی از قدرتمندترین مایار شناخته شده بود، اما بنا به سنت اربابان تاریکی، یک ارباب تاریکی بزرگ باید یک نام از طرف دشمنانش دریافت کند که در این زمینه سائورون به معنی نفرت انگیز نام گرفت. با پایان "جنگ خشم" و شکست ملکور، سائورون رسما این عنوان را برای خود برگزید و به جای استادش سرزمین میانه را به وحشت انداخت. او قصد داشت با آموزه هایی که از آئوله و ملکور به دست آورده بود سرزمین میانه را به زانو در بیاورد و نتیجه یک دانش صنعتگری (آئوله) و پلیدی (ملکور) ساخت یک "حلقه یگانه" برای حکمرانی بر دیگران (تمام سرزمین میانه و موجودات آن) بود که تبدیل به استراتژی اصلی او شد. ملکور و سائورون هردو پیش ار سقوط خود موفق شدند خسارات زیادی به دشمنان خود بزنند اما وقتی صحبت از قوی ترین ارباب تاریکی پیش می آید برون شک ملکور بسیار قوی تر از سائورون بود. علی ایحال در این مطلب این دو شخصیت را در از جهات مختلف با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد.
مورد اول نژاد آنهاست، دانستن تفاوت میان والار و مایار برای درک بهتر اینکه چرا ملکور قدرتمندتر است کلیدی می باشد. والار 15 موجود نامیرا هستند که توسط ایلوواتار آفریده شدند. آنها بعد از ایلوواتار (خالق یگانه) نیرومندترین موجودات سرزمین میانه هستند که وظیفه نظم و شکل دادن بر جهان را داشتند. ملکور در بین همین والار نیز قدرتمندترین بود و به تنهایی در برابر 14 والار دیگر ایستاده بود، اما مایار توسط ایلوواتار برای کمک به والار منصوب شده بودند. در واقع هر کدام از والار دارای چند مایا بودند که به آنها خدمت کنند و سائورون به عنوان یک مایا در این طبقه قرار می گیرد.
برای شناخت بهتر والار مطلب معرفی والار دنیای تالکین را مطالعه نمایید.
مورد دیگری که در این مقایسه لازم است بررسی شود هوش و ذکاوت ملکور و سائورون است. ملکور دائما در حال نابودی هر چیزی بود که والار می‌ساختند و به این شکل جهان را نابود می‌کرد، او موفق شد دو چراغ بزرگ (چراغهایی که پیش از آفرینش خورشید و ماه جهان را روشن می کردند) را نابود کند و بدین صورت جهان در تاریکی فرو رفت. نابودی دو چراغ باعث شد والار به والینور بروند و سرزمین میانه عملا در اختیار ملکور قرار گیرد. در میان درگیری‌های میان والار و ملکور، بالاخره ملکور دستگیر شد و سائورون در دژی مستحکم به نام آنگباند مستقر شد تا مطمئن شود میراث ملکور حتی پس از دستگیری او در سرزمین میانه حفظ خواهد شد. در آغاز این مطلب اشاره کردیم که ملکور سیاستمدار بزرگی نیز بود، او پس از چند سال اسارت بالاخره مانوه، پادشاه والار را متقاعد کرد تا او را آزاد کند و در همین میان آتش اختلاف میان الف‌ها و والار را برافروخت. لکن از طرف دیگر سائورون نیز عملکرد مشابهی با استاد خود داشت. او از توانایی تغییرشکل خود برای فریفتن الف‌ها و ساخت حلقه‌های قدرت استفاده کرد که استراتژی اصلی وی در سرزمین میانه محسوب می‌شود. سائورون حتی یک بار در آستانه شکست کامل، خود را تسلیم می‌کند، اما در اسارت دقیقا مانند ملکور می‌تواند دشمنان خود را فریب دهد و مخالفان را از درون خودشان فاسد کند. در این زمینه شاید بتوان گفت سائورون از ملکور موفقیت بیشتری کسب کرده بود و هوش و ذکاوت او در سرزمین میانه واقعا ستودنی بود، چرا که ملکور اسیر خواسته های شرورانه خود بود و تنها هدفش نابود کردن هر چیزی در جهان بود، اما سائورون علاقه ای به ویرانی سرزمین میانه نداشت و استراتژی او بر اساس تصرف و حکومت بر سرزمین میانه طراحی شده بود نه نابودی آن.
و آخرین مورد که برای فهم مقایسه قدرت ملکور و سائورون نیاز است مقایسه ارتش آنهاست. سائورون دارای ارتش بسیار بزرگ و قدرتمندی بود اما بیشتر افراد ارتش او را اورک ها، اوروک ها، ترول ها، ایسترینگ ها و ... تشکیل داده بودند، اما در آن سوی میدان، ملکور سرچشمه تاریکی جهان نه تنها با تفییر شکل دادن الف ها، اورک ها را به وجود آورد، بلکه توانست اژدهایان را پرورش دهد که موجوداتی به مراتب قدرتمند تر و باهوش تر از اورک ها بودند. اژدهایانی که ملکور در اختیار داشت به قدری قدرتمند بودند که اسماگ در مقابل آنها حرفی برای گفتن نداشت. علاوه بر اژدهایان، ملکور بالروگ ها را نیز در اختیار داشت که در ارباب حلقه ها با یکی ار آنها و قدرتش آشنا شدیم.
بدون شک سائورون در سرزمین میانه یک شرور بزرگ و دهشتناک بود، اما قدرت او به ملکور حتی نزدیک هم نیست و با فاصله بسیار از هم قرار گرفته‌اند. لکن با تمام این تقاسیر سائورون نیز یکی از قدرتمندترین و در عین حال محبوب ترین شخصیت های منفی در جهان است، حتی بسیار محبوب تر از استادش ملکور.
.
