هیچچیز خوبی برای همیشه باقی نمیماند
سالهاست همین اطراف بوده است، بیآنکه بدانیم عضوی از خانواده ما شد و حضورش همیشه دلیلی برای خوشحالی.
با شنیدن نوا و نغمه معروف «مسابقه روز» "Match of the Day" پا به خانه و اتاق نشیمنهای ما میگذاشت.
مدت زیادی است او را میشناسی، وقتیکه پسر جوانی در لستر بود و در جام حذفی بهعنوان بازیکن تعویضی وارد میدان شد و با ۲ گل نمایش خیلی خوبی داشت و لستر به دور بعد راه یافت. با آن چهره بچهگانه و خندههای گشادهای که تمامی صورتش را میگرفت. نمیدانستیم پسر جوان سبزیفروشی در بازار لستر که در هر فرصتی به پدر کمک میکرد، به کجاها خواهد رسید.
نام گری لینکر، بهدرستی بهعنوان یکی از بهترین مهاجمان انگلیس در دوران مدرن فوتبال مطرح میشود و در سطح بینالمللی نیز چهره شناختهشده و شاخصی است. در دوران خود با انگلستان گلهای حیاتی زیادی به ثمر رساند و در دورهای شانس برابری با رکورد بابی چارلتون را داشت ولی پنالتی خود را در دیداری دوستانه مقابل برزیل از دست داد. او بعد از لستر برای اورتون، تاتنهام هاتسپر و بارسلونا هم بازی کرد و در دوران پاییز بازیگری خود جزو اولین فوتبالیستهای بریتانیایی بود که به آسیا رفت و برای ناگویا گرامپوس ژاپن به میدان رفت.
شهرت لینکر با حضور در برنامه «مسابقه روز» بهعنوان مهمان ادامه یافت و سپس بعد از ترک «دز لاینام»، از بهترین مجریان تلویزیونی دوران خود، حرفه رسانهای موفق خود را با بیبیسی در همین برنامه در سال ۱۹۹۹ آغاز کرد. در آن زمان اصلاً و ابداً فکر نمیکردیم، دز لاینام کجا و لینکر کجا؟ لاینام حقیقتاً جنتلمنی با شخصیت، خوشصحبت و خوشصدا بود و با لایه طنزی که به سبکی و لودگی نمیزد سالها با تسلط برنامههای "گرند استند" و "مچ آف دِ دی" را اجرا میکرد. آنقدر دوستداشتنی بود که وقتی تصمیم به رفتن گرفت، بیبیسی معضل بزرگی برای جایگزینی او داشت.
مشکل اساسی بیبیسی با لینکر عمدتاً در مورد اظهارنظرهای او درباره مسائل اجتماعی و سیاسی در رسانههای مختلف بود. از جمله حمایت بیچونوچرا از فلسطینیان در مقابل نسلکشی و قتلعام رژیم اسرائیل در غزه و کشتار زنان و کودکان. جایی که در مصاحبهای میگوید: «با تماشای این جنایت هر روز بهطور منظم زار میزنم.»
تکاندهنده است!
انتخاب بعدی آنها ریسک بزرگی برای این برنامه قدیمی و محبوب به همراه داشت. برنامهای که در آگوست ۱۹۶۴ با دیدار لیورپول و آرسنال در آنفیلد آغاز شده بود. بیبیسی برای نخستینبار به سراغ فرد جوانی رفت که خود فوتبالیست حرفهای بود. چهره ساده و جذابی داشت، قادر به تکلم صحیح و درست با لهجهای مناسب بود و از همه مهمتر اشراف کافی به تمامی جنبههای فوتبال داشت و میدانست از چه سخن میگوید. لینکر خیلی زود در جایگاه خود جا افتاد و غم از دست دادن لاینم را آسودهتر کرد. نیم ربع قرن حداقل هفتهای یکبار وارد خانه خیلی از ما شد و فوتبال و تماشای بازیهای آخر هفته انگلستان با او در MOTD هیچگاه لذت و شور خود را از دست نداد. شکی وجود ندارد؛ برای بینندگان فوتبال انگلیس «پایان یک دوران» خواهد بود و این روزها با توجه به تعدد انتخاب در کانالها و سایتهای مختلف، مسلماً بر تعداد تماشاگران بیشمار این برنامه تأثیر بسیاری خواهد داشت.
خوشبختانه دوستداران لینکر بعد از فسخ قرارداد میلیونی او با بیبیسی همچنان میتوانند پادکست موفق او را دنبال کنند که ظاهراً درآمد بیشتری از قرارداد کلان او با بیبیسی دارد و در آنجا است که میتواند آزادانه و بیدردسر نظرات شخصی خود را در مورد وقایع و رویدادهای جهانی ابراز کند.
در این خانهتکانی، بیبیسی بعد از لاینم و لینکر باید آس خاج دیگری رو کند... اینبار بعید میدانم. از اخبار به نظر میرسد مانند بسیاری از کانالهای دیگر اروپایی، احتمالاً مجری مونثی پشت میکروفون قرار خواهد گرفت.
این مجموعه، مرور کوتاهی بر دوران بازیگری و موفقیت گری لینکر بهعنوان مجری تلویزیون در معروفترین و پرقدمتترین برنامه فوتبال تلویزیون دارد.
معروفیت، دوست و دشمنان زیادی ایجاد میکند، ولی هیچکس نمیتواند کارایی او در میادین نبرد و تسلط و چیرهدستی او را در مقابل دوربین تلویزیون انکار کند.مسلماً مانند «دز لاینام» برای او نیز دلتنگ خواهیم شد.
چه کسی میتواند فراموش کند لینکر قول خود را عملی کرد؛ زمانی که لسترسیتی، تیم محبوب شهر او، به قهرمانی لیگ برتر رسید، و او برهنه و فقط با شورت فوتبال در برابر دوربین ظاهر شد؟ لحظهای نمادین در برنامهای خاص.
شکی وجود ندارد لینکر بخش مهمی از خاطرات دوستداران فوتبال انگلستان طی ۴۰ سال گذشته است. گویی همیشه همین اطراف بوده است؛ همدم و همراه همیشگی که دوستش داشتیم و داریم. نمونه ایرانی آن، عادل فردوسیپور است؛ هنوز جوان، پرانرژی و پرشور، و عدم حضور او در برنامههای فوتبال تلویزیون، در عین محبوبیت، بسیار محسوس است. این در حالی است که عادل هرگز مانند لینکر بازیکن حرفهای فوتبال نبوده است.
امیرحسین صدر
۲۵ نوامبر ۲۰۲۴
گری وینستون لینکر در ۳۰ نوامبر ۱۹۶۰ در لستر به دنیا آمد. مادر و پدرش به افتخار «وینستون چرچیل»، نخستوزیر انگلستان در دوران جنگ جهانی دوم، که روز تولدش با نوزاد نورسیده مشترک بود، نام میانی او را «وینستون» گذاشتند.
همهچیز از لسترسیتی، باشگاه زادگاه او آغاز شد. لینکر با چهار نمره O مدرسه را ترک کرد. یکی از معلمانش روی کارنامهاش نوشته بود: «بیش از حد روی فوتبال تمرکز میکند» و با تأکیدی معنادار اشاره کرده بود: «هرگز از این طریق امرار معاش نمیکند.»
احتمالاً بعدها معلم او خودش را برای قضاوت غلطش سرزنش کرده است، وقتی در سال ۱۹۷۶ گری لینکر جوان به آکادمی جوانان لسترسیتی پیوست. نگرش معلم او به همه ما تلنگر میزند؛ در را بکوبید تا به رویتان گشوده شود!
لینکر نهتنها در فوتبال بلکه در کریکت نیز استعداد یکسانی داشت. از سن ۱۱ تا ۱۶ سالگی، او کاپیتان تیم کریکت مدرسه لسترشایر (Leicestershire) بود و احساس میکرد بهجای فوتبال، شانس بیشتری برای موفقیت در کریکت دارد.
لسترسیتی
او از ردههای جوانان صعود کرد و در دسامبر ۱۹۷۸ رسماً حرفهای شد. در گذر زمان، در فوتبال حرفهای جا افتاد و تبدیل به گلزنی شد که دوستداران و دنیای فوتبال او را به یاد میآورند.
گلزنی که شم گلزنی زیادی داشت و در هجدهقدم کشنده بود. نوکحملهای سنتی که ضربات سر معرکهای داشت، بیآنکه ویژگیهای فورواردهایی را داشته باشد که دریبل میکنند و از بیرون هجده شلیک میکنند.
او اولین بازی خود را زیر نظر مربی لستر، جک والاس، در روز سال نو ۱۹۷۹ انجام داد، اما در فصل ۸۲-۱۹۸۱ بهطور منظمتری در ترکیب تیم اصلی قرار میگرفت و ۱۹ گل به ثمر رساند، تا اینکه همهکاره خط حمله شد. گلهای لینکر به لستر کمک شایانی کرد تا در فصل بعد به لیگ برتر/ دسته یکم صعود کند و تا چهار سال بعد از آن، بهترین گلزن باشگاه باقی بماند.
گرچه لستر از صعود بازماند، اما به نیمهنهایی جام حذفی رسید. این اولین فصلی بود که لینکر را در جام حذفی و حین انجام وظیفه به چشم دیدیم؛ جوان، فعال و پرشور. لستر سیتی در نیمهنهایی در برابر تاتنهام، هادل و اسوالدو آردیلس ارژانتینی و قهرمان جام، با نتیجه ۲-۰ زانو زد.
یک سال بعد، با گلهای لینکر در لیگ دسته دوم، لستر به دسته یکم صعود کرد. در ۸۴-۱۹۸۳ لینکر برای اولین بار در مسابقات دسته یکم، با ۲۲ گل دومین گلزن برتر لیگ شد، اگرچه لستر نتوانست جایی نزدیک به صدر جدول به هم زند. در فصل بعدی، با همکاری پربار آلن اسمیت که بعدها از گلزنان بهنام آرسنال شد، با ۲۴ گل عنوان بهترین گلزن لیگ دسته اول را به دست آورد. لینکر در این دوران توجه باشگاههای بزرگتر را به خود جلب کرد و مهاجرت از «فیلبرت استریت» اجتنابناپذیر به نظر میرسید.
لینکر میرفت تا لستر را ترک کند، ولی هرگز شهر، مردمان، تیم و ریشههای خود را فراموش نکرد.
و در کنار دروازهبانان مشهور انگلستان، گوردون بنکس، پیتر شیلتون که زمانی نگهبانی دروازه لستر را برعهده داشتند، و فرانک ورتینگتون، اسطوره و جادوگر تاریخ لستر، و بعدها تیم رانیری که ناباورانه لیگ برتر را به دست آورد، از محبوبترین بازیکنان تاریخ این تیم محسوب میشود که بعدها به داد تیم رسید تا از مشکلات مالی رهایی پیدا کند.
او همیشه طرفدار پرشور لسترسیتی باقی ماند و در سال ۲۰۰۲ کنسرسیومی را رهبری کرد تا در باشگاه قدیمی خود سرمایهگذاری کند تا از ورشکستگی نجات پیدا کند. طرفداران لستر هرگز فعالیت و تلاش و محبت لینکر را از یاد نبردند، و باشگاه لسترسیتی بعدها به پاس خدمات او، لینکر را بهعنوان رییس افتخاری باشگاه منصوب کرد.
اورتون
فرم و گلهای لینکر باعث شد برای اولین بار در میان منتخبین تیم انگلیس باشد و اورتون، قهرمان انگلستان، ۸۰۰,۰۰۰ پوند برای جذب او هزینه کرد.
لینکر فوقالعاده بود و در اولین فصل خود ۳۰ گل، شامل ۳ هتتریک، برای تافیها به ثمر رساند و هر دو جایزه بهترین بازیکن سال را از سوی بازیکنان و نویسندگان فوتبال به دست آورد، اما اورتون موفق نشد از عنوان خود در برابر همشهری دفاع کند. لیورپول بار دیگر قهرمانی را به دست آورد و اورتون به مقام دوم اکتفا کرد.
او در فصل ۸۶-۸۵ در ۵۷ بازی برای تیم جدیدش ۴۰ گل به ثمر رساند. از قضا، اولین بازی لینکر برای اورتون خارج از خانه در «فیلبراستریت» برابر لسترسیتی بود و خندهدار است که در نیمه، او به اشتباه وارد رختکن لستر شد!
تیم عالی و قدرتمند اورتون در آن فصل تیمی دیدنی و معرکه بود و برای سومین سال متوالی به فینال جام حذفی رسید، جایی که فوتبال انگلستان در قبضه دو تیم مرسیساید بود. با وجود اینکه لینکر با پیشی گرفتن از آلن هانسن در قلب دفاع لیورپول، آبیپوشان را یک بر صفر پیش انداخت، اما این قرمزپوشان شهر بودند که با نتیجه ۳-۱ جام حذفی را تصاحب کردند. در لیگ هم لیورپول تنها با دو امتیاز دلهای اورتونیها را شکست.
لینکر میگوید:
فقط برای مدت کوتاهی، در مجموع ۹ یا ۱۰ ماه در مرسیساید بودم، اما شخصاً دوران خوب و شادیآوری داشتم و از نظر حرفهای یکی از موفقترین دورههای زندگی ورزشی من بود. من هنوز وابستگی و علاقه زیادی به اورتون دارم.
لینکر بعد از بازنشستگی از فوتبال بارها به بهانههای مختلف اظهار کرده است: «آن تیم اورتون بهترین تیم باشگاهی بوده که در آن بازی کردهام.»
بارسلونا
با فرم و گلهای کافی، موفقیت لینکر ادامه پیدا کرد و بابی رابسون، مربی وقت انگلستان، با دعوت او اولین حضور لینکر در مسابقات جام جهانی را مسجل کرد و او را در سطح بینالمللی مطرح ساخت.
پس از کسب کفش طلا در جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک، بارسلونا که در آن زمان توسط تری ونبلز مدیریت میشد، لینکر را به لالیگای اسپانیا برد. مبلغ ۲.۷۵ میلیون پوند باعث شد تا لسترسیتی حدود ۲۵۰ هزار پوند از بند فروش از اورتون دریافت کند. به همراه لینکر، مارک هیوز، مهاجم فوقالعاده ولزی یونایتد، هم به بارسلونا پیوست.
بارسلونا اولین شانس لینکر برای حضور در فوتبال اروپا بود. لستر، در زمانی که او برای آنها بازی میکرد، هرگز به اروپا راه نیافته بود و اورتون، به دلیل محرومیت باشگاههای انگلیسی در رقابتهای اروپایی پس از فاجعه هیسل بلژیک، برای ۵ سال از حضور در جام ملتهای اروپا محروم شده بود.
عملکرد لینکر و کسب کفش طلا در جام جهانی، انتظارات زیادی در نیوکمپ ایجاد کرد. او در طول فصل اول خود، او ۲۱ گل در ۴۱ بازی به ثمر رساند، از جمله هتتریک در پیروزی ۳-۲ مقابل رئال مادرید. لینکر با بارسلونا قهرمان کوپا دل ری در سال ۱۹۸۸ و جام برندگان جام اروپا در سال ۱۹۸۹ شد.
زمانیکه یوهان کرویف وارد صحنه شد و سرمربیگری بارسلونا را در دست گرفت، از لینکر بهعنوان هافبک راست استفاده کرد! این مکان مناسبی برای او نبود. در نهایت، لینکر انتخاب از پیشتعیینشده کرویف نبود و همیشه در ترکیب اصلی جای نمیگرفت.
با تمام این اوصاف، لینکر با ۴۲ گل در ۱۰۳ بازی لالیگا به پرگلترین بازیکن بریتانیایی در تاریخ این رقابتها تبدیل شد. بعدها، گرت بیل ولزی که سالها در خدمت مادرید بود، در مارس ۲۰۱۶ از لینکر پیشی گرفت.
لینکر با یادگیری زبان اسپانیایی، دوران کوتاه اما خوبی را پشت سر گذاشت.
تاتنهام هاتسپر
لینکر به کشورش بازگشت و به تاتنهام هاتسپر پیوست که سرمربیاش تری ونبلز بود. او جام حذفی را با اسپرز در سال ۱۹۹۱ به دست آورد و در جام جهانی ایتالیا در سال ۱۹۹۰، در مرحله نیمهنهایی درخشید.
سرالکس فرگوسن، مربی یونایتد، تلاش کرد تا لینکر را به خدمت بگیرد و او را با همتیمی سابقش در بارسلونا، مارک هیوز، در خط حمله یونایتد قرار دهد، اما لینکر به دست مردی که او را به نیوکمپ برده بود، به تاتنهام هدایت شد. در ژوئیه ۱۹۸۹، لینکر با مبلغ ۱.۱ میلیون پوند با تاتنهام هاتسپرز قرارداد امضا کرد و بار دیگر تحت نظر تری ونبلز قرار گرفت.
او در طول سه فصل، ۶۷ گل در ۱۰۵ بازی لیگ به ثمر رساند و زمانی که برای این باشگاه بازی میکرد، به همراه پل گسکوئین با بازیهایی بسیار خوب جام حذفی را به دست آورد. او در فصل ۹۰-۱۹۸۹ با ۲۴ گل، عنوان بهترین گلزن لیگ دسته اول بود ولی اسپرز به مقام سوم رسید.
پیروزی ۳-۱ در مرحله نیمهنهایی در ومبلی در مقابل همسایه و دشمن شمالی، آرسنال، از دیدنیترین بازیهای فصل بود. طی این بازی، «گازا» از معروفترین ضربههای آزاد تاریخ ومبلی را در طاق دروازه دیوید سیمن چسباند؛ کسی که بعدها نگهبان شماره یک انگلستان شد و لینکر دو گل دیگر را به ثمر رساند. در نهایت اسپرز با پیروزی ۲-۱ در فینال جام حذفی ۱۹۹۱ ناتینگهام فارست برایان کلاف را شکست داد.
از بسیاری جهات، این فینال تاریخی به حساب میآید؛ کلاف آرزوی کسب قدیمیترین جام جهان را به گور برد و لینکر اولین جام و مدال خود را در انگلستان به دست آورد، در حالی که تکل بدنام و مرگبار گسکوئین آغاز صدمات پیدرپی او شد. این در حالی بود که گل لینکر به دلیل آفساید مردود اعلام شد و مارک کراسلی، دروازهبان ناتینگهام، پنالتیاش را گرفت. اما زوج لینکر و گسکوئین در رسیدن تاتنهام به فینال و کسب جام، نقش عمدهای بازی کردند.
لینکر در فصل ۹۲-۱۹۹۱ با ۲۸ گل در ۳۵ بازی، پس از یان رایت گلزن معرکه آرسنال که در ۴۲ بازی ۲۹ گل توپ را به تور دروازهها دوخته بود، دومین گلزن برتر لیگ برتر بود. به رغم عملکرد خوب شخصی لینکر، تاتنهام آخرین فصل پیش از آغاز لیگ برتر را در مکان پانزدهم به پایان رساند.
آخرین گل او در فوتبال انگلیس در آخرین روز فصل در شکست ۳-۱ مقابل منچستریونایتد در اولدترافورد به ثمر رسید و دوران ورزشی او در سطح کاملاً حرفهای به پایان رسید.
ناگویا گرامپوس / ژاپن
در نوامبر ۱۹۹۱، لینکر پیشنهاد قرارداد دو سالهای را از سوی باشگاه جی لیگ ناگویا گرامپوس پذیرفت. مبلغ انتقالی که به تاتنهام پرداخت شد فقط ۲ میلیون پوند بود. مدت کوتاهی قبل از پذیرش پیشنهاد ناگویا گرامپوس، تاتنهام پیشنهاد باشگاه جاهطلب دسته دوم، بلکبرن روورز را که بهتازگی توسط بازرگان بزرگ فولاد، جک واکر خریداری شده بود، رد کرد. لینکر به سوی ژاپن پرکشید و بلکبرن چند سال بعد پس از صعود به لیگ برتر تحت هدایت کنی دالگلیش به عنوان قهرمانی انگلستان دست یافت.
لینکر با به ثمر رساندن فقط ۹ گل در ۲۳ بازی در دو فصلی که با آسیبدیدگی همراه بود و باعث شد موفق نشود تأثیری را که واقعاً خواستار آن بود ایجاد کند و در حالیکه رسانههای انگلیس گزارش داده بودند او به میدلزبرو یا ساوتهمپتون خواهد پیوست، در سپتامبر ۱۹۹۴ بازنشستگی خود را از فوتبال اعلام کرد.
بیآنکه بدانیم پسری از لستر میرفت تا دوران موفق دیگری را در برابر دوربین تلویزیون آغاز کند. برخلاف انتظار، موفقیت و جذابیت او در برابر دوربین بیش از اندازه بود.
تیم ملی انگلستان
دوران حضور در تیم ملی انگلستان خوشایند و رضایتبخش بود، جایی که لینکر خود را بهعنوان بازیکن شماره یک در نوک حمله تیم تثبیت کرد، اگرچه تلاشهای انگلستان در دو دوره جام جهانی عقیم ماند که تا امروز هم ادامه دارد.
او یک بار در تیم ملی ب انگلستان در نوامبر ۸۴ در برد خانگی ۰-۲ مقابل تیم ب نیوزیلند بازی کرد و در همان سال برای اولین بار در تیم اصلی انگلیس مقابل اسکاتلند اولین بازی رسمی ملی خود را انجام داد. دو سال بعد در جام جهانی ۱۹۸۶ پنج بازی انجام داد و با شش گل بهترین گلزن مسابقات شد و کفش طلا را بهدست آورد و او را به اولین بازیکن انگلیسی تبدیل کرد که این کار را انجام داده است.
ضمن آنکه دومین هتتریک سریع تاریخ را در مسابقات جام جهانی فوتبال مقابل لهستان به ثمر رساند، دومین بازیکن انگلیسی که در جام جهانی هتتریک کرد، در حالیکه بیشتر تورنمنت را با گچ سبکوزنی روی ساعد خود بازی کرد. او در مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی مقابل آرژانتین تنها گل انگلیس را به ثمر رساند، اما این بازی تاریخی جام جهانی در مقابله با خدای فوتبال با شکست به پایان رسید.
دیگو مارادونا در بهترین فرم دوران فوتبال خود انگلستان را بعد از جنگ جزیره فالکلند با گل «دست خدا» و «گل قرن» هلاک کرد و آرژانتین را در آن تورنمنت به قهرمانی جهان رساند. لینکر بعد از درگذشت مارادونا اعتراف کرد:
به هر حیلهای متوسل شدیم موفق نشدیم مارادونا را متوقف کنیم، بعد از گل دوم او ناخودآگاه قصد داشتم کف بزنم که خوب بالطبع از انجام آن خودداری کردم.
در یورو سال ۸۸، لینکر و انگلستان با سه شکست در هر سه بازی گروهی، سرخورده و مغموم به خانه بازگشتند. لینکر گلی نزد و بعدها مشخص شد او از تورم کبد رنج میبرد.
جام جهانی ۹۰ حکایت شنیدنی خود را دارد که در این مقوله نمیگنجد، جایی که لینکر چهار گل به ثمر رساند و انگلستان تا مرحله نیمهنهایی پیش رفت و با ضربات پنالتی از آلمان شکست خورد. نبرد هیجانانگیزی میان دو رقیب دیرین بود.
بار دیگر در طول مسابقات حال خوشایندی نداشت و در جریان بازی گروهی افتتاحیه مقابل جمهوری ایرلند به طور تصادفی در شورت خود مدفوع کرد.
در مرحله یکچهارم نهایی در دیدار دیگری مقابل کامرون معرکه در وقت اضافه دو پنالتی را با موفقیت شلیک کرد تا انگلستان از قفس آفریقاییهای سمج و مبارز رهایی پیدا کند و با نتیجه ۳-۲ به پیروزی دست یابد. معروفترین گل او در این جام، گل تساویبخش در مقابل آلمان بود، جایی که دو مدافع آلمان غربی را مغلوب کرد و بازی ۱-۱ شد.
فرصتی استثنایی برای مقابله و انتقام با آرژانتین و مارادونا در فینال در یک قدمی قرار داشت ولی بعد از عدم موفقیت در ضربات پنالتی مقابل آلمان از کف رفت. جایی که انگلستان بهترین بازی خود را به رهبری پل گسکوئین به نمایش گذاشت. اشکهای گازا پس از دریافت کارت زرد که موجب میشد در صورت صعود در فینال حضور نداشته باشد و در نهایت شکست، از احساسیترین و بهیادماندنیترین صحنههای این جام جهانی بهیادماندنی بود.
پس از شکست از آلمان، لنیكر بعداً جمله معروفی گفت:
فوتبال یک بازی ساده است؛ ۲۲ مرد به مدت ۹۰ دقیقه یک توپ را تعقیب میکنند و در پایان آلمانیها برنده میشوند.
تیم انگلستان با مربیگری بابی رابسون بهترین شانس ممکن را پس از سال ۶۶ از حضور در فینال از دست داد. فرصت مناسبی بود، شانس زیادی برای سه شیرها که پس از سالیان طولانی واقعاً شیر شده بودند وجود داشت، اما مرغ از قفس پریده بود و راه بازگشتی وجود نداشت. انگلستان مغمومتر از همیشه به خانه بازگشت، ولی این بار با استقبال گرم طرفداران و رسانهها مواجه شد که حقیقتاً بعد از سال ۶۶ بیسابقه بود.
لینکر با هشتاد بازی ملی و ۴۸ گل، فقط یک گل کمتر از رکورد سر بابی چارلتون که در ۱۰۶ بازی ۴۹ گل زده بود. این رکورد بعدها توسط وین رونی و سپس هری کین فرو ریخت.
بعد از یورو ۹۲، زمانی که گراهام تیلور، مربی ناموفق انگلستان، او را که کاپیتان تیم بود با تصمیمی کاملاً غلط در برابر سوئد تعویض کرد، از فوتبال بینالمللی بازنشسته شد. تصمیمی که شانس برابری با رکورد چارلتون را از او سلب کرد و لینکر به وضوح از تصمیم تیلور ناراحت و برافروخته شده بود.
بازیگری که روزگاری در دو دیدار به تنهایی ۴ گل، یکی از آنها برابر اسپانیا، برای انگلستان به ثمر رسانده بود و یکی از معدود بازیکنانی بود که هرگز در هیچ بازی کارت زرد یا کارت قرمز دریافت نکرده است. با تلخی صحنه بینالمللی را ترک کرد. ولی همچنان رکورددار بیشترین گل برای انگلستان در جامهای جهانی است.
پس از بازنشستگی از فوتبال، لینکر در تالار مشاهیر فوتبال انگلیس، در میان بازیکنانی قرار گرفت که نامشان در تاریخ فوتبال انگلستان ابدی خواهد ماند.
فعالیت در تلویزیون و مجری برنامه فوتبال؛ «مسابقه روز»
اکنون گری لینکر، نمادی از دوران پرشور فوتبال انگلیس، و مجری «مسابقه روز» بیبیسی، قرار است پس از ۲۵ سال، در پایان این فصل از نقش خود کنارهگیری کند. این پایان یک دوران در پخش برنامه معروف ورزشی بریتانیا است.
لینکر ۶۳ ساله در سال ۱۹۹۹ میزبانی برنامه شنبه شبهای «مچ آو دِ دی» را بر عهده گرفته بود و با چهرهای بچهگانه و کلامی جذاب که به عنوان یک بازیکن حرفهای میدانست از چه سخن میگوید، خیلی زود در نقش خود جا افتاد و جای خالی «دِز لاینام» فوقالعاده را پُر کرد.
جرقه پایان فعالیت او برای شبکه بیبیسی در مارس سال گذشته خورده بود. زمانی که در رسانههای عمومی، لحن بیانیه دولت انگلستان برای اجرای سیاست پناهندگی را با بیانیههای آلمان دوران نازی مقایسه کرد و به همین امر برای مدت کوتاهی توسط رؤسای بیبیسی از کار خود معلق شد. این آغازِ پایان کار او برای این شبکه بود.
در حالی که بسیاری از راستگرایان او را مثل همیشه دهانگشاد نامیدند و به سخره گرفتند، ولی حمایت مردم، همکاران و تعدادی از مجریان و صاحبنظران از جمله آلن شیرر و ایان رایت از حضور در برنامه خودداری کردند. برنامه به ۲۰ دقیقه کاهش یافت و عدم غیبت او باعث شد برنامه «مسابقه روز» برای نخستین بار در تاریخ خود، بدون مجری، کارشناسان و تفسیر بازیها پخش شود. لینکر بیش از یک هفته بازگردانده شد.
همبستگی با لینکر، بهویژه از سوی شیرر و رایت، دلیلی بود تا لینکر بعدها اعتراف کند؛
وقتی شنیدم آلن و ایان، حاضر نشدند بدون من در برنامه حاضر شوند، گریهام گرفت.
به هر حال، این موضوع باعث ایجاد یک جنجال در مورد مجریان بیبیسی شد که در رسانههای متعدد نظرات سیاسی خود را بیان میکنند.
مهاجم سابق لستر، اورتون، تاتنهام و بارسلونا، بارها میزبان پناهجویان در خانه خود بوده و اغلب از سیاستهای دولت، به ویژه در مورد مهاجرت، انتقاد کرده است. پس از آن، بیبیسی بازبینی مستقلی از دستورالعملهای استفاده از رسانههای اجتماعی را برای کارکنان خود آغاز کرد. در این بیانیه توصیه میکرد مجریان برجسته میتوانند نظرات خود را در مورد مسائل سیاسی و اجتماعی بیان کنند، اما باید از تبلیغات در مورد سیاستهای حزبی یا سازمانهای فعال خودداری کنند.
گمانهزنیها و حرف و حدیثها در مورد آینده لینکر از زمان مصاحبهای با برنامه صبحگاهی بیبیسی در ماه آگوست که در آن اظهار کرد، «مشتاقانه منتظر حداقل یک سال دیگر برای انجام کار خود هستم»، افزایش یافته بود.
لینکر که در پایان نوامبر ۶۴ ساله میشود، به مجله اسکوار اعتراف کرد؛
در مقطعی باید سرعت خود را کاهش دهم و ممکن است به دنبال تمرکز تمام وقت بر روی تجارت موفق پادکست خود باشم.
خاطرات زیادی از دوران اجرای برنامه «مسابقه روز» باقی مانده است. در آگوست ۲۰۱۶، لینکر پس از قهرمانی تیم زادگاهش، لسترسیتی، در لیگ برتر به قول خود مبنی بر قهرمانی لستر عمل کرد و در اولین برنامه فصل جدید برهنه و فقط با شورت فوتبال در برابر دوربین ظاهر شد و به اجرای برنامه پرداخت.
پادکست و بالِر لیگ
پس از اعلام ترک برنامه در پایان فصل، لینکر به همراه «آلن شیرر» و «میکا ریچاردز» در پادکست «بقیه فوتبال است»، لحظه مورد علاقهاش را روی صندلی داغ «مسابقه روز» ابراز کرد؛
زمانیکه کلودیو رانیری با آندره آ بوچلی با جام لیگ برتر وارد شدند، خیلی احساساتی شدم. کمی خجالتآور بود، اما اشک از گونههایم سرازیر شد. این قطعاً لحظه مورد علاقه من خواهد ماند.
شیرر از لینکر پرسید آیا قهرمانی «روباهها» در جام حذفی سال ۲۰۲۱ بهتر از آن نبود؟ اما لینکر قاطعانه پاسخ داد:
هیچ چیزی بهتر از قهرمانی لستر در لیگ برتر در سال ۲۰۱۶ نیست. بله، البته کسب جام حذفی هم خاص بود. این دو جام چیزهایی بودند که هرگز فکر نمیکردم در طول عمرم شاهد آن باشم.
لینکر همچنین به شوخی گفت؛
میزبانی برنامه با شورت، در آغاز فصل ۱۷-۲۰۱۶ پس از شرطبندی که در رقابتهای قهرمانی لیگ برتر در فصل قبل داشتم، از بدترین لحظات من بود.
به همراه پادکست، طی چند روز گذشته خبر رسید که لینکر با حضور ستارگان و افراد مشهور سابق لیگ برتر در حال راهاندازی تورنمنت جدید فوتبال به نام «بالر لیگ» (Baller) هستند.
این رقابتها از زمانی که در آلمان توسط متس هوملس و ستاره سابق آرسنال، لوکاس پودولسکی راهاندازی شد، به شدت محبوبیت پیدا کرده است و اکنون قرار است در انگلستان و ایالات متحده نیز آغاز شود. «بالر لیگ»، یک لیگ رقابتی شش نفره است که فوتبال سنتی را با قوانین جدید ترکیب میکند. دستاندرکاران این لیگ آن را «شکل جدیدی از فوتبالی آیندهنگر و فوق هیجانانگیز» توصیف میکنند.
لینکر به عنوان مربی تیم در این رقابتها معرفی شده است و همکاران او، آلن شیرر و میکا ریچاردز نیز پستهای کمک را بر عهده خواهند گرفت. جان تری، کاپیتان سابق چلسی و انگلیس، ینس لمان، رابرت پیرس، فردی لیونبرگ و لوئیس فیگو، به این سه نفر خواهند پیوست.
پانوشت
پس از دوران فوتبال و حضور طولانی در برابر تلویزیون و سپس ظهور رسانههای بیکران، این احساس وجود دارد که لینکر همپا و رفیق و همدل و همنشین همیشگی فوتبالی ما بوده است، دوستی که همیشه این اطراف بود و اگرچه خوشبختانه هنوز هم به لطف اینترنت او را خواهیم داشت، ولی غیبت او در برنامهای که با آن بزرگ شدهایم، مانند بسیاری از همدلانی که در زندگی از دست دادهایم، محسوس خواهد بود.
«مسابقه روز» از اولین برنامههایی بود که در کودکی حتی در تلویزیون ایران به تماشای آن مینشستیم، سیاه و سفید بود و عطا بهمنش بازیهای آن را گزارش میکرد و طی این دوران طولانی، لینکر در بخش عظیمی از دوران و خاطرات فوتبالی ما همیشه حضور داشته است.
بازیکنی که با وجود کمبودهایی که داشت، جانانه تلاش میکرد، بازیکنی که قابل حساب بود. وقتی مسیر خود را تغییر داد و به تلویزیون آمد، هر هفته به تماشای او نشستیم؛ با تسلط، لبخند و صدایی دلنشین، تماشای بازیهای آخر هفته با او طعم دیگری میگرفت. تلویزیون سدهای زیادی را میشکند، چشمها و چهره را میبینی و تن صدا و ترکیب جملات را میشنوی، عمیقاً معتقدم محبوبیت برادر بزرگم با عادل فردوسیپور نزد فوتبالدوستان ایرانی، بیواسطه از طریق تلویزیون پا به وادی دیگری گذارد که بدون تصویر و صدا به هیچ وجهی، حداقل در این سطح امکانپذیر نبود.
ضربالمثلی است که میگوید؛ «چیزهای خوب روزی به پایان میرسند.» هیچ چیز برای همیشه ماندگار نیست، همه چیز موقتی است و شادیها زودگذر. آره، برای هر چیز خوب پایانی وجود دارد، ولی جای «گری لینکر» در صندلی «مسابقه روز» خالی خواهد بود.