1. روس‌های اولیه (حدود ۸۶۲–۱۳۰۰) - دولت «روس کیف» و دوره پس از آن
۸۶۲: تأسیس دولت روس کیف توسط روریک (با ریشه‌های نورس/وایکینگی).
مرکز: کیف.
مساحت تخمینی: ~0.8 میلیون km² در اوج (قرن ۱۱).
۱۲۴۰: سقوط کیف به دست مغول‌ها → سلطه «اردوی زرین» بر روس‌های شرقی.
2. دوک‌نشین مسکو (۱۳۰۰–۱۵۴۷)
۱۳۰۰: مساحت محدود در اطراف مسکو (~۰.۲ میلیون km²).
۱۴۷۸: الحاق نووگورود.
۱۴۸۰: پایان سلطه مغولان.
۱۵۲۱: الحاق ریازان.
🔹 تا ۱۵۴۷: حدود ۲ میلیون km².
3. تزارنشین روسیه (۱۵۴۷–۱۷۲۱)
۱۵۵۲–۱۵۵۶: فتح قازان و آستراخان (تاتارها) → گسترش به جنوب شرقی.
۱۶۰۰–۱۶۵۰: پیشروی در سیبری (عبور از اورال، رسیدن به آمور).
۱۶۸۹: پیمان نرچین با چین → تثبیت مرز شرقی.
🔹 تا ۱۷۰۰: حدود ۱۳ میلیون km².
4. امپراتوری روسیه (۱۷۲۱–۱۹۱۷)
۱۷۲۱: تصرف بالتیک از سوئد.
۱۷۷۲–۱۷۹۵: تقسیم لهستان (۳ مرحله).
۱۷۸۳: الحاق کریمه.
۱۸۰۱: گرجستان شرقی.
۱۸۲۸: ارمنستان شرقی (پیمان ترکمانچای).
۱۸۶۰: شرق سیبری و ولادی‌وستوک (پیمان پکن).
۱۹۰۵: شکست از ژاپن و از دست دادن برخی مناطق مانچوری.
🔹 در اوج (حدود ۱۸۹۵): ۲۲.۸ میلیون km²
5. دوره انقلاب و جنگ داخلی (۱۹۱۷–۱۹۲۲)
فروپاشی امپراتوری.
استقلال موقت لهستان، فنلاند، بالتیک، قفقاز.
کاهش مساحت به حدود ۱۳–۱۴ میلیون km².
6. اتحاد جماهیر شوروی (۱۹۲۲–۱۹۹۱)
۱۹۲۲: تأسیس شوروی با جمهوری‌های اصلی.
1939:
پیمان مولوتوف–ریبنتروپ
الحاق کشورهای بالتیک.
شرق لهستان، بخش‌هایی از رومانی.
۱۹۴۵:
تصرف ساخالین جنوبی و جزایر کوریل از ژاپن.
تسلط (نه الحاق) بر اروپای شرقی (اقمار شوروی).
🔹 تا ۱۹۴۵: ~۲۲.۴ میلیون km².
🔹 ۱۹۹۱: فروپاشی شوروی → روسیه به حدود ۱۷.۱ میلیون km² کاهش یافت.
7. فدراسیون روسیه (۱۹۹۱–اکنون)
۱۹۹۱: جمهوری‌های بالتیک، آسیای مرکزی، قفقاز، اوکراین و... جدا شدند.
روسیه کنونی = ۱۷,098,242 km² (بزرگ‌ترین کشور جهان).
۲۰۱۴: الحاق کریمه (توسط روسیه – به رسمیت شناخته‌شده توسط برخی کشورها).
۲۰۲۲–اکنون: تلاش برای الحاق مناطق شرقی اوکراین (وضعیت نامشخص بین‌المللی).
