طرفداری | لوکا مودریچ در ماه سپتامبر، 40 ساله میشود. او 930 بازی رسمی در دوران حرفهایاش انجام داده، هفت بار قهرمان لیگ شده و شش بار هم فاتح لیگ قهرمانان اروپا شده است. او سلطهی مسی-رونالدو بر توپ طلا را از بین برد و بعد از نمایش الهامبخش کرواسی در جام جهانی 2018، توپ طلا را دریافت کرد.
اما در این روزها او به ندرت میتواند 90 دقیقه کامل بازی کند، در هیچ یک از مسابقات جام جهانی باشگاهها از ابتدا به میدان نرفت و خداحافظیاش با رئال مادرید در حالی رقم خورد که عملاً تیمش مقابل پاری سن ژرمن، بازی را از دست داده بود. حتی اگر مودریچ پنج سال پیش هم تصمیم به بازنشستگی میگرفت، همچنان یکی از محترمترین بازیکنان تاریخ فوتبال میبود اما میل برای شرکت در جام جهانی 2026 در تابستان آینده باعث شد پس از اتمام قرارداد با رئال مادرید، مودریچ راهی میلان شود.
حضور لوکا مودریچ در میلان برای تستهای پزشکی و عقد قرارداد
این تنها یک انتقال بزرگ برای مودریچ نیست بلکه مؤید جایگاه سری آ بهعنوان بهشت بازیکنان مسن اما باکیفیت نیز هست. کوین دی بروین 34 ساله به ناپولی پیوسته است، فرانچسکو آچربی 37 ساله و هنریک مخیتاریان 36 ساله هنوز عضوی از اینتر هستند. مارتن درون با 34 سال، یار ثابت آتالانتا است و خوان کوادرادو در 37 سالگی نیز همچنان در سری آ توپ میزند. میانگین سنی بازیکنان سری آ ایتالیا، 14 ماه بیشتر از میانگین سنی 31 لیگ فوتبال اروپا است.
فوتبال بهصورت تدریجی در حال تبدیل شدن به ورزشِ جوانترها است. شواهد زیادی نشان میدهد که شدت فشارهای تاکتیکی در فوتبال مدرن، بازیکن را زودتر به بلوغ و اوج میرساند. تعداد بازیکنان زیر 23 سال که حداقل 900 دقیقه در لیگ برتر انگلیس بازی کردهاند، 32% بیشتر شده است؛ از طرف دیگر همهی برندگان توپ طلا از سال 2007، یعنی پس از کاکا، همچنان مشغول فوتبال بازی کردن هستند.
چنین موضوعی احتمالاً به دو دلیل وابسته است؛ یک موضوع، آمادگی جسمانی بازیکنان است که در طول تاریخ هیچگاه به این اندازه بالا نبوده است. بازیکن فوتبالِ امروز سبک زندگی سالمتری دارد، رژیم غذاییشان به دقت کنترل میشود و شناخت بهتری از تغذیه و ریکاوری کردن وجود دارد. تعداد خطاهای خطرناک در فوتبال هم کمتر شده و حتی اگر بگوییم که شدت و سختی فوتبال پرفشار امروز مزیّت نبود خطاهای خشن را کمرنگ کرده باشد، پزشکی ورزشی مدرن باعث شده مصدومیتهایی مثل شکستگی پا یا پارگی رباط صلیبی بهمعنای پایان دوران فوتبال یک بازیکن نباشند.
دومین موضوع پیدایش لیگهایی خارج از دایرهی نخبگان هستند که ستارهها را جذب میکنند، دستمزدهای بالا میدهند و در عین حال، کیفیت فنی قابلقبولی هم دارند اما سطح فشارشان نسبت به لیگهای برتر کمتر است. لیونل مسی و کریستیانو رونالدو از دستمزد و توجه رسانهای موجود در ایالات متحده و عربستان سعودی سود میبرند و در عین حال، شهرت آنها به لیگهایشان منفعت میرساند. البته لیگهای عربستان و آمریکا، نخستین لیگهایی نیستند که به بازیکنان در سالهای پایانی فوتبالشان پیشنهاد پرسود میدهند بلکه امروز بیش از گذشته دارای صفاتی مثل «تثبیت شده، دیده شده و جذّاب» هستند.
اینجاست که نقش سری آ ایتالیا پررنگ میشود؛ لیگی که هنوز از نظر جایگاه از لیگ عربستان و MLS بالاتر است اما در عین حال دیگر شکوه و زرقوبرق دوران طلایی دهه 80 و 90 میلادی را ندارد. سری آ پر از ستاره است، اما ستارههایی که چند سالی از دوران اوجشان میگذرد. قاعدتا هر لیگی دوست دارد از نظر مالی بهترین باشد اما نبود این شاخصه لزوماً عیب بزرگی نیست. با توجه به ساختار اقتصادی نوین فوتبال که روزبهروز بهسوی طبقهبندی شدن میرود، هر لیگ باید جایگاه مخصوص خودش را پیدا کند.
آلمان خانهی سرمربیان جوان، جاهطلب و آیپد بهدستی است که روشهای نوینی برای پرس کردن دارند.. اسپانیا هنوز از الکلاسیکو سود میبرد و فرانسه هم غولی بهنام پاری سن ژرمن دارد. ایتالیا باید این حقیقت را بپذیرد که دیگر لیگی نیست که در دنیا سلطه داشته باشد.
هیچ باشگاه ایتالیایی در جمع 10 باشگاه ثروتمند دنیا نیست. هیچ تیم ایتالیایی از سال 2010 تاکنون نتوانسته قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شود؛ اگرچه یوونتوس و اینتر هر کدام دو بار در این مدت به فینال این مسابقات رسیدهاند. سری آ به لیگی تبدیل شده که سرعتش نسبتاً پایینتر است و باتجربهها میتوانند مؤثرتر باشند. جذابیّتش هم به همین است. در ورزشهایی مثل اسنوکر و یا قبلاً تنیس، دلخوشی مخاطب عام این بود که ستارهها هنوز همان چهرههای قدیمی هستند. در سری آ هم همینطور است؛ چهرههایی مثل روملو لوکاکو، استفان دی فرای و پائولو دیبالا هم چنین حسّی را القا میکنند.
اینتر، میلان، یوونتوس و ناپولی هنوز باشگاههای معتبری هستند. میتوان درک کرد که چرا کوین دی بروین پس از پایان قراردادش با منچسترسیتی بهجای تقلا در یک تیم متوسط لیگ برتری به ناپولی بپیوندد؛ یا اینکه مودریچ بهجای پرسهزدن در لیگ MLS تصمیم گرفته برای میلان بازی کند. همهچیز لازم نیست سرعتی دیوانهوار داشته باشد و حتّی نیازی نیست همهچیز در بهترین حالت ممکن انجام شود.
کوین دی بروین در ناپولی
از زمان شکستهشدن هژمونی یوونتوس، سه تیم در پنج فصل گذشته قهرمان سری آ شدهاند و شش تیم مختلف در جمع سه تیم بالای جدول بودهاند؛ از جمله ناپولی و لاتزیو که پیشتر فقط دو قهرمانی داشتند و آتالانتایی که هرگز به قهرمانی سری آ نرسیده است. این موضوع نشانگر رقابت سالم و ترکیب خوشایندی از اسمهای سنّتی و تیمهای کوچکتری هستند که با سرمایهگذاری هوشمندانه یا مدیریت الهامبخش توانستهاند رشد کنند. سری آ دنیایی است که دغدغه و وسواسش رشد بیوقفه نیست.
اگرچه فوتبال مدرن دقیقاً به همین وسواس در رشد پیوسته آلوده شده است چون امروزه شرکتهای سرمایهگذاری خصوصی زیادی وارد فوتبال شدهاند که عمدتاً آمریکایی هستند. اکنون هشت تیم سری آ، مالک یا سهامدار عمدهی آمریکایی دارند. البته داشتن یک لیگ محبوب با ستارههای مسن نمیتواند کافی باشد؛ بههمین دلیل است که قرار شده میلان - کومو به میزبانی پرث استرالیا برگزار شود؛ مسابقهای که قرار بود سن سیرو میزبانش باشد.
شاید تلاش بیوقفه برای «بیشتر» کسب کردن باعث شود از دیدن زیباییهای آنچه که وجود دارد محروم شویم اما صرفاً دیدن مودریچ در لباس میلان با همان پاسهای بیرون پای جادویی را باید به فال نیک گرفت.
به قلم جاناتان ویلسون از گاردین