جایزه بالون دور یا توپ طلا یکی از معتبرترین جوایز تاریخ فوتبال است. این جایزه از سال ۱۹۵۶ توسط مجله فرانسوی به صورت سالانه اهدا می‌شود. این جایزه به بازیکنی تعلق می‌گیرد که بهترین عملکرد فردی را در طول یک فصل فوتبالی داشته باشد.
تاریخچه و سیر تحول توپ طلا
آغاز ماجرا توپ طلا از سال ۱۹۵۶ بود. بنیان‌گذاران آن گابریل هانو و ژاک فرّان، دو روزنامه‌نگار فرانسوی بودند. اولین برنده این جایزه استنلی متیوز، بازیکن انگلیسی از باشگاه بلک‌پول بود در ابتدا فقط بازیکنان اروپایی شاغل در باشگاه‌های اروپایی واجد شرایط بودند؛ اما از سال ۱۹۹۵ قانون تغییر کرد و بازیکنان غیراروپایی شاغل در اروپا نیز واجد شرایط شدند. اولین برنده غیراروپایی بالون دور جورج وه‌آ از لیبریا و برای باشگاه آث میلان بود.
برزیل
برزیل در تاریخ خود ۶ توپ طلا گرفته است. رونالدو دو مرتبه برای تیم‌های اینترمیلان و رئال مادرید به ترتیب در سال‌های ۱۹۹۷ و ۲۰۰۲، ریوالو در بارسلونا سال ۱۹۹۹، رونالدینیو در بارسا سال ۲۰۰۵ و کاکا در آث میلان سال ۲۰۰۷ برندگان برزیلی توپ طلا بودند. پله شایسته دریافت ۷ توپ طلا بین سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۳ بود که چون این جایزه فقط به بازیکنان اروپایی تعلق می‌گرفت نتوانست تصاحب کند. در سال ۱۹۹۴ نیز روماریو شایسته دریافت توپ طلا بود. برزیل می‌توانست با ۱۴ توپ طلا در صدر کشورهایی با بیشترین جایزه بالون دور باشد.
آرژانتین
لیونل مسی بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۳ توانست ۸ توپ طلا کسب کند و تنها آرژانتینی برنده این جایزه در تاریخ باشد. اما مارادونا در سال‌های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷ شایسته‌ترین فرد برای دریافت توپ طلا بود. ماریو کمپس نیست شایسته دریافت توپ طلای سال ۱۹۷۸ با قهرمانی در جام جهانی و آقای گلی این رقابت‌ها بود. آرژانتین نیز با ۱۱ توپ طلا باید در رده دوم این لیست قرار می‌گرفت.
فرانسه
فرانسه نیز در مجموع ۸ توپ طلا دارد که لاتینی سه مرتبه بین سال‌های ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۵ برای یوونتوس، ریموند کوپا سال ۱۹۵۸ برای رئال مادرید، ژان پیر پاپن در سال ۱۹۹۱ برای مارسی، زیدان در سال ۱۹۹۸ برای یووه، کریم بنزما سال ۲۰۲۲ برای رئال و عثمان دمبله در سال ۲۰۲۵ برای پاری سن ژرمن این جایزه را بردند.
هلند
هلند نیز با ۷ توپ طلا در این لیست حضور دارد. یوهان کرایو سه مرتبه در تیم‌های آژاکس و بارسلونا، مارکو فان باستن سه مرتبه در آث میلان و رود گولیت یک مرتبه در میلان این جایزه را بردند.
منچستریونایتد در مقابل لیورپول؛ مقایسه ترکیب افسانه‌ای دو تیم قرن ۲۱، رونالدو و رونی یا صلاح و جرارد؟
آلمان
آلمان نیز تاکنون، توسط ۵ بازیکن مختلف، هفت بار برنده توپ طلا شده است. این افتخارات بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۶ به‌دست آمده‌اند و همگی مربوط به بازیکنان آلمان غربی یا متحد هستند. فرانس بکن بائر و کارل هاینز رومنینگه هر کدام دو بار و گرد مولر نیز یک مرتبه برای بایرن مونیخ، دوتارماتوس در سال ۱۹۹۰ برای اینترمیلان و ماتیا سامر در سال ۱۹۹۶ برای دورتموند برنده این جایزه شدند.
پرتغال
پرتقال نیز هفت توپ طلا در تاریخ خود دارد. کریستیانو رونالدو ۵ مرتبه صاحب این عنوان شده است که یک مرتبه در منچستر یونایتد و ۴ بار دیگر در رئال مادرید بوده. همچنین فیگو نیز در سال ۲۰۰۰ با رئال این جایزه را برده است. دیگر برنده پرتغالی این جایزه اوزه بیو است که در سال ۱۹۶۵ با بنفیکا به این عنوان دست پیدا کرد.
