لیست محتوا:
- چرا بازار آهن در مهرماه داغ شد؟
- جهش ارزی و اثر مستقیم آن بر قیمت آهن آلات
- افزایش هزینه حمل‌ونقل؛ حلقه پنهان گرانی
- انحصار عرضه و نقش دلالان فولادی
- انتظار برای سرد شدن هوا و تأثیر آن بر عرضه آهن آلات
بازار آهن آلات ایران در دو ماه گذشته شاهد نوسانی تند و غیرمنتظره در قیمت‌ها بود. بازاری که ماه‌ها در رکود بود، ناگهان در مهرماه جهش کرد بدون آنکه تقاضای قابل‌توجهی در کار باشد! اما چه اتفاقی افتاد؟ چرا با وجود رکود پروژه‌های عمرانی در قیمت ورق سیاه ، تیرآهن، میلگرد و دیگر مقطع ناگهان صعودی شد؟ پس پاسخ را می‌توان در سه متغیر نوسانات ارزی، محدودیت‌های عرضه و سیاست‌های انحصاری بازار فولاد جست‌وجو کرد. افزایش نرخ ارز، محدودیت‌های خط تولید و عرضه با برگشت تحریم‌ها و رشد هزینه حمل‌ونقل باعث شد بسیاری از مقاطع فولادی با جهش قیمتی مواجه شوند. در ادامه به بررسی رشد قیمت‌های بازار آهن در ماه‌های اخیر می‌پردازیم.
منبع: /ورق-سیاه/https://www.fooladiranian.com/productlist/
جهش ارزی و اثر مستقیم آن بر قیمت آهن آلات
افزایش نرخ دلار تا محدوده‌ی ۱۱۶ هزار تومان در مهرماه، جرقه‌ی اصلی رشد قیمت آهن آلات در ماه‌های اخیر بود. با بالا رفتن دلار انتظارات تورمی نیز افزایش می‌یابد. هزینه تولید و تجهیز فولادی افزایش می‌یابد و تولیدکنندگان فولاد با فشار هزینه مواجه شدند. از سوی دیگر، رشد نرخ ارز باعث افزایش هزینه حمل‌ونقل و بیمه بارها شد؛ عواملی که مجموعاً قیمت تمام‌شده‌ی هر تن آهن را بین ۸ تا ۱۲ درصد بالا بردند. حتی در خرید مستقیم میلگرد از کارخانه نیز شاهد افزایش 10 درصدی قیمت‌ها بوده‌ایم.
افزایش هزینه حمل‌ونقل؛ حلقه پنهان گرانی
در بازار داخلی نیز افزایش مجدد تعرفه حمل و کمبود کامیون باعث جهش هزینه حمل آهن آلات شده است. به گفته فعالان بازار، در ماه گذشته میانگین هزینه حمل یک محموله فولادی از اصفهان به تهران بیش از ۲۵ درصد رشد داشته است. ازآنجاکه بخش مهمی از آهن آلات در کشور به‌صورت زمینی جابه‌جا می‌شود، افزایش این هزینه‌ها، مستقیماً به خریدار نهایی منتقل شده و باعث رشد قیمت مقاطع پرمصرفی چون میلگرد و تیرآهن ذوبی شده است. آیت تغییرات در قیمت روز پروفیل قوطی و دیگر مقاطع نیز البته با شدت کمتر مشاهده می‌شود.
تحریم‌ها و تأثیر آن بر زنجیره تولید فولاد
بازگشت تحریم‌های بین‌المللی در بخش فلزات و محدودیت نقل‌وانتقال پولی، زنجیره تأمین فولاد ایران را بار دیگر شکننده کرده است. قطع ارتباط بانکی با کشورهایی چون ترکیه و چین، تهیه قطعات نورد و تجهیزات ذوب را دشوار کرده و برخی خطوط تولید در واحدهای متوسط و کوچک را دشوار نموده است. از سوی دیگر، صادرات فولاد و بیلت که یکی از منابع اصلی درآمد کارخانه‌ها بود، با سخت‌گیری‌های جدید در نقل‌وانتقال ارزی مواجه شده است. در نتیجه، بخشی از تولیدکنندگان برای جلوگیری از زیان بیشتر، عرضه داخلی را کاهش داده‌اند تا از افت قیمت جلوگیری کنند.
رکود تقاضا در مقابل رشد قیمت آهن آلات
در حالی که هزینه‌های تولید بالا رفته، بازار مصرف در وضعیت رکود قرار دارد. کاهش قدرت خرید پیمانکاران، توقف پروژه‌های عمرانی و نبود نقدینگی باعث شده تقاضا برای محصولات فولادی به‌شدت افت کند. بااین‌حال، کاهش عرضه از سمت تولیدکنندگان و دلالان انحصاری باعث شده قیمت‌ها به‌جای کاهش، روند صعودی به خود بگیرند؛ بنابراین کاهش تقاضا به معنای کاهش قیمت نبوده است؛ به‌ویژه در مقاطع سنگین مانند تیرآهن‌های ذوبی (۱۸ تا ۳۰)، شاهد عرضه قطره‌چکانی و انحصاری از سوی تولیدکنندگان بزرگ هستیم. این عرضه محدود در کنار فعالیت دلالان فولادی باعث شد قیمت تیرآهن‌های سنگین برخلاف رکود عمومی بازار، افزایش یابد.
انحصار عرضه و نقش دلالان فولادی
در مقاطع خاصی مانند تیرآهن سنگین، ناودانی صنعتی و ورق عریض، بازار تقریباً در انحصار چند تولیدکننده بزرگ قرار دارد. به‌ویژه تیرآهن سنگین به‌صورت محدود در بورس کالا عرضه می‌شود و همین کمبود، فرصت را برای دلالان فراهم کرده است. این واسطه‌ها با خرید عمده و عرضه قطره‌چکانی در بازار آزاد، قیمت‌ها را دست‌کاری کرده و باعث شکل‌گیری موج جدیدی از گرانی شده‌اند.
انتظار برای سرد شدن هوا و تأثیر آن بر عرضه آهن آلات
با نزدیک شدن به فصل سرما، بازار در انتظار کاهش تولید فولاد است. محدودیت گاز صنایع فولادی در زمستان همواره موجب افت عرضه شده و به افزایش قیمت آهن آلات دامن می‌زند. در صورتی که امسال هم مانند سال‌های گذشته، گاز واحدهای احیای مستقیم و ذوب قطع شود، احتمال رشد قیمت انواع آهن آلات در دی و بهمن بسیار بالاست به‌ویژه اگر نرخ ارز به محدوده بالای ۱۱۰ هزار تومان صعود کند.
پیشنهادهای خرید و فروش برای فعالان بازار
برای بسیاری از فعالان بازار آهن، مهم‌ترین پرسش این است که در شرایط فعلی بخریم یا صبر کنیم؟ در پاسخ باید گفت که تصمیم به خرید یا فروش به نوع مقطع و چشم‌انداز ارز بستگی دارد:
به‌طورکلی، اگر نرخ ارز در محدوده فعلی (105 الی 110 هزار تومان) تثبیت شود، بازار در آبان و آذر به ثبات نسبی قیمتی می‌رسد؛ اما در صورت رشد دوباره دلار به بالای 110 هزار تومان، خرید زودتر می‌تواند از افزایش بیشتر هزینه‌های خرید جلوگیری کند.
چشم‌انداز زمستان بازار فولاد با تولید بیش از ۱۵ میلیون تن
زمستان پیشِ‌رو برای بازار فولاد ایران احتمالاً فصلی پرتنش خواهد بود. با وجود افزایش تولید در نیمه اول سال و ثبت رکورد ۱۵ میلیون تن فولاد خام، محدودیت‌های گاز می‌تواند تا ۲۰ درصد از ظرفیت تولید کشور بکاهد. اگر دولت نتواند عرضه انرژی را پایدار نگه دارد و درعین‌حال نرخ ارز کنترل نشود، بازار آهن در دی و بهمن وارد دوره‌ای از نوسان و رشد تدریجی قیمت‌ها خواهد شد. در مقابل، در صورت مدیریت هوشمندانه عرضه گاز و تثبیت نرخ ارز، می‌توان به ثبات نسبی امیدوار بود، هرچند بعید است قیمت‌ها به سطح پیش از مهر بازگردند.
سخن پایانی
جهش اخیر قیمت آهن آلات در ایران حاصل هم‌زمانی چند عامل است: افزایش نرخ ارز، رشد هزینه‌های حمل‌ونقل، بازگشت تحریم‌ها، انحصار عرضه و انتظار برای کاهش تولید زمستانی. در حالی که تقاضا در رکود به سر می‌برد، فشار هزینه‌ها از سمت تولیدکننده باعث شده قیمت‌ها در مسیر صعودی بمانند. بازاری پر از ابهام که هر تصمیم ارزی یا انرژی دولت می‌تواند مسیر آن را تغییر دهد.
