اختصاصی طرفداری- در فوتبال انگلیس بعضی بازی ها هستندکه هیچ ربطی به جایگاه دو تیم رقیب ندارند و هواداران دو تیم بنا به دلایلی که از نظر آنها خیلی هم موجه است، با یکدیگر کرکری داشته و پیروز شدن مقابل رقیب همیشگی خود را از هر چیزی حیثیتی تر می دانند. شاید نمونه بارز این رقابت و یا بهتر است بگوییم دشمنی را بتوان در بازی منچستر یونایتد-لیورپول مشاهده کرد. در برخی از موارد، دو تیم رقیب همشهری نیستند ولی در اغلب موارد، دو تیم از یک شهر یا یک منطقه محسوب می شوند. ممکن است نام این بازی ها را «داربی یا شهرآورد» بگذاریم ولی با هر اسمی، این بازی ها با سایر مسابقات متفاوتند. اگر دوست دارید که 20 بازی پُر هیاهو و جنجال بر انگیز فوتبال انگلیس را بشناسید، با ما همراه باشید.
آکسفورد یونایتد-سوئیندون تاون: فاصله محل این دو باشگاه از یکدیگر فقط 30 مایل است. جالب ترین اتفاق در بازی های این دو تیم در سال 1982 افتاد که یکی از تماشاگران سوئیندون ترقه ای را به درون محوطه جریمه آکسفورد انداخت و دودهای ناشی از این ترقه باعث شد که سوئیندون به گل برسد.
هرفورد یونایتد-شروزبری تاون: این بازی به قدری داغ و حساس است که شاید فقط هواداران دو تیم بتوانند اوج حساسیت و کرکری آن را درک کنند. در یکی از بازی های دو تیم که در سال 2010 برگزار شد، 25 افسر پلیس در ورزشگاه حضور داشتند و یک درگیری عظیم بین دو طرف رخ داد که بیشتر شبیه صحنه جنگ های خیابانی بود تا زمین فوتبال. حتی تغییر نام هرفورد یونایتد به هرفورد اف.سی هم باعث از بین رفتن شور و حرارت این داربی نشده است.
گریمزبی تاون-لینکولن سیتی: شاید این دو تیم در حال حاضر در لیگ سراسری نباشند ولی همواره تقابل های آنها با جنجال و سر و صدا همراه است. در سال 2005 یکی از هواداران لینکولن در نزدیکی «بلاندل پارک» مورد اصابت چاقو قرار گرفت و در سپتامبر همان سال، ناظر مسابقه با پرتاب شدن صندلی توسط یکی از تماشاگران، مصدوم شد.
لوتون تاون-واتفورد: سقوط لوتون به رده های پایین باعث شده که در سال های اخیر، رقابتی بین این دو تیم وجود نداشته باشد اما اوج جدال های آنها در دهه 80 میلادی بود. کری دیکسون بازیکن لوتون در دهه 1990 با واتفورد قرارداد بست که همین اتفاق باعث ایجاد تفرقه شدید بین هواداران لوتون و زد و خورد آنها با یکدیگر شد.
برایتون-کریستال پالاس: جنگ این دو تیم از یک بازی در جام حذفی 1976 آغاز شد که یکی از هواداران کریستال پالاس یک فنجان چای را روی آلن مالری مربی تیم برایتون ریخت و با واکنش اهانت آمیز این مربی به هواداران پالاس، جنجال ها و درگیری ها آغاز شد.
چستر-رکسهام: بر اساس ادعای پلیس ولز شمالی، حساسیت امنیتی و خطر هولیگان ها در این بازی، از داربی شهر منچستر هم بیشتر است. یک داربی به تمام معنا، خصومتی از نوع خصومت ولزی ها با آنگولو ها! جنگ بین طبقه متوسط جامعه با طبقه کارگری جامعه و تاریخ مشترک یک تباهی. حتی رقابت این دو تیم در یکی از پایین ترین سطوح باشگاهی انگلیس یعنی «کنفرانس» نیز باعث نمی شود که پلیس از اهمیت آن غافل گردد. در انگلیس به این نوع مسابقات، «Bubble Fixture» می گویند.
اورتون-لیورپول: شاید یک داربی مملو از مهر و محبت دوستانه نباشد و کارت های زرد و قرمز زیادی در «داربی مرسی ساید» رد و بدل شود، اما هواداران این دو تیم لیگ برتری نشان داده اند که در این سال ها بیش از اینکه با یکدیگر دشمنی و جدال داشته باشند، تعامل و دوستی را سر لوحه کارهای خود قرار داده اند. به نظر می رسد که برخوردهای هواداران این دو تیم در سال های اخیر بیشتر بر مبنای رقابت و خشم باشد تا نفرت!
پورتموث-ساوتهمپتون: بسیاری از مردم به رقابت کشتیرانی بین دو بندر ساوتهمپتون و پورتموث توجه می کنند ولی شاید اصلی ترین رقابت بین آنها، در مستطیل سبز باشد. بهتر است به جای رقابت از واژه نفرت استفاده کنیم. نفرتی که نسل به نسل و سینه به سینه به یکدیگر منتقل می کنند و هرگز این نفرت رو به خاموشی نمی رود. حیف است که از دشمنی این دو تیم بگوییم و از هری ردنپ یادی نکنیم. هری ردنپ زمانی مربی پورتموث بود که به طور مستقیم به ساوتهمپتون رفت و دوباره به پورتموث برگشت. او مورد نفرت بسیاری از هواداران هر دو تیم قرار دارد.
استون ویلا-بیرمنگام سیتی: جنگی از جنس «داربی میدلند»، دو تیم از شهر بزرگ بیرمنگام. وقتی الکس مک لیش از بیرمنگام سیتی به استون ویلا رفت، تهدید به مرگ شد. صعود بیرمنگام به لیگ برتر باعث شعله ور تر شدن این دشمنی دیرین گردید ولی با سقوط دوباره آبی های شهر بیرمنگام، این آتش خشم فروکش کرد. به نظر می رسد که در فصل آینده، باز هم شاهد جنگ بزرگ بیرمنگام باشیم چرا که به احتمال زیاد، استون ویلا به «چمپیون شیپ» سقوط خواهد کرد و درست به همان جایی خواهد رفت که رقیب همیشگی در کمین نشسته است. آخرین مورد از کرکری های این دو تیم، در بازی همین فصل واتفورد مقابل استون ویلا اتفاق افتاد که تروی دینی کاپیتان واتفورد که از کودکی هوادار بیرمنگام سیتی بود، پس از باز کردن دروازه استون ویلا، یک خوشحالی معنی دار را انجام داد.
منچستر سیتی-منچستر یونایتد: دشمنی های هواداران این دو تیم فقط جنبه فوتبالی دارد و به همین دلیل، این بازی را بزرگ ترین داربی انگلیسی نمی دانند. هواداران منچستر یونایتد به مدت 25 سال هیچ توجهی به تیم منچستر سیتی نداشتند و همشهری خود را در حدی نمی دیدند که با آن کرکری بکنند ولی در دهه اخیر و با تبدیل شدن منچستر سیتی به یکی از ثروتمند ترین باشگاه های اروپایی و عناوین قهرمانی اخیر، جدال ها و کرکری های بین هواداران دو تیم نیز افزایش یافته است.
وست برومویچ آلبیون-ولوور همپتون واندررز: این دو تیم همچون استون ویلا و بیرمنگام سیتی از «میدلند» هستند ولی انگار این 4 باشگاه، یک قرارداد تنفر نا نوشته با یکدیگر دارند که دشمنی هایشان با یکدیگر، دو به دو باشد! تنفر و کرکری های هواداران وست بروم با هواداران ولوور همپتون هرگز به اندازه خصومتشان با استون ویلا یا بیرمنگام سیتی نیست. شاید به این دلیل که سطح این دو تیم و تاریخچه آنها دارای شباهت بیشتری به یکدیگر باشد. پیروزی 5-1 وست بروم در مولینکس (ورزشگاه خانگی ولوور همپتون) در سال 2012 یکی از بدترین خاطرات هواداران گرگ ها (لقب ولوور همپتون) بود که در نهایت نیز منجر به اخراج میک مک کارتی مربی این تیم گردید.
بلکبرن راورز-برنلی: کرکری های آنها همواره نجیبانه و همراه با رعایت شئونات از جانب بازیکنان دو تیم بوده است. دیوید دان بازیکن کهنه کار بلکبرن در سال 2009 ، هواداران برنلی را با «یک دره پُر از درخت» تشبیه کرد. اما همیشه روابط این دو تیم چندان هم رمانتیک نیست. وقتی چند سال قبل تیم بلکبرن سقوط کرد، هواداران برنلی یک هواپیما را اجاره کرده و این پیغام را روی آن درج نمودند تا به همگان نشان دهند که از سقوط بلکبرن خوشحالند؛ «In Venky's We Trust»
بریستول سیتی-بریستول راورز: در شهری که مردم آن علاقه چندانی به فوتبال ندارند، جدال دو تیم همشهری به طور موقت تب فوتبال را در سطح شهر بالا می برد. راورز اکنون در لیگ «کنفرانس» حضور دارد ولی هر گاه دو تیم شهر بریستول به مصاف هم بروند، باید منتظر هجوم تماشاگران به زمین مسابقه، حضور انبوه نیروهای پلیس اسب سوار و درگیری ها در سپیده دم فردا باشیم.
داربی کانتی-ناتینگام فارست: دیدارهای این دو تیم را هرگز نمی توان رو در رویی دو دشمن تلقی کرد. این دو تیم دارای روحیه خویشاوندی با یکدیگر هستند و همواره برای ارتقای نام منطقه خویش، تلاش مشترکی دارند. به همین دلیل، بازیکنان یا مربیان زیادی هم بین این دو باشگاه رد و بدل شده اند که بارز ترین آنها، برایان کلاف می باشد. برایان کلاف افسانه ای که 6 سال مربی داربی کانتی شد ولی همگان نام وی را با ناتینگام فارست عجین می دانند چرا که 18 سال به عنوان مربی این تیم مشغول به فعالیت بود. بعضی اوقات هم روابط بین این دو باشگاه به اوج بحران رسیده است. یک بار استیوارت پیرس از هواداران فارست خواسته بود که به تیم داربی کانتی بی احترامی نکنند ولی به نظر می رسید که منظور پیرس 180 درجه معکوس بود و در واقع او از هواداران خواسته بود که حداکثر بی احترامی را به حریف داشته باشند. یک بار هم استیوارت پیرس گفته بود که «اگر داربی کانتی تنها باشگاه در این دور و بر ها بود، من ترجیح می دادم که بیکار باشم و از حق بیمه بیکاری استفاده کنم!»
آرسنال-تاتنهام: امروزه اغلب هواداران آرسنال و تاتنهام از اقشار متوسط اجتماعی در شهر لندن محسوب می شوند. نفرت بین این دو تیم و هوادارنشان به یک سرنوشت مشترک باز می گردد. از 1919 تا 1971 و همچنین از 1991 تا 2004 جدال هایی بین این دو باشگاه اتفاق افتاده که تبدیل به بخشی از لحظات کلیدی تاریخ عظیم فوتبال انگلیس شده است. 14 سال پس از جدایی سول کمپل از تاتنهام و پیوستن به آرسنال، هنوز هم هواداران تاتنهام خشمگین هستند و در وایت هارت لین آوازی می خوانند با این مضمون که «چند گرفتی و رفتی؟!»
ایپسویچ تاون-نوریچ سیتی: فاصله دو شهر یا بهتر بگوییم دو باشگاه از یکدیگر فقط 50 مایل است. تقابل های این دو تیم را با نام داربی «Old Farm » می شناسند که شاید بر گرفته از نام داربی معروف اسکاتلند، یعنی داربی «Old Firm » بین سلتیک گلاسکو و گلاسکو رنجرز باشد. رقابت این دو باشگاه، فقط یک رقابت فوتبالی نیست بلکه جنگی برای امپراتوری در آن ناحیه از انگلیس می باشد و جو حاکم بر این بازی، یک جو عجیب بوده و انگار همه ورزشگاه در حال انفجار می باشد. البته با صعود نوریچ به لیگ برتر، ماه هاست که این داربی برگزار نمی شود.
میلوال-وستهم یونایتد: کارگرهای اسکله در دو طرف رودخانه تیمز، برای کسب درآمد بیشتر با یکدیگر رقابت می کردند و این رقابت اقتصادی در دو طرف مقابل ساحل، به زمین فوتبال کشیده شد. رقابت بین دو باشگاه میلوال اتلتیک و آهنگرهای رودخانه تیمز (که بعدها به وستهم یونایتد تغییر نام داد)، آغاز این رقابت در گوشه ای از لندن بود. به تدریج این رقابت سالم با نفوذ عناصر نامطلوب و اراذل در دهه های 60 و 70 میلادی، به یک انزجار عمیق تبدیل شد که تا امروز هم ادامه دارد. چاقو خوردن یکی از هواداران میلوال در آپتون پارک (بولین گراند، نام دیگر ورزشگاه خانگی وستهم یونایتد) در سال 2009 را می توان یکی از بدترین رویدادهای مرتبط با هولیگانیزم در فوتبال انگلیس دانست.
شفیلد یونایتد-شفیلد ونزدی: قدیمی ترین شهرآورد فوتبال در دنیا و شاید جنجالی ترین داربی خارج از لیگ برتر انگلیس، همین رقابت همیشگی دو تیم شهر شفیلد باشد. این داربی برای اولین بار در سال 1862 میلادی برگزار شد. علی رغم افت شدید هر دو تیم ریشه دار شفیلد، هنوز هم دشمنی آنها با یکدیگر و درجه نفرت آنها از هم دچار افت نشده است. با اینکه در سال های اخیر، آشوب ها و ناهنجاری های هولیگان ها در انگلیس تا حدود زیادی کنترل شده اند، ولی هنوز چاه عمیق خشم و انزجار در بین هواداران ونزدی و یونایتد وجود دارد و سراسر شهر شفیلد در سراسر هفته، این نفرت را در زیر پوست خود احساس می کند.
نیوکاسل یونایتد-ساندرلند: بسیاری از مردم انگلیس اعتقاد دارند که هنوز جنگ داخلی انگلیسی ها به پایان نرسیده و بازی نیوکاسل مقابل ساندرلند امتداد همان جنگ سنتی در این کشور است. نیوکاسلی ها به تاج سلطنت وفادار مانده اند و ساندرلندی ها از نظام پارلمانی حمایت می کنند. این داربی را نمی توان فقط جنگ بین دو شهر و یا حتی یک مسابقه فوتبال با تظاهرات تماشاگران و یورش نیروهای پلیس نیست بلکه این رویارویی، یک اهمیت نمادین بسیار مهم برای هواداران دو تیم و مردم هر دو شهر دارد. چند سال قبل، استیون تیلور با بیان این مطلب که نمی خواسته هیچ کدام از بازیکنان ساندرلند را به نیوکاسل بیاورد، با شعارهای هواداران حریف تهدید به مرگ شد. این داربی را با نام داربی «Tyne-Wear»در روزنامه های انگلیسی می شناسند.
کاردیف سیتی-سوانزی سیتی (داربی ولز جنوبی): رقابت بین دو تیم بزرگ فوتبال ولز به اندازه ای جنجال آفرین و التهاب بر انگیز بود که سال ها، تیم میهمان از داشتن تماشاگر محروم بود. دلیل این تصمیم، درگیری بین هواداران دو تیم در سال 1988 بود که هواداران سوانزی با پوشیدن کلاه های شنا و بازوبندهای خاص به دنبال هواداران کاردیف سیتی رفته و آنها را تا داخل دریا هم تعقیب کردند! دو تیم بزرگ فوتبال ولز در سال های اخیر پیشرفت های زیادی داشتند و هر دو تیم سابقه حضور در لیگ برتر طی ده سال اخیر را دارند.
در اوایل دهه نود هم یک داربی بین تیم های کریستال پالاس و ویمبلدون برگزار می شد و از آنجایی که تیم ویمبلدون مجبور به استفاده مشترک از ورزشگاه اختصاصی کریستال پالاس یعنی سلهرست پارک بود، این داربی را داربی «سلهرست پارک» می نامیدند که امروزه و با ورشکستگی باشگاه ویمبلدون، چنین داربی دیگر وجود ندارد. البته ویمبلدون چند سال پس از ورشکستگی و انحلال، با نام ای.اف.سی ویمبلدون به فوتبال انگلیس برگشت.
داربی هایی که در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفتند، فقط داربی های منطقه ای و یا شهری بودند در حالی که بسیاری از بازی های «شبه داربی» همچون آرسنال-منچستر یونایتد، لیورپول-منچستر یونایتد، چلسی-لیدز یونایتد و بریستول سیتی-کاردیف سیتی نیز وجود دارند. بعضی از این داربی ها نیز دارای یک کُد مخصوص به خود می باشند. در پایان، اشاره ای خواهیم داشت به مهم ترین داربی های انگلیس بر اساس مناطق مختلف این کشور:
مرکز:
کمبریج سیتی-کمبریج یونایتد (داربی کمبریج)
آکسفورد یونایتد-ردینگ (داربی دره تیمز)
میلتون کینز دانز-پیتر بورو یونایتد
میلتون کینز دانز-نورثمپتون تاون
آکسفورد یونایتد-سوئیندون تاون
لوتون تاون-واتفورد
شرق:
ایپسویچ تاون-نوریچ سیتی
لندن:
آرسنال-تاتنهام (داربی شمال لندن)
بازی های چارلتون اتلتیک، کریستال پالاس، میلوال و ویمبلدون با یکدیگر (داربی جنوب لندن)
بازی های برنتفورد، چلسی، فولام و کوئینز پارک رنجرز با یکدیگر (داربی غرب لندن)
لیتون اورینت-وستهم یونایتد (داربی شرق لندن)
آرسنال-چلسی
میلوال-وستهم یونایتد (داربی کارگران اسکله)
میدلند:
وست برومویچ-ولوور همپتون (داربی بلک کانتری یا داربی غرب میدلند)
داربی کانتی-ناتینگام فارست (داربی شرق میدلند)
داربی کانتی-لستر سیتی (داربی شرق میدلند)
لستر سیتی-ناتینگام فارست (داربی شرق میدلند)
گریمبزبی تاون-لینکولن سیتی (داربی لینکولن شایر)
کاونتری سیتی-لستر سیتی
پورت ویل-استوک سیتی (داربی کوزه گر ها)
استون ویلا-بیرمنگام (داربی بیرمنگام)
شمال:
بولتون واندررز-ویگان اتلتیک
بلکبرن راورز-برنلی (داربی لانکاشایر شرقی یا داربی کاتن میل)
منچستر سیتی-منچستر یونایتد (داربی منچستر)
اورتون-لیورپول (داربی مرسی ساید)
لیورپول-منچستر یونایتد (داربی شمال غرب)
شفیلد یونایتد-شفیلد ونزدی (داربی شهر فولاد)
میدلزبورو-ساندرلند
نیوکاسل-ساندرلند (داربی شمال شرق)
نیوکاسل-میدلزبورو
لیدز یونایتد-منچستر یونایتد (داربی رُزها)
بردفورد سیتی-لیدز یونایتد (داربی یورکشایر)
جنوب:
بریستول سیتی-بریستول راورز (داربی بریستول)
بورنموث-ساوتهمپتون (داربی ساحل جنوبی)
پورتموث-ساوتهمپتون (داربی همپشایر)
ولز:
کاردیف سیتی-سوانزی سیتی (داربی ولز جنوبی)