اوله گونار سولسشر یکی از بهترین تعویضی های تاریخ منچستریونایتد محسوب می شود.
او زمانی در خصوص گلزنی هایش به عنوان یار تعویضی گفت: «من به این دقت می کنم که کجای کار مدافعان میانی و کناری حریف اشتباه است». در واقع 29 مورد از 126 گل او برای یونایتد به عنوان یار تعویضی به ثمر رسیده است. فقط در فصل 99-1998 سولسشر در جریان برد 8-1 تیمش مقابل ناتینگهام فارست ظرف 15 دقیقه 4 گل زد، با گلزنی خود در وقت های اضافی باعث حذف لیورپول از دور چهارم جام حذفی شد و البته آن گل معروف در دقیقه 93 فینال لیگ قهرمانان را مقابل بایرن مونیخ به ثمر رساند.
بخشی از دلیل این که سولسشر امروز سرمربی منچستریونایتد است، به عملکرد او به عنوان یک یار تعویضی در این تیم بر می گردد. تعویض نکردن این مربی در دیدار نیمه نهایی لیگ اروپا مقابل سویا تا دقیقه 87 حرف و حدیث های زیادی را به همراه داشت. خود او پس از بازی گفت: «بعضا در چنین مسابقاتی وقتی فرصت های زیادی می سازید، بیرون کشیدن بازیکنانی که ظرفیت گلزنی را در خود دارند سخت است.»
این مربی نروژی در استفاده از بازیکنان نیمکت نشین خود یک فرمول دارد اما آن فرمول چیست و آیا موثر است؟ به طور واضح تر، آیا مردی که خودش یک تعویض طلایی بود، در انجام تعویض های کارساز موثر است؟ بیایید نگاهی دقیق و آماری به این مسئله داشته باشیم...
سولسشر چه زمانی و چگونه از تعویض هایش بهره می برد؟
سولسشر در تاریخ 10 ژوئن در بازی با شفیلد یونایتد تاریخ سازی کرد؛ او اولین مربی بود که در یک مسابقه از لیگ برتر، پنج تعویض همزمان انجام می دهد. او زمانی که احساس کند وقت مناسب فرا رسیده است، ابایی از رفتن سراغ نیمکت خود ندارد. منچستریونایتد در طول فصل 20-2019 جمعا 119 تعویض انجام داد که از نظر تعداد تعویض ها آن ها را در رده هفتم لیگ برتر قرار می دهد.
تعداد تعویض های لیگ برتر در فصل 20-2019
| نام تیم |
تعداد تعویض |
| برایتون |
128 |
| لیورپول |
127 |
| نوریچ |
126 |
| آرسنال |
123 |
| اورتون |
120 |
| منچستر سیتی |
120 |
| منچستریونایتد |
119 |
| نیوکاسل |
118 |
| چلسی |
117 |
| استون ویلا |
113 |
| تاتنهام |
113 |
| واتفورد |
113 |
| لسترسیتی |
112 |
| ساوتهمپتون |
111 |
| شفیلد یونایتد |
110 |
| بورنموث |
108 |
| وست هم |
107 |
| کریستال پالاس |
98 |
| وولورهمپتون |
97 |
| برنلی |
74 |
سولسشر تا زمانی که مجاب نشده باشد سراغ تعویض کردن نمی رود و ترجیح می دهد برای انجام اولین تعویض، تا فرا رسیدن دقیقه 60 صبر کند. اگرچه او بیشتر تعویض هایش را بین بازه زمانی دقیقه 70 تا 79 انجام می دهد، به طور میانگین اولین تعویض او در دقیقه 62 از راه می رسد.
زمان بندی اولین تعویض سولسشر
| بازه زمانی |
تعداد دفعات تعویض |
| 50-59 |
3 |
| 60-69 |
11 |
| 70-79 |
13 |
| 80-90 |
5 |
این قضیه در بازی هایی که منچستریونایتد مقابل «تاپ سیکس» قرار می گیرد آشکارتر است (ما از تعریف کلاسیک تاپ سیکس استفاده می کنیم: لیورپول، منچسترسیتی، تاتنهام، چلسی و آرسنال). سولسشر کسی است که تای جای ممکن به پلن اول خود وفادار می ماند.
زمان بندی تعویض اول سولسشر مقابل تیم های تاپ سیکس
| بازه زمانی |
تعداد دفعات تعویض |
| 50-59 |
1 |
| 60-69 |
1 |
| 70-79 |
5 |
| 80-90 |
3 |
سولسشر همچنین هنگام انجام تعویض ها گرایش به انجام دو تعویض همزمان دارد: او هفت بار اولین تعویض خود را به صورت همزمان با تعویض دیگری انجام داد و هفت بار دیگر تعویض دوم و سوم خود را به صورت همزمان انجام داد. او هیچ اجباری هم برای استفاده از تمامی تعویض ها برای خودش قرار نداده است و در هشت بازی فقط از دو تعویض خود استفاده کرد.
البته این رفتارش شامل استثنا هم می شود: در سه مورد، او بین دو نیمه تعویض کرد: تساوی 3-3 ماه نوامبر برابر شفیلد یونایتد، شکست 2-0 خانگی ماه ژانویه مقابل برنلی و تساوی 1-1 ماه جولای مقابل وست هم در اولدترافورد.
هیچ یک از آن تعویض های بین دو نیمه برای منچستریونایتد بردی به همراه نداشت و احتمالا همین باعث شد تا او به این نتیجه برسد که روی نیمکت ابزار لازم برای تغییر نتایج بازی ها را ندارد. اما او چه چیزی در اختیار دارد؟
سولسشر چه کسی را به زمین می فرستد؟
اگر مصدومیتی در کار نباشد، دو نوع تعویض وجود دارد: تازه نفس ها، یعنی کسانی که مهارت شان شبیه بازیکنی است که به جای او وارد زمین می شوند و تعیین کننده ها، یعنی کسانی که با ورود خود به زمین کیفیت تیم را ارتقا می دهند (در کلاسیک ترین نوع آن، یک مهاجم بلند قامت که هدف پاس های بلند قرار خواهد گرفت).
وقتی به الگوی تعویض های سولسشر (آن هایی که به اجبار و از روی مصدومیت نبوده اند) نگاه می کنیم، واضح است که او یکسری گزینه های مورد علاقه دارد.
| نام |
تعداد ورود به زمین به عنوان تعویض اول |
| میسون گرینوود |
8 |
| جسی لینگارد |
8 |
| آندریاس پریرا |
4 |
| فرد |
3 |
| اسکات مک تومینای |
3 |
| اریک بایی |
2 |
| اودیون ایگالو |
2 |
| خوان ماتا |
2 |
| آرون ون بیساکا |
1 |
| آنتونی مارسیال |
1 |
| پل پوگبا |
1 |
| نمانیا ماتیچ |
1 |
| دنیل جیمز |
1 |
| مارکوس روخو |
1 |
وقتی به رویکرد او مقابل تیم های تاپ سیکس نگاه می کنیم، قضیه برای ما روشن تر می شود:
تعویض اول های یونایتد مقابل تیم های تاپ سیکس
| نام بازیکن |
تعداد دفعات ورود به زمین به عنوان تعویض اول |
| آندریاس پریرا |
4 |
| میسون گرینوود |
2 |
| خوان ماتا |
1 |
| دنیل جیمز |
1 |
| فرد |
1 |
| اریک بایی |
1 |
اگر نگاهی به دومین تعویضی محبوب سولسشر داشته باشیم، به تکه های بیشتری از این پازل می رسیم. باز هم میسون گرینوود با شش ورود به زمین در صدر قرار دارد، سپس جسی لینگارد و لوک شاو با 4 مورد و خوان ماتا و آندریاس پریرا با سه مورد هستند.
تعویضی محبوب سولسشر یا گرینوود بوده است که بتواند گلزنی کند و یا پریرا و ماتا با این امید که بتوانند دست به کار خاصی بزنند. گفتیم «با این امید» به خاطر این که...
تعویضی های سولسشر چه کار می کنند؟
کمی جای تعجب دارد که سولسشر روی گرینوود به عنوان گزینه اصلی تعویض خود حساب باز کرده است.
این مهاجم جوان فصل گذشته نیمی از شش گل تعویضی های منچستریونایتد را به ثمر رساند: مقابل شفیلد یونایتد، نوریچ سیتی و اورتون (یونایتد در این زمینه به طور مشترک در رتبه ششم قرار داشت: بازیکنان تعویضی چلسی، لیورپول و منچسترسیتی با زدن 10 گل در صدر این فهرست قرار دارند و سپس بورنموث با 8 و آرسنال، لسترسیتی و شفیلد یونایتد با 7 گل قرار دارد).
اعتماد به نغس گرینوود در کار با توپ و دقت ضرباتش بر اساس فاکتور xG، او را از یک تعویض طلایی به ترکیب اصلی رساند و این باعث شد ضمن تقویت ترکیب یونایتد، سولسشر را (حداقل از دید خودش) بدون یک بازیکن تعیین کننده روی نیمکت تنها بگذارد. هیچ یک از بازیکنان تعویضی یونایتد در فصل گذشته موفق به ارسال پاس گل نشدند، چیزی که یونایتد را هم ردیف واتفورد سقوط کرده قرار می دهد. تنها فصل دیگری که بازیکنان تعویضی منچستریونایتد نتوانستند پاس گل بفرستند، فصل 98-1997 بود.
این که لینگاردی که در طول فصل حتی یک پاس گل نفرستاد و بیشتر به خاطر توانایی های خود هنگام در اختیار نداشتن توپ شناخته می شود و پریرایی که با وجود ارسال سه پاس گل هنوز از بهترین پست خودش اطلاع ندارد تعویض های محبوب دوم و سوم سولسشر هستند نشان می دهد چرا این مربی ترجیح می دهد به ترکیب اصلی خودش اعتماد کند. او ترجیح می دهد به جای عوض کردن بازیکنان شبیه به هم، به ترکیب اصلی و طرح و برنامه اولیه خود اعتماد کند.
نکته اینجاست که... این روش تقریبا جواب می دهد.
در یک دید کلی، یونایتد در نیمه دوم بازی های خود در لیگ برتر شوت های بیشتر (310 نسبت به 234) و شوت در چارچوب بیشتری (120 نسبت به 96) در مقایسه با نیمه اول داشته است. آمارها نشان می دهد تیم سولسشر در نیمه دوم فقط با شوت های بیهوده حریفان را عقب نمی نشاند؛ آن ها به معنای واقعی در نیمه دوم بهتر کار می کنند چرا که سولسشر به تیم اصلی خود به اندازه کافی فرصت می دهد تا در بازی جا بیافتد.
اگرچه آمار و ارقام یونایتد در نیمه دوم بازی ها خوب است، یونایتد نتوانسته است چندان از شوت های پایان بازی خود به گل برسد. شاگردان سولسشر از گل های به ثمر رسیده در 30 دقیقه پایانی بازی ها فقط پنج امتیاز کسب کرده اند (از این نظر در لیگ رده شانزدهم را دارند؛ وولورهمپتون با کسب 22 امتیاز از گل های پایان بازی در صدر قرار دارد)َ، از گلزنی در 15 دقیقه پایانی فقط 3 امتیاز عایدشان شده است (پانزدهمین تیم برتر لیگ در این زمینه- لیورپول با 12 امتیاز بهترین عملکرد را داشت) و وقتی پای امتیازگیری از گل های 10 دقیقه پایانی در میان باشد...
برترین تیم ها در امر امتیاز گیری در 10 دقیقه پایانی مسابقات لیگ برتر
| تیم |
امتیازات کسب شده به لطف گلزنی در 10 دقیقه پایانی مسابقات |
| لیورپول |
10 |
| تاتنهام |
10 |
| شفیلد یونایتد |
8 |
| نیوکاسل |
7 |
| وولورهمپتون |
7 |
| استون ویلا |
5 |
| برایتون |
5 |
| برنلی |
5 |
| کریستال پالاس |
5 |
| لسترسیتی |
5 |
| ساوتهمپتون |
5 |
| آرسنال |
4 |
| چلسی |
4 |
| اورتون |
4 |
| منچسترسیتی |
3 |
| واتفورد |
3 |
| بورنموث |
2 |
| وست هم |
2 |
| منچستریونایتد |
1 |
| نوریچ |
0 |
مشکل مشهود است. یونایتد در دقایق پایانی بازی ها فشار بیشتری می آورد چون سولسشر به جای اعمال تغییر به ترکیب تیمش چندان دست نمی زند اما خبری از گل های زیاد نیست چون آن ها یک پلن بی درست و حسابی ندارند. البته یک موضوع دیگر هم هست...
آیا با شروع مجدد مسابقات چیزی عوض شد؟
ظاهرا امکان استفاده از پنج تعویض باعث تقویت عادات سولسشر در استفاده از نیمکت شد. در شش مورد از آن 9 بازی، او اولین تعویض خود را بین دقیقه 60 تا 69 انجام داد که به طور میانگین می توان از دقیقه 62 به عنوان زمان تعویض اول او یاد کرد. سولسشر در پنج مورد از بازی های پس از قرنطینه هر 5 تعویض خودش را انجام داد و فقط در بازی با کریستال (برد 2-0) و وست هم (تساوی 1-1) به دو تعویض بسنده کرد.
سولسشر پس از شروع مجدد مسابقات، بازیکن خاصی را به عنوان تعویضی اول خود نداشت: لینگارد و اسکات مک تومینای در دو مورد از آن 9 بازی گزینه های اولش بودند، اما اعتماد او به تیم اصلی در این بازی ها مستحکم شد چون دیگر تعویض اولی های او (اودیون ایگالو، اریک بایی، فرد، آرون ون بیساکا و میسون گرینوود) به خاطر تازه نفس بودن وارد زمین شدند نه برای تعییر تاکتیکی.
بزرگ ترین تغییر این بود که گرینوود در بازی با شفیلد یونایتد به ترکیب اصلی رسید تا در کنار آنتونی مارسیال و مارکوس رشفورد خط حمله سریع و خطرناکی که سولسشر مدت ها به دنبال آن بود را شکل بدهد.
این مربی 47 ساله مثلث هجومی خود را پیدا کرده است و نسبت به عوض کردن آن ها مقاومت می کند. در طول هشت بازی پایانی منچستریونایتد در لیگ برتر، سولسشر فقط یکبار قبل از فرا رسیدن دقیقه 75 در خط حمله تیمش تغییر اعمال کرد؛ زمانی که در دقیقه 62 بازی با پالاس لینگارد جای گرینوود را گرفت.
با توجه به این که هر یک از عناصر هجومی او می توانند از هیچ موقعیت بسازند، به نظر سولسشر فقط زمانی به خط حمله تیمش دست می زند که خیالش از کسب نتیجه دلخواه راحت شده باشد. زمانی که دقیقه 60 بازی با برایتون، بورنموث و استون ویلا فرا رسید، یونایتد با سه گل از حریف پیش بود؛ فرصتی ناب برای سولسشر تا با یکسری تغییرات، به مهاجمان جوانش استراحت بدهد. البته با این وجود او مردد بود.
چه باید کرد؟
«فرستادن نفرات تازه نفس به زمین پس از گذشت یک ساعت از بازی» شاید یک تئوری پذیرفته شده باشد اما تحقیقات جدید از جمله تحقیق دانشگاه ویانووا نشان می دهد سرمربی ها با انجام اولین تعویض قبل از دقیقه 58 می توانند حداکثر بهره را از نیمکت خود ببرند. همچنین بهترین زمان برای تعویض دوم دقیقه 73 و سومین تعویض دقیقه 79 است. شاید سنت گرایان بگویند اعمال تغییرات زیاد به این زودی باعث بر هم خوردن ریتم تیم شود ولی از آن سو تمایل سولسشر به دیر تعویض کردن ممکن است به ضرر او تمام شود.
احتمالا یونایتد به جای بازیکنانی که توانایی های آن ها نسبت به مهره های ثابت تیم متفاوت باشد، سراغ کاهش اختلاف کیفی ترکیب اصلی و نیمکت نشینان برود اما هیچ اشکالی ندارد که هر از گاهی یک بازیکن بلند قامت به زمین فرستاده شود و یونایتد سراغ توپ های بلند برود.
با توجه به این که ایگالو تا ژانویه به طور قرضی در تیم حضور دارد، حداقل کاری که آن ها می توانند انجام بدهند این است که بیشتر او را از روی نیمکت به زمین بفرستند...
