مِیبُد شهری در شمال استان یزد است که در مرکز جغرافیایی ایران واقع شده است. بنابر پارهای از شواهد میبد به عنوان یکی از نخستین مناطق یکجانشینی در مرکز ایران به شمار میرود. این شهر در ۵ آذر ۱۳۹۷ به عنوان شهر زیلوی جهانی انتخاب شد و از میبد به عنوان شهر زیلو یاد خواهد شد.
میبد با مساحت 845 کیلومتر مربع در 54 درجه و 45 ثانیه طول جغرافیایی (45/00/54) و 32 درجه و 14 دقیقه و 45 ثانیه عرض جغرافیایی (45/14/32) قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا به طور متوسط 1234 متر میباشد. شهرستان میبد از شرق و شمال به شهرستان اردکان، از جنوب و غرب شهرستان صدوق (به مرکزیت اشکذر) محدود میشود. فاصله آن تا مرکز کشور و شهرهای همجوار عبارت است از: میبد تا تهران 627 کیلومتر، تا مشهد 1300 کیلومتر، تا اصفهان 260 کیلومتر، تا یزد 45 کیلومتر، تا اردکان 10 کیلومتر، تا اشکذر 25 کیلومتر و تا ندوشن 45 کیلومتر میباشد.
میبد شهری دارای پیشینهای چند هزار ساله است که دومین مرکز شهری و تجاری استان یزد محسوب میشود و به واسطهٔ بافت تاریخی ارزشمند خود بسیاری از نقاط شهر در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیدهاست. لازم است ذکر شود که شهرک جهانآباد نیز از عمدهترین مراکز صنعتی این شهر است و این شهرستان با تولید نیمی از کاشی و سرامیک کشور قطب این محصول محسوب میشود. میبد یکی از کانونهای اولیهٔ یکجانشینی در ایران است که در واحهٔ پهناور یزد واقع شدهاست. روزگاری در کنار دریای ساوه قرار داشتهاست که از ساوه تا حاجیآباد نمک کشیده شده بود و ساکنان آن از طریق این دریاچه رفتوآمد میکردند. (شهرهای ایران، پیکولوسکایا) دلایل متعددی را میتوان نام برد که میبد و به ویژه نارین قلعهٔ آن بیش از مناطق دیگر یزد، مسکون شده و نخستین نقطۀ یکجانشینی در این ناحیه بودهاست. جعفری، نخستین تاریخنگار یزدی سدهٔ هشتم در مورد بنای نارین قلعه حکایت اسطورهای و افسانهای عنوان مینمایند که نشانگر آن است که حتی در آن زمان هم عامه و خاص از دیرینه بودن این مکان آگاه بودهاند. وی میگوید که سلیمان نبی نارین قلعه را برای اختفای دفینه و گنج خود ایجاد نمود. نقش نگارهای که اخیراً در همین مکان بر روی پارهسفال پیدا شدهاست، نشانگر واقعیتهای بسیاری است. نقش نیمه انسان–نیمه حیوان حک شده بر این سفال شبیه همان نقش نگارهای است که در تمدن هزارهٔ سوم پیش از میلاد عیلامیها است. قابل بیان است افراد این منطقه از دیرباز تاکنون یکتاپرست بودهاند. (تاریخ عیلام، شیرین بیانی) نارین قلعه میبد در سدههای اولیهٔ اسلامی هم از عظمت و اهمیت زیادی برخوردار بوده و از قلاع غیرقابل نفوذ برای دشمنان بودهاست که از داخل قلعه راههای زیر زمینی به کل شهر برای تأمین آب و غذا وجود دارد که از دلایل مهمی بودهاست که تاکنون توسط هیچکدام از دشمنان فتح نشدهاست. این شهرستان قدمتی ۷٬۰۰۰ ساله دارد.
میبد داری چهار هتل فعال هتل بهجت به عنوان قدیمیترین هتل میبد در خط مشهور سنتو و ابتدای پل زیرگذر واقع شدهاست. هتل حاج ملک نخستین هتل سنتی و در محلهٔ فیروزآباد، مجموعه هتل و رستوران کریاس پلاس نخستین هتل پنج ستاره میبد در بلوار خرمشهر و هتل شاهنشین زیباترین هتل در مسیر اصلی گردشگری بلوار قاضی میرحسین پیش از کاروانسرا شاه عباسی است که دیوار اصلی هتل جز حصار باقیماندهٔ شارستان اصلی میبد بوده و تقریباً همتراز تاریخی با نارین قلعه است و نیز نخستین مهمانسرا و متل شهرستان به نام مهمانپذیر ناصر واقع در بلوار بسیج روبروی فرمانداری میبد میباشد. مجموعههای بوم گردی نیز در میبد فعالیت میکنند که بومگردی بهخاطر شرایط ویژه و اینکه از هتل و مسافرخانه کوچکتر است و در بنای آن از اتاق و امکانات کمتر استفاده میشود و همچنین نیاز به تغیر کاربری شهرداری ندارد و نیز قیمت آن به مراتب از هتل و متل پایینتر است در حال رشد است بومگردی گلشن در مهرجرد و بومگردی شاطربمون در دهآباد و بومگردی عطاری در خیابان امام روبروی سیدقنبر بومگردیهای فعال شهرستان میبد میباشند بومگردی قلعه وزیر که در روستای رکن آباد میبد واقع است نیز افتتاح گردیدهاست.
مخوفترین کویرهای جهان در داخل لگن بزرگ و بستهٔ فلات ایران واقع شدهاند، که دشت رسوبی و پر دامنهٔ یزد، یکی از حوضههای شاخص جغرافیایی آن است. گسترهٔ این دشت از دامنههای شیرکوه در جنوب آغاز میشود و با شیب ملایمی تا کویر سیاهکوه در شمال، در مسافتی بیش از یکصد کیلومتر ادامه مییابد. شهر میبد در بخش میانی این دشت واقع است. بهطور کلی رشتهکوههایی که دور تا دور فلات مرکزی را دربرگرفتهاست سببشده که دامنههای خارجی فلات، از رطوبت بیشتری برخوردار بوده و دامنههای داخلی آن خشک باشد؛ بنابراین کمبود نزولات جوی و آفتاب داغ آسمان صاف ایران، زندگی تبآلودی را در حاشیهٔ کویر به وجود آوردهاست. میبد در ۵۴ درجه و ۲ دقیقه و ۱۰ ثانیه طول جغرافیایی و ۳۲ درجه و ۱۴ دقیقه و ۴ ثانیه عرض جغرافیایی واقع بوده و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱٬۰۳۴ متر است. شهر میبد در شمال غرب شهر یزد، کنار جادهٔ تهران-بندرعباس و راهآهن تهران به کرمان و در حاشیهٔ کویر مرکزی ایران قرار دارد. اراضی خاوری آن دشت و هموار است و از سوی غرب به کوهپایه و ارتفاعات جنوبی عقدا منتهی میگردد. شهرهای یزد، اشکذر و اردکان به ترتیب همسایگان جنوب شرق، جنوب و شمال این شهرستان هستند. مساحت کل شهر میبد بر اساس طرح هادی، ۵٫۱۹ کیلومتر مربع (۱٬۹۵۲ هکتار) است که از این اراضی بخشهای کشاورزی و باغات ۲۸۲ هکتار، اراضی مسکونی ۲۶۲ هکتار، موات و بایر ۴۵۲ هکتار است. بررسی میبد و نحوهٔ استقرار آن نشان میدهد که توپوگرافی، آبهای تحتالارضی و استخراج آب (قنات) در شکلگیری شهر نقش مهمی داشتهاست. میبد در کنار مسیل رودخانههای قدیمی و در جوار راه قدیمی ری به کرمان به صورت مجتمعهای زیستی اولیه شکل گرفتهاست. این شهر بر روی شیب طبیعی که از جنوب به شمال بوده قرار دارد. این شیب به صورتی است که روستای رکنآباد در جنوب شهر حدود ۲۰ متر بلندتر از روستای عشرتآباد در شمال شهر است.
سفالگری و سرامیکسازی امروزه یکی از پیشههای اصلی مردم در میبد است که از پشتوانهٔ فرهنگی و تاریخ پربار آن حکایت دارد. بررسیها نشان از قدمت هزاران سالهٔ هنر سفالگری در میبد دارد. در سازماندهی فضاهای شارستان، کارگاههای سفالگری در محلهٔ بالا و در کنار خانههای سفالگران جای داده شده و قرنهای متمادی در این محله مستقر بودهاند. در اوایل قرن اخیر تعدادی از کارگاههای سفالگری به بیرون دروازه شهر منتقل گردید. به تدریج سایر کارگاهها نیز به خارج از شهر انتقال یافت و مجموعهٔ تازهای ساخته شد. در سالهای ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ یک جابهجایی تازه صورت گرفت و کارگاهها در مجموعهٔ نوبنیاد ادارهٔ صنایع دستی استقرار یافتند. هماکنون کارگاههای متنوع صنایع سفال و سرامیک میبد در این محوطه گرد آمدهاند. نقاشی با رنگهای آبی و سبز بر زمینه سفید رنگ بدنه این ظروف، نشانهٔ خاص سفال میبد است. در گذشتهٔ نه چندان دور سفال در زندگی مردم میبد کاربردهایی از این قبیل داشتهاست. ظروف منازل مثل کوزه و سبو، تپو، دیگ و دیزی، کاسه، گاودوشه، ظروف لعاب دار مثل بشقاب، قندان، لیوان، دوری و… در معماری برای فرش حیاط، پوشش بامها، ساخت بدنه بادگیرها، تزیین سردرها، سبکسازی بامها آبروها و… از طرحهای معروف سفالهای میبدی که هماکنون هم رواج دارد میتوان از خورشید خانم، ماهی، مرغی، شطرنجی شویدی و… نام برد.
از هنرها و صنایع دستی خاص منطقه میبد میتوان به نوعی زیلو که از نظر طرح و شکل، خاص منطقهاست نام برد. کاربرد زیلو با توجه به اقلیم گرم و پر گرد و خاک منطقه تدبیر مناسبی بودهاست. امروزه این صنعت که تا چندی پیش از مشاغل عده کثیری از مردم میبد بودهاست تقریباً به فراموشی سپرده شده و افراد انگشت شماری را میتوان پیدا کرد که به این حرفه مشغول باشند. از سنتهای حسنه مردم وقف و سفارش بافت زیلو برای اماکن مقدس، همچون مساجد و بقاع متبرکه بودهاست که در موزه واقع در مجموعه رباط شاه عباسی تعدادی از این بافتهها در معرض نمایش عمومی قرار داده شدهاست. از جمله این زیلوها میتوان به یکی از نمونههای زیبایی که متعلق به مسجد جامع میبد است اشاره کرد. در حاشیه این زیلو تاریخ ۸۰۸ هـ. ق آمدهاست و ابعاد آن (۱۴/۳ * ۴۰/۷ متر) است. رنگهای معمول استفاده شده در بافت زیلوها رنگهای آبی و سفید است. نقشهای متداول این زیلوها معمولاً سجادهای، چلیپایی، و نقش سرو است. زیلو در سال ۱۳۹۷ به نام میبد در فهرست میراث جهانی جای گرفت و میبد شهر زیلو گردید
تفاهم نامه خواهرخواندگی شهر میبد در دی ماه 1396 با شهر نائین توسط مسئولین این دو شهر به امضاء رسید.اين پيمان نامه با هدف شناخت هر چه بيشتر شهرها، ايجاد دوستي متقابل بين دو شهر و تقويت روابط اقتصادي و مبادلات سودمند فرهنگي و گردشگري منعقد شد.ايجاد امكانات لازم در خصوص تبادل تجربيات و اطلاعات در زمينه معماري و شهرسازي ، امور زيربنايي شهري ، حفظ و احياء ميراث فرهنگي ، محيط زيست و بهداشت شهري ، حوادث غيرمترقبه و بحران هاي شهري از جمله مفاد اين پيمان نامه است.
میبد از نقطه نظر معدنی در حال حاضر غني مي باشد و در بخش صنايع دستي بویژه ظروف سفالی ،چینی و سرامیکی سابقه طولاني داشته و دارد و همچنین صنعت زیلوبافی شهرستان در ایران بی نظیر است. صنایع کارخانه ای نیز در این شهرستان رشد قابل ملاحظه ای داشته است به طوری که در حال حاضر 18 کارخانه تولید کاشی و سرامیک و حدود 34 شرکت فعال در صنایع جانبی این صنعت همچون تولید لعاب،گلوله های سرامیکی و ساخت ماشین الات و تجهیزات در شهرستان میبد متمرکز شده است که سالانه بیش از 80 میلیون متر مربع انواع کاشی و سرامیک تولید می شود که این میزان در حدود 40 درصد تولید کاشی کشور می باشد و در همین راستا مجوزهای اولیه ایجاد شهرک صنعتی و منطقه ویژه اقتصادی کاشی و سرامیک در شهرستان اخذ شده است. علاوه بر صنعت کاشی میبد دارای 2 شهرک صنعتی فعال می باشد که صنایعی از قبیل غذائی و داروئی،فلزی و برق،نساجی و پوشاک و شیمیایی و سلولزی در آن مستقر می باشند وهم چنین این شهرستان دارای 9 معدن فعال با ذخیره 8683200 تن می باشد.
میبد شهرستاني است که قسمت اعظم بافت جمعیتی آن بر مسیر راه ارتباطی یزد به اصفهان و تهران قرار گرفته است و همین موقعیت مناسب در رونق اقتصادی این شهرستان نقش اساسی دارد. به غیر از این مسیر اصلی راه دیگری وجود دارد که این شهرستان را به ورزنه در استان اصفهان با جاده خاكي و همچنين جاده صدر آباد به تفت متصل مي كند . این راه نیز آسفالته بوده و در همین مسیر دو واحد عمده صنعتی میبد(کارخانه قند کله و کارخانه فولاد میبد) قرارد ارد. طول راههای شهرستان میبد 29 کبلومتر است که 22 کیلومتر راه چهارخطه(بزرگراه)و 7 کیلومتر از نوع راه فرعی آسفالته می باشد. راههای روستائی شهرستان میبد 246 کیلومتر است که 101 کیلومتر آسفالته و 145 کیلومتر خاکی است.مبید از نقطه نظر خطوط ریلی نیز بر مسیر راه آهن تهران-یزد قرار دارد و ایستگاه مسافربری آن پررونق می باشد. میبد بر مسیر خط انتقال آب به یزد قرار دارد و جزء شهرستانهای استفاده کننده از طرح انتقال آب می باشد.
ميبد، در عصر پادشاهی قباد (پادشاه ساسانی) ساخته شده و دلیل ساخت شهر به شرح زیر است: يكی از فرزندان شاه به نام موبد بيمار شد و پزشكان هوای اين منطقه را برای او بهبودی بخش دانستند، از اینرو با ايجاد اين شهر و بنای قلعهای، آن را «موبدگر» خواندند که بهمرورزمان «گرد» از بين رفته و «موبد» را «ميبد» ناميدند. کلمه ميبد كه از لغتهای فارسی ميانه است، نشانهای از دوران ساسانی است. در آثار تاريخی و جغرافيايی عصرهای نخستين پيش از اسلام، بارها این اسم آورده شده است. با توجه به پيشينه دراز شهر ميبد، احتمال دارد اين اسم دگرگونشده اسم قبلی يا اسم تازهای از دوران ساسانی باشد.
میبد تاریخی ۷ هزارساله دارد و بهعنوان دومین شهر و مرکز تجاری استان یزد به شمار میرود. میبد را میتوان بهعنوان یکی از اصلیترین کانونهای یکجانشینی ایران به شمار آورد. در آثار تاریخی سکههایی به ضرب میبد متعلق به اثر ساسانی دیده میشود، همین موضوع گواه محکمی بر اعتبار این شهر در عصر ساسانی است. نارین قلعه یکی از آثار تاریخی مهم میبد است و بر اساس آثاری که در این قلعه بهدستآمده میتوان گفت این محل برای نگهداری آثار تاریخی بوده و در برههای از زمان چنین استفادهای از آن میشده است. نارین قلعه در قرون اولیه اسلام هم مکان بسیار مهمی بود و از آن بهعنوان دژی غیرقابل نفوذ یادشده است. در زیر این قلعه راههای زیرزمینی وجود دارد که نشان میدهد این قلعه استفاده نظامی داشته و برای تأمین آب و غذا از این راهها استفاده میشده است.
لباس محلی یزد در میبد استفاده میشود و مردم میبد لباس محلی مخصوص به شهر خود ندارند. از لباسهای محلی یزد میتوان به تنبون، شال، عرق چین، قبا، ارخالق، ردا یا عبا، لباده (لباسی گشاد که مردان میپوشند)، شال کمر، چارقد، چاقچور، روبند، پیچه، سربند، سدره، کلاهک، پیراهن مولی و روسری اشاره کرد. ایام نوروز در یزد و میبد مانند سایر نقاط کشور با آداب و رسوم خاصی برگزار میشود. در شب سال جدید یزدیها پلو با گوشت میخورند و کوچکترها به خانه بزرگترها میروند. در روز سیزده به در مادر شوهرها به خانه تازهعروسان میروند و با دایرهزنگی این روز را جشن میگیرند تا نحسی این روز به در شود. عزاداری یزدیها هم با آداب و رسوم خاصی برگزار میشود. پس از به خاک سپردن متوفی، مهمانها به خانه صاحبعزا میروند و آش یا شله میخورند. این آش «پشت تابوت» نام دارد و از روغن و برنج و ماش تهیه میشود. در روز سوم، یزدیها از مهمانانشان با قهوه پذیرایی میکنند و در روزم هفتم پس از مرگ به قبرستان رفته و سر خاک کندر دود کرده و نبات پخش میکنند.
لهجه یزدی یکی از لهجههای زبان فارسی است که در استان یزد و سایر شهرهای استان رواج دارد. مردم بومی یزد بهاستثنای زرتشتیها به زبان فارسی با لهجه یزدی صحبت میکنند. مشخصه لهجه یزدی تفاوت آوایی و واژگانی است. ازجمله سوغاتیهای خوشمزه میبد و یزد میتوانیم به قطاب، پشمک، لوز، شیرینی حاجی بادوم، نان پنجرهای، نان برنجی و حلوا ارده اشاره کنیم. غذاهای سنتی استان یزد و شهر میبد عبارت است از: آش شولی، آش گندم، آش آلو، آش آبغوره، آش ماش، آش کدو، قیمه نخود، قلیه کدو و کوفته لپه.
جاذبه های میبد
نارین قلعه (نارنج قلعه): نارین قلعه مهمترین بنای این میبد است که یک قلعه تاریخی و قدیمی بوده و از خشت های قطور و بزرگ ساخته شده است. این خشتها نشان از کهنگی و قدمت این قلعه دارند. این بنا متعلق به دوره ساسانیان است. اهمیت قلعه میبد مربوط به عهد سلاطین آل مظفر است که برای آبادانی میبد تلاش میکردند. قسمتهای مختلف این قلعه بر سطح تپهای در چهار طبقه قرار گرفته، به این شکل که هر طبقه مشرف بر طبقه دیگر است. نارین قلعه میبد در ۸ مرداد ۱۳۵۴ ثبت ملی شده است.
کاروانسرای میبد: کاروانسرای میبد از کاروانسراهای سبک صفوی در میبد است که به نظر میرسد روی جایگاه کاروانسرای قدیمیتری ساخته شده است. کاروانسرای میبد یکی از کاملترین کاراونسراهای بین راهی در ایران است. این کاراونسرا بخشهایی مانند ساباط، ایوان بیرونی، هشتی ورودی، حیاط مرکزی، حوضخانه و مهتابی، چهار هشتی زیبا و صد ایوان و اتاق برای استفادهی کاروانها دارد. در حال حاضر اداره میراث فرهنگی میبد و کتابخانه مرکز اسناد در بخشی از این بنا مستقر شدهاند و سالن شرقی کاروانسرا نیز به موزه زیلوهای تاریخی میبد اختصاص داده شده است. سالن (سول) غربی کاروانسرا هم بهعنوان رستوران سنتی و کافیشاپ استفاده میشود.
برج کبوترخانه: برج کبوترخانه در قدیم بهعنوان جایگاهی برای حمایت از پرندگان بی پناه بوده و از کود پرندگان در این مکان، برای مصارف کشاورزی استفاده میشده است. برج کبوترخانه میبد در جنوب شرقی باروی قدیم میبد قرار دارد که اکنون محل فرماندهی میبد است و از جاهای دیدنی میبد محسوب میشود. این برج از قسمت بیرونی بهصورت مدور است و در قمست داخلی سه طبقه دارد که هرکدام هزاران لانه برای جلب کبوترها دارند.
مسجد جامع میبد: مسجد جامع میبد مجموعهای از چند مسجد است. این مسجد از نوع مسجدهای ایواندار در یزد است. قسمتهای مختلف آن شامل صحن مرکزی، ایوان بلند، شبستانهای کناری (تابستانه) و شبستانهای زمستانه (یا گرمخانه) است. مسجد جامع میبد در استان یزد، شهرستان میبد، بلوار امام و در میدان مرکزی شارستان قدیم این شهر قرار دارد.
مسجد جامع فیروزآباد: مسجد جامع فیروزآباد در مرکز فیروزآباد قرار دارد. این مسجد یک گنبد آجری دارد که بسیاز زیبا طراحی شده است. بالای سر در ورودی مسجد، کتیبهای چوبی قرار دارد که با خط نسخ نوشته شده است. سمت چپ این ورودی، یک ستون وجود دارد که روی آن یک لوحه کاشی نصب شده است. این لوحه منظومهای در رثای حضرت قاسم (ع) است. بالای محراب ایوان تابستانی، کتیبهی دیگری از کاشی نصب شده که روی آن آیههای قرانی با خط نسخ نوشته شده است. در انباری مسجد جامع فیروزآباد، تعداد زیادی قرآنهای قدیمی، کتابهای تفسیر و کتابهای دینی قرار دارد. مسجد جامع فیروزآباد در میبد، روستای فیروزآباد قرار دارد. این اثر در مرداد ۱۳۶۴ ثبت ملی شده است
قلعه مهرجرد میبد: قلعه مهرجرد، قلعهای متعلق به دورههای زندیه و افشاریه در شهر میبد یزد است. این قلعه از خشت و گل ساخته شده و ۳ طبقه دارد. در ورودی قلعه از جنس چوب است. حصارهای قلعه مهرجرد، چینهای بوده و روی آنها تزییناتی از مصالح اصلی کار شده است. قلعه مهرجرد در شهر میبد، در محلهای به نام «در قلعه» در خیابان آیتالله حانری قرار دارد. قلعه مهرجرد در مهر ۱۳۸۰ ثبت ملی شده است.
یخچال تاریخی میبد: یخچال تاریخی میبد، یخچالی خشتی مربوط به دوره صفوی است. این یخچال ۴ قسمت اصلی شامل حوض یخ بند، دیوارهای سایهانداز، بند اصلی و مخزن یخ دارد. از این بنا در گذشته برای ساخت و نگهداری یخ استفاده میشده که نشان از تمدن مردم این منطقه است. این مسجد بهطور کامل از خشت و گل خام ساخته شده و هنوز هم قسمت زیادی از این بنا باقی مانده است. یخچال تاریخی میبد در مرکز این شهر قرار دارد. این اثر در دی ۱۳۷۵ ثبت ملی شده است.
موزه زیلو میبد: زیلو از قدیمیترین صنایع دستی ایرانی است که از آن بهعنوان زیرانداز در خانه ها یا مساجد، مدرسهها و زیارتگاهها استفاده میشده است. طبق شواهد تاریخی، بافت زیلو از قدیم در شهرهای استان فارس، خراسان، آذربایجان و شهرهای کویری رواج داشته است. در یزد نیز بهترین زیلوها در میبد بافته میشده است. موزهی زیلو در میبد در سالن شرقی کاروانسرای میبد قرار دارد. با ساخت این موزه، زیلو به ایرانیان و جهان معرفی شد. موزه زیلوی میبد، اولین و تنها موزه زیلو در کشور است. بازدید از این موزه رایگان است.
موزه سفال میبد: موزه سفال میبد یک موزه تخصصی در مجموعه آبانبار حاج محمد علی است که متعلق به دوره قاجار بوده است. در این موزه که از جاهای دیدنی یزد به شمار میرود بیش از ۱۰۰ شی سفالی قرار دارد که به دورههای مختلفی مربوط هستند. این اشیا شامل سرویسهای سفال، ظروف مختلف و سفالهای قدیمی هستند. قدیمیترین اثر این موزه، یک کوزه سفالی است که آن را به دوره مادها نسبت میدهند. این اثر در محوطههای باستانی میبد کشف شده است.
قلعه بارچین میبد: قلعه بارچین در روستایی به نام بارچین در شرق میبد قرار دارد. این قلعه را اربابان زرتشتی بنا کردهاند. از این بنا بهمنظور پناه گرفتن در مواقع ناامنی استفاده میشده است. مصالحی که در این بنا به کار رفته، عموما از گل و خشت است. این قلعه دو طبقه است و چهار برج ساده در چهار گوشه دارد. ورودی آن در قسمت شمالی قرار دارد. بالای سردرد ورودی یک اتاق ساخته شده که مختص ارباب قلعه بوده است. مردم روستا در هنگام خطر در این دژ پناه میگرفتهاند. اتاقهای قلعه برای افراد خاص بوده و هر کس با توجه به مقام و موقعیتش در آنها اسکان داده میشده است.
چاپارخانه میبد: چاپارخانه میبد یکی از مراکز مهم پستی و چاپاری قدیم در این شهر بوده است. قدمت چاپارخانه میبد به دوران قاجار برمیگردد. این چاپارخانه در مسیر راه باستانی ری - کرمان و کنار کاروانسرای میبد قرار دارد. ساختمان این بنا بهصورت دژ یا قلعه ساخته شده است؛ دلیل این موضوع این است که این چاپارخانه مکانی برای حفظ و نگهداری امانتهای دولتی، نامهها و پیامهای مهم بوده است. در این چاپارخانه اتاقهایی مخصوص رییس چاپارخانه، پیکها، نگهبانان و مکانهایی برای نگهداری اسبها تعبیه شده است. در حال حاضر این بنا برای تبدیل شدن به موزه پست به اداره کل پست استان یزد واگذار شده است.
..................................
آرشیو