در 29 اردیبهشت ماه 1314 اولین فرهنگستان زبان و لغت فارسی به ریاست محمد علی فروغی تشکیل شد. در این مدت آموزش وپرورش، فرهنگ، ارتش و... بسیار تحت تاثیر تغییرات فرهنگستان بوده است اما ورزش تاثیر اندک از فرهنگستان لغت گرفته است.
به گزارش طرفداری، عرب ها به فوتبال کرِه القدم و به گل، هدف می گویند اما در ایران ما فوتبال و گل را مثل انگلیسی ها تلفظ می کنیم.
در این مورد قصد انتقاد نداریم چرا که گاهی حتی اعتقاد داریم تغییر دادن برخی از کلمات اشتباه است با این حال برخی از تغییرات مرسومی که در اصطلاحات ورزشی داشته ایم عبارتند از :
1- در فوتبال، در ابتدا به دروازه بان، گلر و گل کیپر میگفتند که بعدها دروازه بان معروف و مرسوم شد.
2- در رشته های مختلف به داور، رفری و حکم می گفتند که بعدها به داور معروف شد.
3- به ورزش وزنه برداری ورزش هالتر گفته میشد که بعدها معادل انگلیسی آن به وزنه برداری ترجمه شد. هنوز هم برخی در ورزش ما به وزنه، هالتر می گویند.
4- به کمک داور یا خط نگهدار، لاینکیپر و به زبان عامیانه لنکیپر گفته می شد که بعدها کمک داور و خط نگهدار مرسوم شد.
5- در فرهنگستان های اولیه، مصوب شد به اوت؛ بیرون، به پنالتی؛ تاوان و به کرنر؛ گوشه بگویند اما در نسل اول فوتبال از این کلمات استقبال نشد تا بعد از شصت سال، فرهنگستان به جای گوشه کلمه کنج را پیشنهاد دهد.
*امروز درباره برخی از کلمات اصرار است که معادلش به این شرح استفاده شود که برخی رایج شده و برخی غیر طبیعی جلوه میکند مثلا:
* دو گله به جای بریس یا دبل
* سه گله به جای هت تریک
* نجات به جای سیو
* بازی حذفی به جای پلی آف
* وقت استراحت به جای هافتایم
* دفاع آخر به جای لیبرو
* ضربه به جای شوت
* بازیکن میانی به جای هافبک
* سر هوادار به جای لیدر
* خطا به جای فول
*گلپاک به جای کلین شیت
* رتبه بندی به جای رنکینگ
* تیمگان به جای لیک
* شهرآورد به جای دربی
* تک به جای تکل
* انتقال به جای ترانسفر
* بخت به جای سید
- به نظر می رسد به جز برخی کلمات مثل انتقال و شهرآورد و ضربه و بازیکن میانی که منطقی است، برخی از واژه های دیگر عجیب است، مثلا تک به جای تکل آیا مشکل فقط و فقط در حرف لام است؟ یا به جای لیگ چقدر بهتر است از کلمه مناسب دیگری بهره ببریم و تیمگان واژه ای ست که واقعا کسی از آن استفاده نمی کند. امیدواریم در اولین فرصت در این باره یک پرونده کامل داشته باشیم و با دوستانی مثل هاشمی طبا که در فرهنگستان، در بخش انتخاب واژه های ورزشی نقش دارند، گفتگو کنیم.
در عکس مطلب اولین گروه فرهنگستان فارسی با حضور محمد علی فروغی را تقدیم شما می کنیم.
