کَهَک، مرکز شهرستان کهک و یکی از شهرهای استان قم در ایران است. جمعیت این شهر بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، برابر با ۴،۸۳۷ نفر (۱،۴۸۰ خانوار) بوده‌است. این شهرستان در ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ از شهرستان قم جدا گردید و مستقل شد. شهرستان کهک از شمال شرقی تا غرب با شهرستان قم، از شرق تا جنوب شرقی با شهرستان کاشان استان اصفهان و از جنوب غربی با شهرستان دلیجان استان مرکزی همسایه است.
شهر قم را به کویری بودن می‌شناسیم. شهری که در دل کویر سربرآورده و به دلیل اینکه بارگاه حضرت معصومه را در قلب خود جا داده، اهمیت ویژه‌ای دارد. جالب است بدانید که در دل این شهر کویری، محلی وجود دارد که آب و هوایش کاملا با سایر نقاط قم متفاوت بوده و معتدل و کوهستانی است. این محل، منطقه‌ی ییلاقی کهک نام دارد که علاوه بر طبیعت بی‌نظیرش، اهمیت تاریخی خاصی برای ایرانیان دارد. اهالی این شهرستان با زبان فارسی و گویش راجی تکلم دارند و بهترین سوغات آن جوزقند و انواع صنایع دستی نظیر قالی،دست‌بافته‌های سبک و گیوه است.
شهر کهک از سه جهت به ارتفاعات مشرف است و علاوه بر غار عجیب کهک که در نزدیکی آن قرار دارد و در ادامه درباره‌اش خواهید خواند، خانه ملاصدرا را نیز در خودش دارد. این عالم فرزانه و فیلسوف سرآمد، 15 سال از عمر خود را در کهک و در خانه‌اش سپری کرد. این خانه تا به امروز باقی مانده و ساختمان آن به دوره‌ی صفویه برمی‌گردد. این ساختمان در داخل یک باغ قرار گرفته و سقفی بلند و گنبدی شکل دارد.
فاصله مرکز بخش کهک تا قم ۳۰ کیلومتر است. پیشینه بخشداری کهک به حدود دهه ۱۳۱۰ می‌رسد و از نظر جمعیت بعد از بخش مرکزی در مکان دوم قرار دارد. در شهرستان کهک دو بخش کهک و فردو وجود دارند که به دهستان هایی به نامهای کرمجان،کهک،فردو و خاوه تقسیم می گردند و یک شهر به نام کهک نیز در این شهرستان قرار دارد که مرکز آن و هم نام با نام شهرستان است. کهک به همراه جعفرآباد اولین شهرستان های استان قم می باشند که در سال 1400 شهرستان شدند.
جاذبه های کهک
خانه حکیم ملاصدرا: روستای کهک، در بخش کهک از توابع شهرستان قم قرار دارد. این روستا از سه جهت به ارتفاعات مشرف است و علاوه بر غار عجیب کهک که در ادامه درباره‌اش خواهید خواند، خانه ملاصدرا را نیز در خودش دارد. این عالم فرزانه و فیلسوف سرآمد، 15 سال از عمر خود را در کهک و در خانه‌اش سپری کرد. این خانه تا به امروز باقی مانده و ساختمان آن به دوره‌ی صفویه برمی‌گردد. این ساختمان در داخل یک باغ قرار گرفته و سقفی بلند و گنبدی شکل دارد.
تپه صرم: تپه صرم درحدود ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی جاده کاشان در بخش کهک حد فاصل میان راه روستای خورآباد و صرم قراردارد.این تپه پشته ای طبیعی از رسوبات شنی به طول ۱۹۲، عرض ۱۱۵ و ارتفاع ۶۰/۵ متر است که نزدیک محوطه استقراری شمشیرگاه قرار دارد.در این کاوش پنج کارگاه به ابعاد ۵×۵ متر در مرکز و چهار جهت اصلی تپه ایجاد و در ادامه به گورهای زیادی برخورد شد که این گورها دارای ساخت وساز خشتی به صورت توده هایی گاه انبوه است و تدقین در اطراف این توده ها انجام شده است .در اطراف متوفی تعداد زیادی اشیای سفالی، مفرغی و گاه آهنی یافت شد که در حقیقت براساس اعتقاد این مردمان به دنیای پس از مرگ صورت می گرفت و برای دفن اجساد از لحاظ نوع تدفین یا جهت آن، وضعیت خاصی مشاهد ه نشد.اشیای به دست آمده در این تپه دارای تنوع خاصی است؛ ظروف سفالی خاکستری رنگ لوله دار،لاوک ها (ظرف چوبین بزرگ و مدّور دارای لبه ای کوتاه )، لیوان ها، فنجان ها و خمره ها و… اشیای فلزی مفرغی چون سرپیکان ، خنجر ، زیورآلات ، دستبند وحلقه از جمله اشیای ارزشمند این تپه است .
منطقه ییلاقی کهک: شهر کهک با روستاهای اطراف آن، آب و هوای معتدل کوهستانی دارد و از مناطق ییلاقی استان قم به شمار می‌رود.وجود باغ‌های زیبا، کوههای مرتفع و آب شیرین از ویژگی‌های منطقه است.این ویژگی سبب شده تا گردشگران داخلی از این منطقه استقبال چشمگیری کنندو عده‌ای برای جذب توریست به سرمایه گذاری بپردازند.
آتشکده کرمجگان: مربوط به دوره ساسانی است و در شهرستان قم، بخش کهک، روستای کرمجگان واقع شده است. این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۶۳۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
عصار خانه کهک: از بناهای صنعتی مربوط به دوران صفویه است این بنا در محله چال میدان قرار دارد که از محله های تاریخی شهر کهک است. و خانه تاریخی ملاصدرا، عصارخانه کهک، مسجد جامع وبخشی از بازار و میدان کهنه در آن قرار دارد.
غار وشنوه: خش کهک یکی از مناطق کوهستانی واقع در جنوب استان قم است که بسیاری از روستاهای ییلاقی استان در این منطقه واقع هستند، روستاهایی که به واسطه جاذبه های طبیعی گردشگری از زیباترین روستاهای ایران به شمار می روند.غار وشنوه نیز مکانی در روستای وشنوه در بخش کهک میباشد که در ۶۰ کیلومتری قم قرار دارد. این غار که به عنوان یک جاذبه گردشگری شناخته می شود دارای زیبایی های زیادی است و گردشگران می توانند ساعات خوبی را در آن سپری کنند.
پل امامزاده عبدالله قم: پل امامزاده عبدالله قم (پل سپه) مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان قم، بخش کهک، روستای قلعه‌چم واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۶۲۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این پل دارای کتیبه سنگی است که تاریخ ساخت پل روی آن حک شده است. همچنین در شمال غربی پل دیواره‌ای سنگی به طول ۱۳/۷۰ متر و عرض ۱/۶۰ متر جهت استحکام بخشی و رانش پل به این پل الحاق شده است.
روستاهای ابرجس،بیدهند و کرمجگان: این آبادی‌های سرسبز و باغستانی که در یک امتداد شمالی و جنوبی و بر کناره بستر رودخانه فصلی موسوم به دره باغ قرار گرفته‌اند، به جز یادگارهای تاریخی و باستانی از جذابیت‌های طبیعت گردی نیز برخوردارند که از این میان، قرار گرفتن بر فراز بلندی موسوم به گردنه گروس در شمال آبادی بیدهند و دیدن مناظر جالب و تماشایی آن به خصوص در زمستان هر سال بسیار جذاب و دیدنی است که علاقمندان به طبیعت را به سوی خود جذب می‌کند. آبادی جمیزقان، قاهان و نویس به واسطه وجود چند آبشار کوچک و بزرگ و چند اثر تاریخی، باستانی و امامزادگان از جذابیت بیشتری برخوردارند که این روستا‌ها و دره‌های آن‌ها به طور کلی از دو سوی شمالی و جنوبی در احاطه یک رشته تپه ماهورهای کم ارتفاع قرار دارند که سراسر مناطق آن را از جنوب تا دستجرد و از شمال به استان مرکزی پیوند می‌دهد و در مجموع منطقه‌ای دیدنی و دارای قابلیت‌های فراوان طبیعت گردی، کوهپیمایی و به خصوص دوچرخه سواری کوهستانی را برای دوستداران طبعیت و ورزش رقم می‌زند.
منطقه شکار ممنوع کهک: منطقه شکار ممنوع کهک در استان قم واقع است. در جنوب استان قم واقع شده و فاصله ی آن تا مرکز استان و شهرستان قم ۳۰ کیلومتر است. این منطقه از سه طرف به ارتفاعات مشرف است و دره زیدان در شرق آن قرار دارد. این منطقه دارای آب و هوای معتدل و خشک است. منطقه شکار ممنوع کهک با مساحت ۳۳ هزار هکتار در مجاورت پناهگاه حیات وحش جاسب قرار گرفته که علاوه بر داشتن تنوع زیستی مناسب، می تواند در راستای ایجاد شبکه به هم پیوسته حفاظتی در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست بسیار موثر باشد. این منطقه با حد ارتفاعی حدود ۳ هزار متر، از تنوع گونه های گیاهی و جانوری مناسبی برخوردار بوده که از آن جمله می توان به گربه پالاس، پلنگ، کل و بز، قوچ و میش، گراز، گرگ، انواع خزندگان و جوندگان و بیش از ۲۰۰ گونه گیاهی اشاره کرد. سیمای طبیعی منطقه جاسب متشکل از کوههای خشک صخره ای ، دره ها ، تپه ها ، کوههای استپی تا دشتی متغیر است . وجود میزان بارندگی متوسط سالانه محدوده مذکور ۲۹۵ میلیمتر در سال و متوسط درجه حرارت سالانه این محدوده معادل ۵ الی ۱۵ درجه سانتیگراد برآورد میگردد.
......................................
آرشیو
