۱. تعریف خدا در ادیان بزرگ
---
**اسلام**
- خدا فقط **یک ذات مطلق و یگانه** است (**توحید**).
- صفات: بی‌حد، بی‌نیاز، علم مطلق، قدرت مطلق، خالق همه چیز، شبیه هیچ چیز نیست («لیس کمثله شیء»).
- نه جسم، نه محدود، نه قابل درک حسی.
- خدا خالق، ربّ و حاکم یگانه است. همه عالم مخلوق اوست.
---
**مسیحیت (ارتدکس/کاتولیک/پروتستان)**
- **خدای یگانه** اما در قالب **تثلیث:**
- پدر (خدا)، پسر (عیسی)، روح‌القدس؛ سه "اقنوم" اما یک ذات.
- خدا محبت، عالم، قادر و خالق است، اما در عیسی "متجسد" (به جسم آمده) و در کنار انسان‌هاست.
- نوعی رازآلودگی (سِر تثلیث) و نزد برخی توهّم سه‌گانه بودن خدا.
---
**هندوئیسم**
- **چندخدایی آشکار** (خدایان متعدد: ویشنو، شیوا، برهما...).
- اما در تفسیر فلسفی عمیق: **برهمن** (اصل یگانه، مطلق و بی‌شکل)؛ بقیه خدایان، ظهورات یا چهره‌های مختلف برهمن هستند. که مفهوم برهمن بعد ها به متون اضافه شد
- مردم در عمل بیشتر چندخداپرستی دارند.
---
۲. **برهان‌های عقلی وجود خدا چه تصویری می‌دهند؟**
---
### **برهان‌های فلسفی کلاسیک (اسلامی، غربی):**
- **برهان نظم، برهان امکان و وجوب، برهان علیت:** به سوی یک واجب الوجود، بی‌نیاز، فوق‌طبیعت و بسیط اشاره دارند.
- چنین خدایی **نامحدود، بی‌نیاز، مطلق، دارای علم، قدرت، حیات و اراده است**، و وجودش عین ذاتش است، شریک و شبیه ندارد.
- هیچ‌کدام از برهان‌ها به خدایان متعدد یا خدای جسمانی یا شخصی‌سازی محدود نمی‌رسد.
---
۳. **مقایسه**
---
- **اسلام:** تعریف خدا کاملاً مطابق با براهین عقلی است: خدا یکی است، نامحدود و بی‌مانند.
- **مسیحیت:** با وجود تاکید بر وحدت ذات، تثلیث باعث ابهام و دشواری تبیین فلسفی می‌شود؛ مفهوم اقانیم فلسفاً با خدای واحد بسیط قابل جمع نیست (به ویژه با معیار اسلامی/فلسفی).
- **هندوئیسم:** تصویر رایج دینی (چندخدایی) با برهان عقلانی سازگار نیست؛ تنها تفسیر عرفانی-فلسفی برهمن تا حدی به خدای عقلانی نزدیک می‌شود، اما در عمل پرستش چندخدایی غالب است.
- **اسلام (توحید):** تعریف خدا در اسلام، هم بهترین هم‌خوانی را با برهان‌های فلسفی دارد، هم دچار چندگانگی (مثل تثلیث یا چندخدایی) نیست، و هم جامع‌ترین صفات را (کمال مطلق، عدم مشابهت، بی‌نیازی) صریح بیان می‌کند.
---
۴. **چرا تعریف اسلام از خدا از بقیه برتر است؟**
---
1. **کاملاً مطابق با برهان‌های عقلی فلسفی است** (از واجب‌الوجود تنها یک ذات مطلق نتیجه می‌شود نه چند تا).
2. **خدا در اسلام وابسته به ماده، جسم، تجسم یا اقنوم نیست**.
3. **کاملاً واحد** (فاقد هر نوع شرک و شبیه).
4. خدایی که تمام صفات کمال را در اوج دارد، نه صرفاً خالق یا دلسوز یا حتی مجسم‌شده در بشر.
5. تعریفش **ساده و عمیق، جامع هم هست**؛ هم برای عرفان قابل تفسیر است، هم برای عقل قابل دفاع.
6. دچار تضاد تجربه ساده مردم (چندخدایی) و متافیزیک فلسفی (یک اصل واحد) نمی‌شود.
---
*مقایسه با سایر ادیان و مکاتب:**🔻
۱. **ادیان غیر یکتاپرستی (مانند هندوییسم و بودیسم):**📌
- معمولاً باوری به خدای واحد، قادر مطلق و خالق ندارند (یا چندخدایی هستند چند خدایی در تضاد با وجود علت اولیه و برهان های وجود خدا مانند علیت و صدیقین و امکان و وحوب است زیرا خدا باید یکی باشد ).❌
- کتب مقدس، ساختار واحد، وحی مشخص و پیامبری با معجزه ندارند و افسانه و روایات متعدد و پراکندگی دارند.❌
- آموزه‌هایی مانند *تناسخ*، با فطرت نیروی جاودانگی و عدالت و عقل فلسفی ناسازگارند.❌
- سابقه و شواهد تاریخی و باستان‌شناسی درباره زندگینامه پیامبران و داستان‌ها کم‌یاب یا آشکارا افسانه‌ای است.❌
.
### ۲. **مسیحیت و یهودیت و زرتشت:**📌
این دین ها به علت اعتقاد به خدا و جاودانگی و زندگی پس از مرگ خوب هستند اما کامل نیستند و دچار تحریفات و اشتباهاتی واضح هستند
- مسیحیت امروزی، به دلایل متعددی دچار تحریف شده است (وجود ده‌ها نسخه انجیل متفاوت، اثبات تاریخی تحریف و گم‌شدن نسخه اصلی).❌
- عقیده «تثلیث» با عقل سلیم و توحید خالص سازگار نیست.
حتی در اناجیل دوستانه تاریخ، عیسی (ع) هرگز به صراحت خود را خدا نخوانده و در موقعیت‌های کلیدی، خدا را جدا از خود خطاب می‌کند.❌
- آموزه‌های مشکل‌دار (مانند گناه اولیه، خدایی عیسی یا به صلیب رفتن خداوند) با مبانی عقلی تقابل دارند.❌
یهودیت نیز همچنین دارای کتاب تحریف شده است ، زیرا برای خداوند اوصاف نقص قائل است مانند کشتی گرفتن خدا با یعقوب ، پشیمان شدن خداوند از خلقت انسان، گم کردن آدم و حوا در باغ عدن و خسته شدن خداوند و استراحت در روز هفتم آفرینش و مسائل مختلفی که در تورات امروزی بیان شده ❌
در زرتشت همچنین به علت اعتقاد به دو خدا ( تضاد با براهین وجود خدا) و قادر مطلق یعنی خدای خیر و شر
عدم وجود کتابی مشخص و ماندگار از دین زرتشت و عدم مشخص بودن اصالت تاریخی آن و منطقه ای بودن و جهانی نبودن آن نمی تواند کامل باشد ❌
.
۳. **مشکلات متون مقدس غیرقرآنی:**📌
- کتب مقدس غیرقرآنی، بارها در طول قرون بازنویسی، حذف یا اضافه گردیده‌اند و حتی علمای رسمی غربی به این موضوع اعتراف دارند.✅
- آموزه‌های فراعلمی (نظیر تخت بودن زمین و گنبد اسمانی، تاریخچه مخدوش آفرینش و جهانی بودن توفان نوح ) در کتاب‌های پیشین وجود دارند؛ این موارد در قرآن اصلاح شده است.✅
.
.
.
**جمع‌بندی:**
- **اسلام دینی است که در آن توحید ناب، هماهنگی عقل و فطرت، معجزه مستمر و کتابی تحریف‌ناپذیر با پیامی جهانی و تمدن‌ساز وجود دارد.**
- **ادعای کامل‌ترین و نزدیک‌ترین شریعت به حقیقت الهی، با دلایل تاریخی، فلسفی، عقلانی و تجربی قابل دفاع است.**
- **دیگر ادیان، هر یک محاسنی دارند، اما از منظر عقل کل‌نگر، تطابق با نیاز همه‌جانبه انسان، و حفظ اصالت وحی، نمی‌توانند رقیبی جدی برای اسلام باشند.**
خلاصه پاسخ:
> **اسلام بهترین تعریف را از خدا ارائه داده** چون خدای اسلام دقیقاً همان خدای برهان‌های عقلی فلسفی است: یگانه، نامتناهی، بسیط، بی‌نیاز، غیرمادی و صاحب همه صفات کمال. بقیه ادیان دچار ابهام، چندگانگی، تجسد یا چندخدایی‌اند که عقل آنها را نمی‌پذیرد.
