طرفداری | وقتی‌که ماریو گوتسه در دقیقه ۱۱۳ فینال جام جهانی ۲۰۱۴ گل پیروزی‌بخش آلمان مقابل آرژانتین را به ثمر رساند، در تاریخ فوتبال جاودانه شد. او تنها ۲۲ سال سن داشت و رویای هر فوتبالیست آلمانی را محقق کرده بود؛ آوردن جام جهانی به خانه. گوتزه به‌عنوان «پسر طلایی» فوتبال آلمان تحسین شد. اما کمتر از یک دهه بعد، مسیر حرفه‌ای‌اش افتی ناگهانی یافت و مصدومیت‌ها، بیماری‌ها و انتظاراتی که هرگز برآورده نشدند بر دوران بازی پر افت‌و‌خیز او سایه افکندند.
ماریو گوتسه در ۳ ژوئن ۱۹۹۲ در مِمنگنِ آلمان به دنیا آمد. استعداد فوتبالی‌اش از همان کودکی مشهود بود. او در ۸ سالگی به آکادمی جوانان بروسیا دورتموند پیوست و به‌سرعت در رده‌های سنی پیشرفت کرد. گوتزه در فصل ۱۰–۲۰۰۹ و تحت هدایت یورگن کلوپ، برای نخستین بار در ترکیب تیم اصلی حضور یافت.
خلاقیت، کنترل توپ و هوش فوتبالی گوتسه، او را از سایر بازیکنان هم‌سن و سالش متمایز می‌کرد. کلوپ از او به‌عنوان «یکی از بهترین استعدادهایی که دیده» یاد کرده بود. در دوران نوجوانی، گوتسه را با ستاره‌هایی همچون توماس هسلر و حتی لیونل مسی مقایسه می‌کردند. توانایی گوتزه در عبور از مدافعان و ارسال پاس‌های دقیق، او را به قلب تپنده‌ی خط حمله دورتموند تبدیل کرده بود.
شکوفایی در دورتموند و درخشش در بوندسلیگا
در فصل ۱۱–۲۰۱۰، گوتسه جایگاه ثابتی در ترکیب تیم پیدا کرد و به یکی از خطرناک‌ترین مهره‌های هجومی تیم یورگن کلوپ تبدیل شد؛ گوتسه در آن فصل آمار ۸ گل و ۱۱ پاس گل را در ۴۱ بازی‌ای که برای زنبورها انجام داد، به ثبت رساند. دورتموند دو فصل پیاپی (۱۱–۲۰۱۰ و ۱۲–۲۰۱۱) قهرمان بوندسلیگا شد و گوتسه نقشی کلیدی در سبک بازی پرانرژی و پرسینگ از بالای این تیم ایفا می‌کرد.
ماریو گوتسه یکی از نمادهای دورتموند جذاب یورگن کلوپ بود
با وجود مصدومیت همسترینگ که بیشتر فصل ۱۲–۲۰۱۱ را از او گرفت، گوتسه همچنان پتانسیل چشم‌گیری داشت. در فصل ۱۳–۲۰۱۲، دورتموند به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسید. اما درست پیش از فینال مقابل بایرن مونیخ، اعلام شد که گوتسه با مبلغ ۳۷ میلیون یورو به بایرن مونیخ منتقل خواهد شد؛ خبری که هواداران دورتموند را شوکه کرد و بر روحیه تیم تأثیر منفی گذاشت.
گوتسه در بایرن مونیخ؛ فرصت‌هایی که از دست رفتند
انتقال گوتسه به بایرن مونیخ در سال ۲۰۱۳ قرار بود او را به سطح بالاتری برساند. تحت هدایت پپ گواردیولا، انتظار می‌رفت استعداد او بیش از پیش شکوفا شود. گوتسه با وجود گل‌ها و پاس گل‌هایی که ارائه داد، هیچ‌گاه به مهره‌ای غیرقابل‌جایگزین در ترکیب پرستاره بایرن مونیخ تبدیل نشد.
علاقه به بارسلونای پپ گواردیولا، کلید انتقال گوتسه به بایرن مونیخ بود؛ اما دوران حضور او در آلیانتس آرنا شکست‌خورده بود
یکی از دلایل اصلی، پست بازی او بود: گوتسه در پست هافبک هجومی مرکزی بهترین عملکرد را داشت، اما آن پست در اختیار بازیکنانی چون توماس مولر بود. گواردیولا اغلب او را در پست‌های کناری به‌کار می‌گرفت که بازدهی پایین‌تری داشت. با وجود قهرمانی‌های متعدد در بوندسلیگا، عملکرد گوتسه آن جرقه و درخششی که در دورتموند دیده می‌شد را نداشت. او خوب بود، اما هیچ‌وقت فوق‌العاده نشد و سپس نوبت سال ۲۰۱۴ رسید.
اوج گوتسه؛ رساندن مانشافت به جام جهانی در ماراکانا
لحظه اوج گوتسه در ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۴ و در ورزشگاه ماراکانا رقم خورد. او در دقیقه ۸۸ فینال جام جهانی مقابل آرژانتین به‌جای میروسلاو کلوزه وارد زمین شد و لحظه‌ای جاودانه را رقم زد.
در وقت‌های اضافه، گوتسه پاس بلند آندره شورله را با سینه کنترل کرد و با یک ضربه روی پا، دروازه آرژانتین را باز کرد؛ لحظه‌ای که مهارت و آرامش ناب او را به تصویر می‌کشید. آلمان ۱-۰ پیروز شد و گوتسه و هم‌تیمی‌هایش در مانشافت به قهرمانی جهان رسیدند.
لحظه‌ای که تاریخ فوتبال آلمان را برای همیشه تغییر داد
یواخیم لوو، سرمربی آلمان، پیش از ورود گوتسه به زمین، به او گفته بود:
به جهان نشان بده که از مسی بهتری.
و گوتسه در آن لحظه همین کار را کرد.
سقوط گوتسه؛ مصدومیت، بی‌ثباتی و مشکلات جسمانی
اما آن‌چه باید سکوی پرتابی به سوی درخشش بی‌چون‌وچرا می‌بود، در واقع آغازی بر افول تدریجی گوتزه بود. پس از جام جهانی، گوتسه نتوانست فرم خوب خود را در بایرن مونیخ حفظ کند. انتقادات از سوی هواداران و رسانه‌ها افزایش یافت؛ چرا که انتظار می‌رفت او به رهبر باواریایی‌ها در زمین تبدیل شود. پپ گواردیولا هم اعتماد کاملی به او نداشت و گوتسه در بازی‌های بزرگ اغلب نیمکت‌نشین بود.
در سال ۲۰۱۶، گوتسه به امید احیای دوران اوجش به دورتموند بازگشت. اما شرایط بدتر شد. عملکرد گوتسه افت محسوسی داشت و در اوایل سال ۲۰۱۷، مشخص شد که به بیماری نادری به‌نام میوپاتی مبتلاست؛ یک اختلال متابولیکی که بر عملکرد عضلات و سطح انرژی بدن تأثیر می‌گذارد. این بیماری، خستگی مزمن و افت کارایی‌اش را توضیح می‌داد، اما آینده حرفه‌ای او را نیز در هاله‌ای از ابهام قرار داد.
تلاش برای بازگشت و پذیرش واقعیت جدید
پس از ماه‌ها درمان و بازتوانی، گوتسه به‌تدریج در فصل ۱۸–۲۰۱۷ به میادین بازگشت. هرچند گه‌گاهی نشانه‌هایی از همان بازیکن خلاق گذشته را نشان می‌داد، اما دیگر آن ستاره انفجاری اوایل دهه ۲۰۱۰ نبود. تحول تاکتیکی دورتموند و ظهور ستاره‌های جوانی مانند جیدون سانچو نیز جایگاه او را تهدید می‌کرد.
گوتسه دوران نسبتا موفقی را در فوتبال هلند پشت‌سر گذاشت
در سال ۲۰۲۰، قرارداد گوتسه با دورتموند تمدید نشد و او به‌طور غیرمنتظره‌ای به باشگاه پی‌اس‌وی آیندهوون در هلند پیوست. این انتقال، فرصتی برای دوری از فشارهای رسانه‌ای آلمان و بازسازی اعتماد به‌نفسش در لیگی آرام‌تر را فراهم کرد. در آیندهوون، گوتسه نمایش‌های خوبی داشت و حتی در سال ۲۰۲۲ به‌طور غافلگیرکننده‌ای به تیم ملی آلمان برای جام جهانی قطر دعوت شد. اقدامی که بیشتر به پاس افتخارات گذشته‌اش بود تا عملکرد آن روزهایش در فوتبال هلند. در همان سال، او به اینتراخت فرانکفورت پیوست و به بوندسلیگا بازگشت.
میراث گوتسه؛ ستاره‌ای که خیلی زود خاموش شد
داستان ماریو گوتسه، داستان بار سنگین موفقیت زودهنگام است. او از نوجوانی به‌عنوان پدیده‌ای بزرگ شناخته می‌شد و بار سنگینی روی دوش او قرار داشت. زمانی‌که نتوانست انتظارات را برآورده کند، سیل انتقادات از هر سو روانه‌اش شد که گاهی بی‌رحمانه بودند.
بااین‌حال، نباید اجازه داد مسیر افول گوتزه، دستاوردهایش را در سایه قرار دهد. گوتسه پنج بار قهرمان بوندسلیگا شد، جام جهانی را فتح کرد و افتخارات ملی و باشگاهی بسیاری کسب کرد. مهم‌تر از همه، او در مهم‌ترین لحظه تاریخ فوتبال کشورش، آن‌چه لازم بود را انجام داد؛ با یک گل جاودانه در شب جادویی ریودوژانیرو.
آخرین تورنمنت ملی گوتسه با حذف ناباورانه‌ی مانشافت از مرحله‌ی گروهی جام جهانی 2022 قطر به پایان رسید
گوتسه در مصاحبه‌هایش، با تواضع از فراز و نشیب‌های مسیر حرفه‌ای فوتبالش سخن گفته و از تأثیر روانی شهرت و بیماری‌اش صحبت کرده است.
شاید قرار نبود که من مسی بعدی باشم. اما آن لحظه در ریو برای همیشه مال من است.
داستان ماریو گوتسه تنها داستان یک سقوط نیست، بلکه داستان مقاومت نیز است. از یک استعداد درخشان، تا قهرمان ملی و سپس بازیکنی که درگیر بیماری شد و زیر فشار انتظارات بالایی قرار گرفت که از او می‌رفت. او تجسمی از نوسانات گریزناپذیر دنیای فوتبال است.
شاید گوتسه هرگز به آن ستاره‌ی بین‌المللی‌ای که انتظار می‌رفت تبدیل نشد، اما یک چیز را برای همیشه به نام خود ثبت کرد: جایی در تاریخ فوتبال، با یک گل فراموش‌نشدنی در شبی فراموش‌نشدنی در برزیل.
چهارمین قهرمانی آلمان در جام جهانی با برتری 1-0 مقابل آرژانتین در وقت های اضافه و گل پیروزی‌بخش ماریو گوتسه
