سلام و درود
این پست رو ساختم چون خیلیهامون اسم حکومتها رو میشنویم—دموکراسی، کمونیسم، فاشیسم و ...—ولی دقیق نمیدونیم فرقشون چیه.
اگه بخوای بدونی دنیا چطور میچرخه، بدونی چرا بعضی کشورا آزادترن و بعضیا بستهتر، یا اصلاً بخوای توی بحثهای سیاسی حرفی برای گفتن داشته باشی، لازمه این مدلها رو حداقل بشناسی.
این لیست یه جور خلاصهست از طرز فکرها و ساختارهایی که کل تاریخ بشر رو شکل دادن.
۳ نکته مهم راجب لیست:
1. بعضی حکومتها ترکیبی هستن. مثلاً ممکنه یه کشور هم پادشاهی باشه هم دموکراسی (مثل بریتانیا).
2. اسم حکومتها همیشه واقعیت رو نشون نمیده. مثلاً کرهشمالی اسمش جمهوری دموکراتیکه!
3. شناخت حکومتها کمک میکنه فریب شعار رو نخوری. میفهمی پشت هر اسم، چه قدرتی خوابیده و چه نوع کنترلی اعمال میشه.
بریم شروع کنیم.....
-------------------------------------------------------------------------------------------
1. دموکراسی: حکومت مردم با رأیگیری آزاد.
2. جمهوری: حکومت انتخابی بدون پادشاه
3. سلطنت: قدرت در دست شاه یا ملکه.
4. پادشاهی مطلقه: شاه همهکارهست.
5. پادشاهی مشروطه: شاه نمادینه، دولت منتخب داره.
6. دیکتاتوری: یک نفر یا گروه، تمام قدرت رو در دست داره.
7. توتالیتر: کنترل کامل بر همه جنبههای زندگی مردم.
8. فاشیسم: ملیگرایی خشن همراه با سرکوب.
9. کمونیسم: برابری مطلق، مالکیت دولتی همه چیز.
10. سوسیالیسم: اقتصاد دولتی با هدف عدالت اجتماعی.
11. لیبرالدموکراسی: آزادی فردی + رأیگیری آزاد.
12. آنارشی: بدون حکومت، بدون قانون مرکزی.
13. الیگارشی: گروه کوچکی قدرت رو در دست دارن.
14. آریستوکراسی: حکومت نخبگان یا اشراف.
15. پلوتوکراسی: حکومت ثروتمندان.
16. تئوکراسی: حکومت مذهبی با رهبران دینی.
17. تئودمکراسی: ترکیب دین و رأی مردم.
18. تکنوکراسی: متخصصها کشور رو میگردونن.
19. بوروکراسی: قدرت در دست ساختار اداری.
20. نظام ریاستی: رئیسجمهور قدرت اجرایی اصلیه.
21. نظام پارلمانی: نخستوزیر قدرت داره، نه رئیسجمهور.
22. نظام نیمهریاستی: رئیسجمهور و نخستوزیر با هم قدرت دارن.
23. کنفدراسیون: اتحاد داوطلبانه کشورها یا ایالتها.
24. فدراسیون: چند ایالت با دولت مرکزی.
25. شوراگرایی: حکومت بر پایه شوراهای مردمی.
26. دولت سایه: ساختار غیررسمی که پشت صحنه تصمیم میگیره.
27. دولت عمیق: شبکههای پنهان قدرت درون حکومت.
28. دموکراسی مستقیم: مردم خودشون قانونگذاری میکنن.
29. دموکراسی نمایندگی: مردم نماینده انتخاب میکنن.
30. دولت نظامی: قدرت در دست ارتشه.
31. استبداد: حکومت خودکامه و فردی.
32. نظام توتالیتر دیجیتال: کنترل با کمک تکنولوژی و دادهها.
33. حکومت پلیسی: کنترل شدید توسط نیروهای امنیتی.
34. نوپاتریمونیالیسم: حکومت رابطهمحور و وفادارانه.
35. کراسیمحوری: تمرکز قدرت بر فرد، نه سیستم.
36. استبداد دینی: قدرت مطلق در دست دین.
37. نظام قبیلهای: قدرت در دست رؤسای قبیلهها.
38. مونارشی: نوعی پادشاهی موروثی.
39. کاکیستوکراسی: حکومت نالایقترینها.
40. جرانتوکراسی: حکومت سالخوردهها.
41. نوکراسی: حکومت خرد و آگاهی.
42. رایانهسالاری: اداره با هوش مصنوعی و الگوریتم.
43. حکومت الگوریتمی: تصمیمگیری خودکار بر اساس داده.
44. حکومت سیلیکونی: قدرت شرکتهای فناوری بزرگ.
45. تئوکراسی مدرن: دین با ظاهر دموکراتیک.
46. اکلوکراسی: حکومت اکثریت بدون رعایت اقلیت.
47. مرکانتیلیسم: تمرکز بر اقتصاد صادراتمحور.
48. دولت رفاه: تمرکز روی تأمین اجتماعی گسترده.
49. ناسیونالسوسیالیسم: ملیگرایی + سوسیالیسم (مثل نازیسم).
50. قانونمحور: همهچیز طبق قانون مصوب.
51. فرمانمحور: تصمیمگیری با فرمان فرد یا نهاد برتر.
52. دولت ناکارآمد: حکومت فاقد کنترل یا ثبات.
53. نظام استعماری: قدرت از یک کشور خارجی.
54. نظام اشغالی: کنترل از سوی نیروی بیگانه.
55. ترویکراسی: سه نهاد با هم قدرت رو تقسیم میکنن.
56. سلطنت دینی: پادشاهی با اقتدار مذهبی.
57. دموکراسی اسلامی: ترکیب رأی مردم با اصول شریعت.
58. جمهوری اسلامی: ساختار جمهوری با قوانین دینی.
59. مدینوکراسی: حکومت شهرمحور با شوراهای محلی.
60. یوتوپیاگرایی: حکومت ایدهآل و آرمانی (نظری).
61. دیستوپیاگرایی: حکومت سرکوبگر در جامعهی ظاهراً مدرن.
62. شایستهسالاری: قدرت با شایستهترینها.
63. نژادسالاری: قدرت در دست یک نژاد خاص.
64. پدرسالاری: قدرت در دست پدران یا مردان خانواده.
65. مادرسالاری: حکومت زنمحور و مادرانه.
66. اکوسوسیالیسم: تمرکز حکومت بر محیطزیست و عدالت.
67. بومیگرایی: قدرت با سنتهای قومی و محلی.
68. تراریخگرایی: قدرت با بازگشت به ارزشهای تاریخی.
69. جمهوری خلق: ظاهر مردمی، اما با ساختار متمرکز.
70. خلافت: حکومت اسلامی بر اساس سنت پیامبر.
71. امپراتوری: یک دولت مرکزی با چند سرزمین زیر نظرش.
72. دولت نئوامپریالیستی: سلطه غیرمستقیم قدرتهای بزرگ.
73. نئوفئودالیسم: بازگشت به ساختارهای ارباب-رعیتی.
74. کلپتوکراسی: حکومت دزدسالار؛ برای منافع شخصی.
75. کرونیزم: قدرت با رفیقبازی و روابط.
76. لابیمحور: قدرت با فشار و پول گروههای خاص.
77. دولت شرکتمحور: قدرت در دست شرکتهای بزرگ.
78. بیدولتی: رد کامل ساختار حکومت.
79. جهانیسالاری: حکومت جهانی برای تمام کشورها.
80. منطقهگرایی: تمرکز قدرت بر مناطق خاص.
81. گلوبالدموکراسی: رأیگیری جهانی.
82. سوشالدموکراسی: ترکیب دموکراسی و عدالت اجتماعی.
83. کاپیتالیسم دولتی: کنترل بازار توسط دولت.
84. سرمایهداری آزاد: حداقل دخالت دولت.
85. آنارکو-سوسیالیسم: بدون دولت + برابری اجتماعی.
86. آنارکو-کاپیتالیسم: آزادی کامل فردی + حذف دولت.
87. قانون الهی: فقط قانون دینی اجرا میشه.
88. حکومت مردمی: مشارکت همه در تصمیمگیری.
89. حکومت انتخابی موروثی: قدرت از رأی و ارث ترکیبی.
90. دولت سایبر: حکومت بر بستر دیجیتال.
91. کریپتوکراسی: اداره با پول دیجیتال و بلاکچین.
92. دولت دادهمحور: تحلیل دادهها تعیینکننده تصمیمهاست.
93. دولت علمی: تصمیمگیری فقط بر اساس علم.
94. جامعه شبکهای: تصمیمگیری توزیعشده بین مردم.
95. حکومت افلاطونی: حاکم فیلسوف و عادل.
96. نظام شعرا: رهبری با اهل اندیشه و هنر.
97. حکومت عرفانی: مدیریت بر اساس حکمت باطنی.
98. حکومت هولوگرافیک: بازتوزیع قدرت در هر واحد کوچک.
99. دولت انتقالی: ساختار موقت بین دو نظام سیاسی.
100. حکومت پساانسانی: مدلهای جدید بعد از هوش مصنوعی.
-------------------------------------------------------------------------------------------
۵ سیستم حکومتی مورد علاقه من:
۱.دموکراسی مشارکتی
۲.تکنوکراسی
۳.سکولاریسم معتدل
۴.کاپیتالیسم تعدیل شده
۵.جمهوری نیمه ریاستی-مشورتی
ترکیب این ۵ تا به نظرم بهترین کشور ممکن رو میسازه
و البته....
کتاب پیشنهادی من به شما:
«قلعه حیوانات»
پایان