زبان سیستانی(سکزی)از جدایی اش با فارسی تا ریشه سکایی آن.
تبار و زبان سیستانی ها چیست؟ آیا سیستانی ها فارس هستند؟
زبان سیستانیان فارسی است یا زبانی خاص با ریشه ای جدا؟
ارتباط سیستانی ها با سکاها چیست؟
❇️ پاسخ به این سوالات در این پست ❇️
💠 الکساندر کانینگهام باستان شناس انگلیسی در کتاب ایندوسکاهای متاخر خود درباره سیستانیان و زبانشان می نویسد :
• به این ترتیب نام سکاها بر درنگیانا به عنوان سکاستان که اکنون سیستان است تحمیل شد و زبان آنها در قرن دهم میلادی به نام سکزی هنوز صحبت می شد.صفحه۱📖
• سیستانی ها به عنوان سکاهای ساکاستان یا سیستان شناخته می شوند.صفحه۱۱۱📖
• در افسانه های حاشیه ای پهلوی مردم زابلستان به زبانی از خود به نام زاولی صحبت میکردند که از هروی هرات،از سکزی سجستان یا سیستان و از سغدی سغد،متمایز بود.صفحه۲۵۹📖
• سیستانی هایی که ما میشناسیم سکاهای سیستانند.صفحه۱۷۲📖
• اما بهرام دوم ساسانی لقب سکانشاه(شاه سکاها)را با فتح سکاستان یا سگستان که کشور سکاها بود به دست آورد.صفحه۱۷٠📖
💠 در صفحات 661 و 662 کتاب نامواره دکتر محمود افشار درباره زبان سیستانی ذکر شده است که :
درحالی که سیستانی لهجه سیستانی داشت،لهجه ای که ریشه آن سکایی بود و سیستانی آن روزگار سگزی بود.
گرگانی به زبان گرگانی شعر بگوید و سیستانی نفهمد و سیستانی می بایست به زبان سیستانی بگوید و رازی (اهل ری) نفهمد.
💠 در کتاب تاریخ و ادبیات ایران نوشته جلال الدین همائی درباره ریشه آریایی زبان سیستانی سخن گفته شده و آن را جدا از فارسی قلمداد کرده:
مثل اینکه زبان آریایی مبدا زبان:فارسی،پهلوی،ارمنی،سکزی(سیستانی)،سغدی،پشتو است.
در السنة الادبا و مورخین و لغت نویسان فارسی نام چند زبان دیگر شایع است: دری،خوزی،سغدی،هروی،زاولی،سکزی(سیستانی)،سریانی.
💠 در کتاب الصّیدنه فی الطّب ابوریحان بیرونی به ترجمه باقر مظفر زاده صفحه ۵۳ از زبان خاص سیستانی یا همان سکزی سخن به عمل آمده:
زبان سجستانی(سجزی):زبان ساکنان سجستان(سیستان)است. واژه های سجستانی در صیدنه در ۵٠ عنوان دیده می شود.در شماره ۱٠۱۴ از سجستانی قدیم(السجزیه القدیم)و سجستانی جدید نام برده شده است.بخش عمده این واژه ها در فرهنگ های فارسی و برخی نیز در فرهنگ های هندی نوشته شده اما تشخیص بسیازی از آنها میسر نشده است.
