طرفداری | تحقیقات یک دانشمند نروژی، نکات جالبی را دربارهٔ ضربات پنالتی در فوتبال آشکار ساخته است.
گیر یوره، یک استاد علوم ورزشی در کشور نروژ که به روانشناسی فوتبال علاقهٔ بسیاری دارد، طی پنج سال به مطالعهٔ ضربات پنالتی از جام جهانی گرفته تا لیگ قهرمانان اروپا پرداخته است، تا به رازهای موفقیت در آن‌ها پی ببرد. یافته‌های او می‌تواند ضمن تأیید برخی باورهای رایج دربارهٔ پنالتی‌ها، برخی تصورات دیگر را کاملاً زیر سوال ببرد.
اولین یافته او نشان می‌دهد بازیکنانی که سریع‌تر به سوت داور واکنش نشان می‌دهند، به احتمال بیشتری پنالتی خود را از دست خواهند داد. به عبارت دقیق‌تر، بازیکنانی که طی ۰.۴ ثانیه پس از به صدا در آمدن سوت داور، ۲۰ درصد بیشتر ضربات پنالتی خود را از دست می‌دهند. چنین چیزی می‌تواند به شتابزدگی بازیکنان یاد شده و عدم تمرکز کافی مرتبط باشد. برای مثال، پنالتی از دست رفتهٔ کیلیان امباپه در یورو ۲۰۲۰ مشمول همین قاعده بود؛ او ظرف ۰.۴ ثانیه پس از سوت زدن داور، مهیای زدن ضربه شد و توپ را از دست داد.
ایوان تونی، مهاجم پیشین برنتفورد و حال حاضر الاهلی عربستان، که به تخصص خود در ضربات پنالتی شهرت دارد، طی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲ از ۴۱ پنالتی خود، فقط ۲ مورد را از دست داد که یکی از آن‌ها، دقیقاً در همین بازهٔ زمانی و زمانی که او عجله کرد، از دست رفت (در دوران حضورش در پیتربرو در لیگ یک انگلیس). همان‌طور که در تصویر زیر پیداست، تونی به مرور زمان، صبر بیشتری هنگام زدن ضربات پنالتی پیشه کرد و به‌طور میانگین، ۴ تا ۵ ثانیه پس از سوت داور، برای شوتزنی وارد عمل شده است.
ضربات پنالتی ایوان تونی
یافته بعدی نشان می‌دهد بازیکنانی که توان خیره شدن به نقطه‌ای را دارند، بخت بیشتری برای گلزنی دارند؛ یعنی آن دسته از بازیکنانی که قبل از زدن ضربهٔ پنالتی، دائما به نقاط مختلف نگاه می‌کنند، به میزان بیشتری پنالتی خود را از دست می‌دهند. این یافته هم می‌تواند با حواس‌پرتی و عدم تمرکز مرتبط دانسته شود.
یوره همچنین در جریان تحقیقاتش پی برد، بازیکنانی که پس از قرار دادن توپ روی نقطهٔ پنالتی و هنگام دورخیز کردن، به دروازه پشت می‌کنند و به سمت میانهٔ میدان قدم می‌زنند، به میزان بیشتری ضربات پنالتی خود را نسبت به بازیکنانی که این‌کار را انجام نمی‌دهند، از دست می‌دهند. شاید می‌توان این نگاه نکردن به دروازه یا دروازه‌بان حریف را، مرتبط با اضطراب و استرس زنندهٔ پنالتی دانست.
یافته بعدی او نیز جالب است. یوره در جریان تحقیقاتش متوجه شد، تیم‌هایی که بازیکنان‌شان پس از هر پنالتی شادی پر شورتری دارند، از نرخ پیروزی بیشتری برخوردار هستند. در واقع این شادی علاوه بر روحیه بخشیدن به بازیکنان خودی، روحیهٔ تیم حریف را نیز تضعیف می‌کند. شاید یکی از بهترین مثال‌ها در این زمینه، امیلیانو مارتینز، دروازه‌بان تیم ملی آرژانتین باشد که پس از ناکامی حریف در گل کردن ضربه پنالتی، عمدتاً با مشت‌هایی گره کرده به هوا می‌پرد و شادی می‌کند.
خلاصه کامل بازی آرژانتین ۳ (۴)-(۲) ۳ فرانسه (فینال جام جهانی 2022)
یافته بعدی او نیز در حوزهٔ تخصص مارتینز قرار می‌گیرد! موارد مطالعه شده توسط یوره نشان داد، جنگ روانی در بالا بردن شانس پیروزی تیم‌ها واقعاً موثر است و دروازه‌بانی که روی اعصاب مهاجم حریف راه برود، احتمال از دست رفتن ضربهٔ پنالتی توسط او را افزایش می‌دهد. مارتینز این کار را در فینال جام جهانی به بهترین نحو انجام داد. او توپ را با خودش روی خط دروازه می‌برد و سپس آن را به گوشهٔ محوطهٔ جریمه پرتاب میکرد، تا زنندهٔ ضربه مجبور شود برای برداشتن آن، به سمت دیگری برود و بدین ترتیب، تمرکزش بر هم بخورد.
البته خیلی از تیم‌ها برای مقابله با این موضوع، به ویژه در پنالتی‌هایی که در جریان مسابقه زده می‌شوند، راهکارهای دیگری پیدا کرده‌اند. در تصویر زیر، سزار آزپیلیکوئتا را می‌بینیم که توپ را برداشته و فشارها را به سوی خودش جلب می‌کند و سپس آن را به زنندهٔ ضربه یعنی کای هاورتس می‌سپارد.
محافظت سزار آزپیلیکوئتا از توپ، پیش از پنالتی کای هاورتس
یوره در پایان پیش‌بینی می‌کند دروازه‌بان‌ها در سالیان پیش رو، بیشتر به چشمان پنالتی‌زن‌ها دقت خواهند کرد؛ زیرا آن دسته از مهاجمانی که به دروازه‌بان نگاه می‌کنند، عموماً منتظر هستند تا دروازه‌بان حرکت اول را انجام بدهد، بنابراین بهترین اقدام مقابل این دسته از بازیکنان (همچون برونو فرناندز) این است که واکنش خود را به تأخیر بیندازید. البته به گفته این محقق، مهاجمان نیز در سال‌های اخیر هوشمندانه‌تر عمل می‌کنند و افرادی مثل هری کین یا روبرت لواندوفسکی، استراتژی‌های مختلفی برای پنالتی زدن دارند و گاهی به دروازه‌بان، به دروازه و گاهی هم به توپ نگاه می‌کنند تا بیشتر غیرقابل پیش‌بینی باشند.
