باشگاه فوتبال آث میلان، نامی که برای بسیاری از علاقه‌مندان به فوتبال یادآور روزهای درخشان و پر افتخار است. دوران طلایی این باشگاه نه فقط مجموعه‌ای از جام‌ها و افتخارات، بلکه نمادی از نبوغ تاکتیکی، استعدادهای بی‌نظیر و عشقی عمیق بین تیم و هواداران بود، در این مطلب قصد داریم به بررسی میلان آریگو ساکی بپردازیم.
تولد یک اسطوره - دوران آریگو ساکی (۱۹۸۷-۱۹۹۱)
ورود آریگو ساکی به میلان در سال 1987، نقطه عطفی در تاریخ این باشگاه و حتی فوتبال ایتالیا بود. اما پیش از حضور در سن سیرو، ساکی یک مربی گمنام در سطح اول فوتبال ایتالیا به شمار می‌رفت. او هرگز یک بازیکن حرفه‌ای در سطح بالا نبوده و حتی شغل اصلی‌اش فروشندگی کفش بود! این موضوع اغلب مورد تمسخر منتقدان قرار می‌گرفت، اما ساکی با پاسخ معروف خود به آن‌ها دهن‌کجی کرد: "من هرگز متوجه نشدم برای اینکه سوارکار شوی، لازم است قبلاً اسب بوده باشی."
* مسیر ساکی به سمت میلان :
ساکی کار مربیگری خود را از تیم‌های کوچک و جوانان آغاز کرد. او در تیم‌های محلی مانند فوزینیانو (زادگاهش)، آلفونزینه، بلاریا و تیم‌های جوانان چزنا و فیورنتینا تجربه کسب کرد. نقطه عطف دوران مربیگری او پیش از میلان، در باشگاه پارما رقم خورد. ساکی در سال 1985 هدایت پارما را برعهده گرفت. در اولین فصل حضورش، پارما را از سری C به سری B رساند و قهرمان آن رقابت‌ها شد. در فصل دوم، آن‌ها تنها سه امتیاز با صعود به سری آ فاصله داشتند. اما چیزی که بیش از نتایج، توجه‌ها را به ساکی جلب کرد، سبک بازی پارما بود. تیم او با وجود اینکه در لیگ‌های پایین‌تر حضور داشت، فوتبالی متفاوت ارائه می‌داد. آن‌ها با پرسینگ بالا و سازماندهی تیمی بازی می‌کردند که در فوتبال آن زمان ایتالیا بسیار نادر بود.
* رویارویی با میلان :
ساکی در طول دوران حضورش در پارما، دوبار در جام حذفی ایتالیا با میلان قدرتمند آن زمان روبرو شد و در هر دو بازی موفق به شکست دادن آن‌ها با نتیجه 1-0 شد. همین نتایج و سبک بازی نوآورانه تیم او، توجه سیلویو برلوسکونی، رئیس وقت و تازه وارد باشگاه میلان را به خود جلب کرد. برلوسکونی به دنبال یک مربی بود که بتواند فلسفه جدید و جاه‌طلبانه او را در باشگاه پیاده کند و در ساکی، این نبوغ را یافت.
ورود به میلان و تشکیل تیمی رویایی - انقلاب در راه است
ساکی با فلسفه‌ای انقلابی به سن سیرو آمد. او تیمی را در اختیار گرفت که توسط برلوسکونی با ستاره‌های بزرگی تقویت شده بود. این ستاره‌ها شامل سه‌گانه هلندی: رود گولیت، مارکو فان باستن و فرانک رایکارد بودند. در کنار آن‌ها خط دفاعی مستحکم و افسانه‌ای میلان با حضور بازیکنانی چون پائولو مالدینی جوان، کاپیتان فرانکو بارزی، آلساندرو کاستاکورتا و مائورو تاسوتی، تیمی بی‌نقص را تشیکل داده بود.
* فلسفه و تاکتیک انقلابی ساکی :
ساکی با شعار "فوتبال بدون توپ" به میلان آمد. این جمله شاید در ابتدا عجیب به نظر می‌رسید، اما هسته اصلی فلسفه او را تشکیل می‌داد: سازماندهی تیمی در هر دو فاز دفاعی و هجومی، با یا بدون توپ. او به جای تمرکز بر یارگیری نفر به نفر، بر دفاع منطقه‌ای (Zone Marking) و پرسینگ شدید در سراسر زمین (High Pressing) تاکید داشت.
* تحلیل سبک بازی میلان در زمان آریگو ساکی :
1_ پرسینگ شدید و فشرده
تیم ساکی از همان لحظه از دست دادن توپ، به صورت تیمی و هماهنگ، حریف را تحت فشار قرار می‌داد. هدف این بود که حریف فرصت سازماندهی حمله را پیدا نکند و مجبور به اشتباه شود. این پرسینگ نه تنها در نیمه زمین خودی، بلکه حتی در نیمه زمین حریف نیز اعمال می‌شد و باعث می‌شد میلان توپ را در مناطق خطرناک بازپس بگیرد، روشی که در حال حاضر یکی از فاکتور های قهرمانی یک تیم در فوتبال اروپا است.
2_خط دفاعی بالا و تله آفساید
یکی از ویژگی‌های بارز میلان ساکی، بازی با خط دفاعی بسیار بالا بود. این کار باعث فشرده شدن زمین و کاهش فضای بازی حریف می‌شد. مدافعان میلان به ویژه بارزی، در اجرای تله آفساید استاد بودند. آن‌ها با هماهنگی بی‌نظیر، در لحظه مناسب به جلو حرکت می‌کردند و مهاجمان حریف را در موقعیت آفساید قرار می‌دادند. این تاکتیک، حریفان را به شدت آزار می‌داد.
3_ بازی تهاجمی مبتنی بر مالکیت و حرکت
در فاز هجومی، ساکی بر حرکت مداوم بازیکنان بدون توپ و پاس‌های کوتاه و سریع تاکید داشت. هدف، ایجاد برتری عددی در مناطق مختلف زمین و باز کردن فضاهای دفاعی حریف بود. فان باستن به عنوان یک مهاجم مرکزی، نه تنها گلزنی می‌کرد، بلکه با حرکات هوشمندانه خود، فضا را برای گولیت و رایکارد و حتی هافبک‌های نفوذی باز می‌کرد.
4_ اهمیت هافبک‌ها
شاید مهم ترین اصل و موتور پیشران میلان آن زمان خط هافبک این تیم بود. هافبک‌هایی مانند کارلو آنچلوتی و روبرتو دونادونی نقش حیاتی در اتصال خطوط و اجرای فلسفه ساکی داشتند. آن‌ها نه تنها در پرسینگ مشارکت می‌کردند، بلکه با پاس‌های دقیق و حرکات هوشمندانه، توپ را به خط حمله می‌رساندند.
اظهار نظرها در مورد میلان ساکی - او قاتل کاتناچیو است
تیم میلان آریگو ساکی نه تنها با نتایجش بلکه با سبک بازی انقلابی و فلسفه متفاوتش، واکنش‌های گسترده‌ای را در دنیای فوتبال برانگیخت. این واکنش‌ها از تحسین و تمجید تا شک و تردید در ابتدا، متغیر بودند.
* تحسین از سوی کارشناسان و مربیان بزرگ: بسیاری از کارشناسان و مربیان فوتبال، تیم ساکی را به عنوان یکی از بهترین تیم‌های تاریخ فوتبال در کنار تیم‌هایی چون هلند 1974 و بارسلونای پپ گواردیولا قلمداد می‌کنند. بطوریکه کارلو آنچلوتی، که خود بازیکن کلیدی در میلان ساکی بود و بعدها به یکی از موفق‌ترین مربیان تاریخ تبدیل شد، بارها از ساکی به عنوان الهام‌بخش بزرگ خود یاد کرده است.
* آن‌ها از شجاعت ساکی برای کنار گذاشتن سیستم‌های سنتی ایتالیایی مانند کاتناچیو (که بر دفاع صرف و لیبرو تمرکز داشت) و روی آوردن به یک فوتبال تهاجمی‌تر و سازمان‌یافته، تمجید می‌کردند. این رویکرد در کشوری که به دفاع گرایی شهرت داشت، بسیار نوآورانه و حتی جسورانه بود.
* واکنش اولیه رسانه‌ها و هواداران سنتی:
در ابتدا، بسیاری از روزنامه‌نگاران و هواداران سنتی ایتالیا با دیده شک و تردید به ساکی و روش‌هایش نگاه می‌کردند. اینکه یک مربی بدون سابقه بازی در سطح اول و با شغل فروشندگی کفش، هدایت میلان را برعهده گرفته، برایشان قابل هضم نبود. برخی او را "غاصب" می‌دانستند که به جایی رسیده که به آن تعلق ندارد. اما با کسب نتایج خیره‌کننده و ارائه فوتبالی جذاب، این شک و تردیدها به تدریج جای خود را به تحسین داد.
* انتقادات مقطعی و پاسخ ساکی: با وجود موفقیت‌های بی‌نظیر، گاهی انتقاداتی نیز مطرح می‌شد. به عنوان مثال، برخی اشاره می‌کردند که ساکی تنها با داشتن "سه‌گانه هلندی" موفق بوده است. پاسخ ساکی به این انتقادات، همواره بر اهمیت کار تیمی و سازماندهی تاکید داشت. او معتقد بود که ستاره‌ها نیز باید در قالب یک سیستم منظم و با اهداف مشترک عمل کنند و موفقیت او صرفاً به خاطر حضور بازیکنان بزرگ نبوده است. او خود در این باره گفته بود: "من هرگز بازیکنی را به خاطر تکنیکش قضاوت نکردم. بلکه به خاطر روحیه، هوش و توانایی‌اش در همراهی با تیم قضاوت کردم."
* میراث و تأثیر ماندگار: در نهایت، میراث میلان ساکی فراتر از جام‌هایی بود که کسب کرد. او ذهنیت فوتبال ایتالیا را تغییر داد و نشان داد که می‌توان با رویکردی تهاجمی‌تر و با تکیه بر سازماندهی جمعی، به موفقیت رسید.
افتخارات و لحظات به یاد ماندنی - بهترین تیم تاریخ
نتیجه همه این مطالب بالا منجر به کسب افتخارات بی‌نظیری بود که میلان را به اوج فوتبال اروپا رساند.
●قهرمانی سری آ 1998
●دو قهرمانی متوالی در جام باشگاه‌های اروپا (لیگ قهرمانان فعلی) در سال‌های 1989 و 1990
●دو قهرمانی سوپرجام اروپا
●دو قهرمانی جام بین قاره‌ای
