|
نبرد کاپورتو (۲۴ اکتبر - ۱۹ دسامبر ۱۹۱۷)، فاجعه نظامی ایتالیا در طول جنگ جهانی اول که در آن نیروهای ایتالیایی در برابر حمله اتریش-آلمان در جبهه ایسونزو در شمال شرقی ایتالیا، جایی که نیروهای ایتالیایی و اتریشی به مدت دو سال و نیم در بن‌بست بودند، عقب‌نشینی کردند.
در ماه مه ۱۹۱۷، ژنرال ایتالیایی، لوئیجی کادورنا، دهمین نبرد خود در ایسونزو را آغاز کرد، اما یک ضدحمله اتریشی‌ها در بخش کارسو، بخشی از دستاوردهای اندک ایتالیایی‌ها را بازپس گرفت. مسئله همکاری متفقین در جبهه ایسونزو دوباره مطرح شد، اما کادورنا با این وجود، در ۱۷ اوت، یازدهمین نبرد ایسونزو را آغاز کرد. ارتش دوم ژنرال لوئیجی کاپلو بخش بزرگی از فلات باینسیزا (بانشکا پلانوتا یا بانشیتسه) در شمال گوریزیا را تصرف کرد، اما تلاش طولانی مدت موفقیت بیشتری به همراه نداشت و کادورنا مجبور شد در ۱۲ سپتامبر حمله را متوقف کند. با این حال، پیروزی ناچیز ایتالیا چنان مقاومت اتریشی‌ها را تضعیف کرد که به گفته ژنرال آلمانی اریش لودندورف، "تصمیم‌گیری برای حمله به ایتالیا برای جلوگیری از فروپاشی اتریش مجارستان ضروری شد."
،،،
لودندورف با مشکل دشوار یافتن منابع کافی برای لشکرکشی به ایتالیا روبرو بود، زمانی که روسیه هنوز تسلیم نشده بود و حمله بریتانیا در فلاندر، عقب‌نشینی گسترده نیروها از فرانسه را غیرممکن می‌کرد. تنها چیزی که می‌توانست ذخیره کند، نیروی ذخیره عمومی اندک شش تا هشت لشکرش بود که پیش از این ابزار او در مقابله با حمله ژوئن روسیه و تصرف ریگا بود. با این حال، مشاور او در طراحی استراتژیک عملیات، سرهنگ دوم گئورگ وتزل، بر این عقیده بود که تهدید ایتالیا را می‌توان با به‌کارگیری حتی این نیروی کوچک در یک «نقطه ضعف» مانند بخش تولمین-کاپورتو (تولمین-کوبارید) در ایسونزوی میانی، در شمال فلات باینزیزا، فلج کرد. نتیجه، حقانیت او را ثابت کرد. مشکل این بود که این نیرو بی‌جهت از خوش‌بینانه‌ترین انتظارات فراتر رفت. پیش از آن، در ۲۹ اوت، آلفرد فون والدستتن از ستاد کل اتریش، طرح مشابهی را برای پیشروی در تولمینو به لودندورف ارائه کرده بود که در آن خواستار درهم شکستن جبهه ایسونزو شده بود. این طرح بدون افزایش بودجه، به طرحی جاه‌طلبانه‌تر تبدیل شد.
لودندورف با شنیدن پیشنهادات اتریشی‌ها، سپهبد کنراد کرافت فون دلمنسینگن، متخصص جنگ‌های کوهستانی و فرمانده سپاه آلپ در لشکرکشی رومانی، را برای شناسایی منطقه فرستاد. لودندورف پس از دریافت گزارش کرافت، نسخه‌ای تکمیل‌شده از طرح والداشتاتن را تصویب کرد. هفت لشکر آلمانی به همراه هشت لشکر اتریشی، ارتش چهاردهم آلمان را به فرماندهی اتو فون بیلو تشکیل می‌دادند و کرافت به عنوان رئیس ستاد و چراغ راهنما عمل می‌کرد. این نیروها قرار بود در خطی که از منطقه رومبون-بووک به سمت جنوب شرقی و از کنار تولمینو عبور می‌کرد، به مانع کوهستانی آلپ جولیان در گوشه شمال شرقی برجستگی ونیز نفوذ کنند، به طوری که کاپورتو تقریباً در مقابل نقطه میانی خط قرار داشت.
سازماندهی و استقرار حمله در چنین کشور کوهستانی، مشکلاتی را به همراه داشت، اما با موفقیت بر این مشکلات غلبه شد. توپ‌ها عمدتاً با دست و در شب حمل می‌شدند و پیاده‌نظام با تمام مهمات و آذوقه خود با حیوانات باربر، با راهپیمایی‌های شبانه صعود می‌کردند. به لطف اقدامات احتیاطی ماهرانه و شناسایی هوایی محدود ایتالیایی‌ها، تمرکز نیروها کشف نشد. در 24 اکتبر، پس از چهار ساعت گلوله‌باران با گاز و یک ساعت بمباران عمومی، نبرد کاپورتو آغاز شد. نیروهای بیلو به دامنه‌های غربی کوه‌ها پیشروی کردند و نیروهای ایتالیایی را از جنوب و شمال به خطر انداختند. واحدهای اصلی نیروی بیلو در 28 اکتبر به اودین، مقر سابق ژنرال‌های ایتالیایی، و در 31 اکتبر به رودخانه تاگلیامنتو رسیدند.
نتیجه، لودندورف را غافلگیر کرد، چرا که با نیروهای اندک خود، دستیابی به چنین اهداف دوری را پیش‌بینی نکرده بود. بوروویچ در تعقیب عقب‌نشینی جناح راست ایتالیا کند بود و هنگامی که لودندورف سعی کرد بخشی از نیروهای خود را به فیلد مارشال فرانتس، ارتش گراف (کنت) کنراد فون هوتزندورف که در شمال برجستگی ونیز، در سمت راست بیول، مستقر بود، منتقل کند، به دلیل ناکافی بودن ارتباطات ریلی ناکام ماند. با این حال، فروپاشی کامل نظامی در خطر بود و کادورنا، با مرکزیت شکسته، تنها با یک عقب‌نشینی سریع به خط رودخانه پیاوه که ونیز را پوشش می‌داد، حدود ۱۱۰ کیلومتر (۷۰ مایل) از جبهه ایسونزو، جناح‌های خود را نجات داد. در ۹ نوامبر، تمام نیروهای ایتالیایی پشت پیاوه بودند، به جز ۲۵۰۰۰۰ اسیر در دست اتریش-آلمان و تقریباً دو برابر تلفات دیگر کشته، زخمی ، بیمار یا مفقود. در همان روز، ژنرال آرماندو دیاز از فرماندهی عالی ارتش برکنار شد و کادورنا به مقام فرماندهی عالی منصوب گردید.
مهاجمان از قوای حمل و نقل خود پیشی گرفته بودند و مقاومت ایتالیایی‌ها، که از نظر اخلاقی با شرایط اضطراری تقویت شده بود، موفق شد پیاوه را در مقابل حملات مستقیم اتریشی‌ها نگه دارد. این حملات با تلاش‌های شدید برای چرخاندن جناح چپ ایتالیایی‌ها در مونته گراپا در شمال باسانو با پیشروی در امتداد رودخانه برنتا از ترنتینو همراه بود. با این حال، در این بخش اخیر، تدارکات کادورنا برای دفاع از مدت‌ها پیش آغاز شده و به بلوغ رسیده بود.
کاپورتو به ایتالیا آسیب جدی وارد کرد، اما در عین حال کشور را پاکسازی کرد و باعث تغییر در فرماندهی نظامی و تشکیل یک وزارتخانه جدید شد که وضعیت جبهه داخلی را از نو سازماندهی کرد. پیروزی قدرت‌های محور نیز به همین ترتیب زودگذر بود، زیرا این حمله فاقد زمینه استراتژیک بود.
امپراتوری آلمان و اتریش مجارستان ۷۰۰۰۰ هزار کشته + زخمی تلفات داشتند.
درحالی که ایتالیا ۴۰۰۰۰ هزار کشته + زخمی تلفات داد.
|
