نبرد برنانبوره (۹۳۷ میلادی): نقطه عطفی در تاریخ انگلستان
نبرد برنانبوره (Brunanburh) یکی از مهم‌ترین رخدادهای نظامی قرن دهم میلادی در اروپا و به‌ویژه در تاریخ انگلستان است. این نبرد در سال ۹۳۷ میلادی روی داد و میان اِتِلستَن، نخستین پادشاه انگلستان متحد، و ائتلافی متشکل از وایکینگ‌های دوبلین، اسکاتلند و استراتکلاید صورت گرفت. اهمیت این نبرد نه تنها در پیروزی نظامی آن، بلکه در تأثیر بلندمدتش بر شکل‌گیری هویت سیاسی و ملی انگلستان نهفته است.
---
زمینه های تاریخی
در آغاز سده‌ی دهم میلادی، جزیره‌ی بریتانیا مجموعه‌ای از پادشاهی‌های کوچک بود. با به قدرت رسیدن اِتِلستَن، فرزند ادوارد سالار، فرایند اتحاد سرزمین‌های انگلوساکسون شتاب گرفت. این اتحاد برای همسایگان تهدیدی جدی محسوب می‌شد. به همین دلیل، کنستانتین دوم پادشاه اسکاتلند، اولاف گاتریفشون پادشاه وایکینگ‌های دوبلین و اووِن پادشاه استراتکلاید با یکدیگر متحد شدند تا نفوذ اِتِلستَن را متوقف سازند.
---
مکان و شرایط نبرد
محل دقیق نبرد هنوز میان پژوهشگران مورد بحث است، اما به طور کلی در شمال انگلستان و در منطقه‌ای استراتژیک بین مرزهای مرسیا و نورثامبریا دانسته می‌شود. شرایط جغرافیایی این منطقه، با دشت‌های باز و مسیرهای ارتباطی مهم، آن را به صحنه‌ای مناسب برای رویارویی بزرگ دو ارتش تبدیل کرد.
---
روند نبرد
بر اساس گزارش‌های منابع هم‌عصر:
1. ارتش ائتلافی از شمال به سمت خاک انگلستان یورش آورد.
2. اِتِلستَن با بسیج نیروهای متحد آنگلوساکسون به مقابله برخاست.
3. نبرد بسیار خونین بود و ساعت‌ها به طول انجامید.
4. سرانجام، سپاه انگلستان با سازماندهی بهتر و فرماندهی مستقیم اِتِلستَن پیروز شد و دشمن را وادار به عقب‌نشینی کرد.
---
پیامد ها و نتایج
پیروزی انگلستان: اِتِلستَن توانست برای نخستین بار قدرت خود را بر سراسر سرزمین‌های انگلیسی تثبیت کند.
تحکیم هویت سیاسی: این نبرد زمینه‌ساز شکل‌گیری انگلستان به عنوان یک واحد سیاسی مستقل شد.
شکست همسایگان: اسکاتلند و متحدانش برای مدت‌ها توانایی تهدید انگلستان را از دست دادند.
بازتاب فرهنگی: نبرد در شعر حماسی «سرود برنانبوره» جاودانه شد که یکی از متون کهن زبان انگلیسی به شمار می‌رود.
---
نبرد برنانبوره صرفاً یک رویارویی نظامی نبود، بلکه نقطه عطفی در تاریخ انگلستان محسوب می‌شود. این نبرد موقعیت اِتِلستَن را به عنوان نخستین پادشاه انگلستان متحد تثبیت کرد و راه را برای شکل‌گیری دولت-ملت در این سرزمین هموار ساخت. از این رو، می‌توان نبرد برنانبوره را به‌درستی «جنگی سرنوشت‌ساز برای تولد ملت انگلستان» نامید.
