هر چقدر هم که هیکل درشتی داشتید تا رقبا را متوقف کنید، چابک بودید و توپها را از گوشه دروازه با شیرجه روی آسفالت بیرون می‌آوردید، باهوش بودید و با یک پاس نفر جلویی را با گلر حریف تک به تک می‌کردید یا حتی آقای گل محله بودید و محکوم به مرده خوری، اما همیشه و تا چند محله و مدرسه بالا و پایین‌تر، فوتبالیست خوب، کسی بود که یک کار را مثل آب خوردن انجام می‌داد؛
معمولا قدکوتاه بود، سطح مقطع بدنش پایین تر از بقیه، کند، تنبل، خپل، بی تفاوت و روی اعصاب، به چپ نگاه می‌کرد و به راست می‌رفت، پاهایش چسب داشت، از قبل فکر همه را می‌خواند و همه را دنبال خودش می‌کشید... می‌دانید دریبل زن محله تان امروز کجاست؟
مجله so foot فرانسه در جدیدترین شماره، به بهانه مصاحبه مفصلی با ادن هازارد به سراغ دریبل‌زن‌ان دنیای فوتبال رفته. جایگاه دریبل در فوتبال امروز، جایگاه تاریخی آن و نسبت این هنر انفرادی با تمام بازی فوتبال. مقاله "دریبل‌زن‌کجایی؟" به قلم دو ژورنالیست فرانسوی، ماکسیم بریگان و انزو لیانی
بعضی می‌گویند او مرده است، بعضی معتقدند احیا شده. اما یک چیز قطعی است: دریبل هنوز هم در زمین بازی بحث روز است. اما دریبل در تمام طول این سال‌ها کجا پنهان شده بود؟ و آیا واقعاً ماهیت آن در فوتبال امروز در خطر است؟
دریبل جایی کنار مارادونا به خاک سپرده شد
یک سخنرانی عادی نبود. یک روز عادی هم نبود. پنجشنبه، ۲۶ نوامبر ۲۰۲۰، روزی بود که دنیای فوتبال در شوک و غم از دست دادن دردانه خود گریست. یگانه تمام دوران‌ها، دیگو آرماندو مارادونا شب قبل با مرگ خود همه را بهت زده و غرق در غم کرد و تمام صحبت‌ها به او اختصاص داشت. یکی از آنها جملات هموطن مارادونا، تئوریسین بی بدیل دنیای فوتبال، مارسلو بیلسا در کنفرانس خبری قبل از بازی برابر تیم کارلو آنچلوتی در لیگ برتر در جدال لیدز و اورتون بود.
بیلسا مثل همیشه عینکش را روی چشم جابجا کرد و با نگاهی به پایین، رندانه موضوع یک بازی معمولی لیگ برتر در عصر کووید را به یکی از بزرگترین سوالات دنیای فوتبال، کشاند . راز بقای دریبل....
بازیکنانی مانند دیه‌گو یا مسی، که نماد توانایی فردی برای برهم زدن قدرت دفاعی حریف از طریق دریبل زدن هستند، ناپدید شده‌اند.
بیلسا در حال برافروختن شعله ای در محافل فوتبالی بود. مکثی کرد و ادامه داد:
دریبل زدن یعنی فریب حریف، وادار کردن او به باور چیزی و اجرای عکس آن. این کار را نمی‌توان آموزش داد، زیرا به استعداد و خلاقیت ذاتی افراد باز می‌گردد. بچه‌ها فوتبال را بدون هیچ قاعده‌ای، صرفا با گذراندن زمان زیادی با توپ و یاد گرفتن راه حلی از درون خود برای مواجهه با چالش های پیش رو می‌آموختند. اما کودکان امروز به نحوی دیگر فوتبال را می‌آموزند. در مدارس فوتبال، تحت نظر مربیان و کامپیوترها و....
و پس از این مقدمات، بیلسا بیانیه نهایی خود را صادر می‌کند:
فوتبال، به عنوان یک نمایش خلاقانه، زیبایی خود را از دست داده است
آخرین دریبل زن بیلسا...
و خبرنگاران انگلیسی اسکای، بی بی سی، گاردین و.... ، با تعجب به یکدیگر نگاه می‌کنند. آیا بیلسا درست می‌گوید؟ یا این فقط بهانه‌ای از یک فرد رمانتیک دنیای فوتبال در شرایط بحرانی تیمش در لیگ برابر یک مربی عملگرای ایتالیایی است؟
پنج سال بعد و تا امروز چیزهای بیشتری روشن شده است. بیلسا در بیان این نظریه تنها نیست. پابلو آیمار، خاویر پاستوره و مربیان آکادمی‌هایی که روزانه با جوانان کار می‌کنند نیز در تعجبند که دریبل‌زن‌ها کجا رفته‌اند. هوگو توکالی، هماهنگ‌کننده فعلی آکادمی جوانان ایندیپندنته و دستیار سابق خوزه پکرمن، که با او عنوان قهرمانی جام جهانی زیر 20 سال را کسب کرد، تأیید می‌کند:
ما بازیکنانی که تفاوت ایجاد کنند را از دست داده‌ایم. هر آخر هفته، من مسابقات چهار رده سنی مختلف را نظارت می‌کنم و وقتی یک بچه را می‌بینم که دنبال دریبل زدن همه بازیکنان حریف است، انگار چیزی خلاف جریان موجود را دیده‌ام.
این مشاهدات فقط محدود به آرژانتینی ها نیست. رایان چرکی که علاقه‌اش به دریبل زدن را مرهون دوران کودکی و تماشای بازی ستارگانی چون هازارد و نیمار است در مصاحبه‌ای در آوریل 2024 می‌گوید :
اینکه امروز فوتبالیستها بیشتر بر اساس گل‌هایی که می‌زند قضاوت می‌شوند تا تعداد بازیکنانی از حریف که پس از دریبل زدن نقش زمین کرده‌اند، به معنی پیروزی کارایی بر لذت است
فوتبال روز به روز در حال جهانی شدن است، تاکتیک‌ها اکنون همه جا حاضر هستند و بازیکنانِ مانندِ ربات، هیچ‌وقت این همه ورودی به هارد دیسک ذهن خود را تجربه نکرده بودند. در چنین شرایطی بهتر است روی ارسال یک پاس از هافبک بین لوبلاک های تیم حریف شرط‌بندی کنید تا خلاقیت او در دریبل زنی و محو مدافع روبروی خود.
آیا این به معنای پایان عصر دریبل زنهاست ؟
علائم حیاتی
اعداد دروغ نمی‌گویند. در سال‌های اخیر، تعداد دریبل‌ها در پنج لیگ برتر اروپا به شدت کاهش یافته است. بهار گذشته، اینترِ سیمونه اینزاگی برای دومین بار در سه سال به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسید. این در حالی بود که فقط 11 دریبل به ازای هر بازی داشت و بارسلونا صدرنشین این فهرست در سال‌های اخیر به توفیقی در رقابت‌های قاره ای نرسیده.
با وجود این آمارها، برخی مثل اولیویه دال اوگلیو، مربی سابق سنت ایتین ادعا می‌کنند که:
دریبل زدن در حال احیاست...
این هنر در فوتبالیستها از بین نرفته بلکه، جهش یافته است.
خریدهای اخیر پپ گورادیولا، به عنوان یکی از بزرگترین دشمنان دریبل‌زن‌ها به ویژه پس از ناکامی جک گریلیش در من سیتی، یک بیانیه روشن در این زمینه است. پپ پس از سه گانه سال 2023 به خرید وینگرهایی که دریبل ویژگی اصلی آنهاست روی آورد. ساوینیو، دوکو و رایان چرکی در فاز حمله و رایندرز در میانه میدان. پپ برای این سه نفر، 176 میلیون یورو پرداخت و مهم تر اینکه به آنها اجازه داده تا از قدرت دریبل زدن خود، آزادانه بهره جویند. .
حالا کناره‌های زمین که مدتها مختص بازیکنان سرعتی بود، به قلمروی دریبل‌زن‌ها تبدیل شده است، تا در میان لایه‌های عمیق دفاع حریف راهی بیابند. دال‌اوگلیو تحلیل می‌کند:
برای چندین فصل، ما بیشتر روی کنترل و ساختار تمرکز کردیم، سپس متوجه شدیم که برای ایجاد تغییر هنوز به برهم زدن نظم حریف نیاز دارید این کار از طریق دریبل‌زنی حاصل می‌شود.
انتقال مردان خلاق به کناره‌های زمین دو دلیل عمده دارد؛
نخست آنکه نقاط کناری یک سوم دفاعی حریف، جایی است که حتی اگر دریبل ناموفق باشد هم خطری بزرگ برای تیم مهاجم نیست و می‌توان برای پس گرفتن آن به سرعت اقدام نمود.
دوم این که با فرستادن یک بازیکن ویرانگر تکنیکی در امتداد خط کناری، چندین بازیکن حریف به آن منطقه کشیده می‌شوند و فضاهایی برای بهره‌برداری در قلب میدان گشوده.
اولیویه دال‌اوگلیو ادامه می‌دهد:
آزادی کامل بازیکنانی چون دوئه و یامال در دریبل زدن به معنای بازگشت آن است. این نشانه‌ای است که ما دوباره داریم به تماشای بازی‌ها، به آن زیبایی کوچکی که مردم را به ورزشگاه می‌آورد، نزدیک می‌شویم، حتی اگر هنوز دریبل‌زن‌های واقعی کم باشند و مجبور باشیم برای دیدن یک دریبل در بازی مدتها انتظار بکشیم.
نکته مهم، هزینه باشگاه‌های بزرگ برای چنین بازیکنانی در این تابستان است. کودوس، ازه، گارناچو، دیاز یا حتی گیتنز، که همگی آمار گلزنی خیره کننده ای ندارند اما استاد دریبل زدن هستند و با قیمت‌هایی ک بیش از پنجاه میلیون یورو جذب شده‌اند.
حتی پپ نیز سراغ دریبل زنها رفته
دریبل زنان پرمسئولیت
برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، دریبل زدن هنوز هم زنده و پویاست. جونینیو پرنامبو کانو از سرزمین ژوگو بونیتو، پا را فراتر می‌گذارد:
دریبل زدن هرگز به اندازه فوتبال امروز در فوتبال اهمیت نداشته.
مدیر ورزشی سابق لیون می‌گوید:
به نظر من چیزی که تغییر کرده این است که قبلاً دریبل‌زن‌ها در یک طرف قرار داشتند و بازیکنان تاکتیکی در سمت دیگر اما امروز دریبل، جزئی از تاکتیک تیمهاست. دریبل زدن هرگز نمی‌میرد زیرا ریشه بازی و فرهنگ ماست. فوتبال امروز آنقدر بسته است که حتی یک مدافع مرکزی یا یک هافبک دفاعی هم دریبل می‌زند تا موقعیتی را باز کند و فضا ایجاد کند. ما قبلاً چنین چیزی را نمی‌دیدیم.
بنابراین دریبل زن‌های امروزی وظایف دیگری نیز دارند. اگر در گذشته بازیکن دریبل‌زن فقط مامور سرگرم کردن تماشاگران و متضمن لذت ما از بازی، صرفنظر از نتیجه بودند، دریبل زنان امروزی، در عصر هجوم آمار و ارقام، باید کارهای بیشتری انجام دهند و کارامد باشند.
اگر کریستیانو رونالدو یا باید پا عوض می‌کرد یا گل می‌زد، امروز عثمان دمبله برای ربودن توپ طلا باید هر دو کار را توامان انجام دهد.
رایان چرکی نیز برای بقا در ترکیب من سیتی شروع به بهبود آمار خود کرده و دقیقا به همین دلیل، فلورین ویرتز در آنفیلد به دردسر بزرگی افتاده.
سرژ کاستا، دستیار مربی لو آور، می‌گوید:
دریبل‌زن‌ها کامل‌تر شده‌اند
حالا، بیشتر آنها می‌توانند با تغییر سرعت و یا با دریبل زدن، تفاوت ایجاد کنند. علاوه بر این، آنها می‌توانند پرس کنند یا کانتر پرس را انجام دهند. دمبله صرفا با دریبل زدن می‌تواند توپ را بگیرد و سعی کند از همه عبور کند، اما چند بار موفق خواهد شد؟ در نهایت، با تغییر موقعیت‌های مدافعان کامل امروزی، فضاهای او کشف و بسته خواهند شد.
دمبله یا صلاح در فوتبال امروز آزادانه دریبل می‌زنند و با سایر توانایی‌های خود بیش از 20 گل به ثمر می‌رسانند تا تیمشان به جام بزرگی چون لیگ قهرمانان اروپا یا لیگ برتر انگلستان دست یابد. مربیان، نتیجه می‌گیرند و هواداران گل‌های بیشتری می‌بینند.
ویرتز و دمبله در مسیری متفاوت...
کریستوف پلیسیه، مربی اوسر، می‌گوید:
شما برای یافتن فرایند پیشرفت فوتبال، باید به تیمهای برتر و قهرمانان هر دوران نگاه کنید. پی اس جی به عنوان قهرمان فصل قبل اروپا، معدن بازیکنان دریبل‌زن برجسته است. کوارتسخلیا، دوئه، دمبله...
در واقع بهترین بازیکنان دریبل‌زن به طور اتفاقی در باشگاه قهرمان اروپا گرد هم نیامده اند و این حاصل پروژه لوئیس انریکه است. حتی مدافعان کناری پاریس نیز دریبل‌زن‌های بسیار خوبی هستند. در فوتبالی که بلوک‌ها کوتاه‌تر و کوتاه‌تر می‌شوند، با چنین بازیکنانی شما می‌توانید در هر جای زمین از پرس حریف فرار کنید.
قاتل هنوز هم در کمین است...
فراتر از دلتنگی کسانی که عاشقانه از دوران استنلی متیوس، الن بال، مارادونا، رومنیگه، ریکی ویلا و تمام طلایه داران ژوگو بونیتو با لباس طلایی برزیل سخن می‌گویند و دریبل زدن را فقط به خاطر دریبل زدن دوست دارند، اکنون مربیان برای نیل به نتیجه به دنبال چنین بازیکنانی می‌گردند.
اما یافتن چنین بازیکنانی دشوار است. زیرا در کمپهای تمرینی نونهالان و مدارس فوتبال کسی نمی‌تواند قریحه را به کودکان یاد دهد. امروزه خبری از بچه‌هایی که در زمین‌های خاکی و آسفالت سخت و شنهای ساحلی با توپ فوتبال بزرگ می‌شدند نیست...
من شخصاً خوش شانس بودم که مربیانم آزادی زیادی به من دادند
یکی از بزرگترین دریبل‌زن‌های اردیویژه هلند، فرانسیلین یوان کاتلین، از مربیان خود در اوترخت تمجید می‌کند:
این مهم است، زیرا در نوجوانی همیشه از مدرسه فوتبال به مدرسه می‌رفتم و در راه حرکاتی با توپ می‌کردم که امروز برایم ملکه شده‌اند .
آرسن ونگر، در سال 2005 توضیح داد که:
تا سن 14 سالگی اولویت باید روی توسعه فنی بازیکنان باشد.
ونگر، حالا به عنوان یکی از مسئولین فنی در فیفا در مصاحبه‌ای در ماه مارس گذشته به روی دیگر سکه اشاره کرد:
در بیست سال گذشته، ما عمدتاً بر اهمیت ساختار خوب تمرکز کرده‌ایم. ما از بازیکنان خواستیم آنچه را که به آنها آموخته‌ایم انجام دهند، و من این تصور را دارم که آنها دیگر آزاد نیستند تا خود را آنطور که تشخیص می‌دهند ابراز کنند. دستورالعمل‌های زیاد، خلاقیت را از بین می‌برد. ما در فوتبال تشنه تماشای چیزهایی هستیم که انتظارشان را نداریم. ما باید غیرقابل پیش‌بینی بودن را برگردانیم.
محدود کردن یک بازیکن خلاق، مجبور کردن او به بازی تنها با یک یا دو لمس توپ در مناطق بسیار محدود، در آرایش کامل، در حالی که می‌توانید با دریبل زدن حریف نیز به سرعت بازی کنید، بدترین کاری است که می‌توانید انجام دهید زیرا شخصیت او را از بین می‌برید.
استنلی متیوز، دریبل زن روزهای آغازین
ونگر، این را خطاب به مربیان امروز که برخی از آنها شاگردان او هنگام بازی بودند گوشزد می‌کند و به یاد آنها می‌آورد که :
ما قبل از تمرین کردن فوتبال، فوتبال بازی می‌کنیم.
آموری بارلت، مربی باسابقه در مرکز تمرین لیون، جایی که شاهد آمدن و رفتن بازیکنان بزرگی در دنیای فوتبال بوده، می‌گوید:
ما خیلی زود در مراکز تمرینی در مورد نقشه‌های تاکتیکی و پستهای تخصصی صحبت می‌کنیم در حالی‌که یک پسر نوجوان ابتدا باید فوتبال را از خیابان شروع کند. همین دلیل است که ما در لیون روی فوتسال تمرکز کرده‌ایم.
این یک راه حل خوب است، زیرا فوتبال مدرن مستلزم آن است که شما به سرعت از پرس فرار کنید و بتوانید به سرعت در بسته ترین فضاها تصمیم بگیرید. فوتسال این را با تعداد زیادی موقعیت تک به تک، دو به دو، و در مناطق با تراکم بالا و وسعت بسیار محدود فراهم می‌کند. این راهی برای تقویت خلاقیت است.
در آرژانتین نیز فوتسال، راه حل جایگزین مناسبی به جای بازیهای خیابانی است که به خاطر جرم و جنایت در زاغه‌های اطراف شهرهای مختلف کشور، جایگاه خود را در میان خانواده بازیکنان نوجوان از دست داده‌اند.
اکثر قهرمانان جام جهانی 2022 از آنجا می‌آیند. با این حال، هنوز کارهایی برای انجام دادن وجود دارد. هوگو توکالی آهی می‌کشد و می‌گوید:
در باشگاه ایندیپندنت، مانند هر جای دیگری باید در مواجهه با بچه‌های تازه وارد به آکادمی باشگاه، به اصول اولیه برگردیم. بدن گذاشتن، یک پا دو پا کردن... ما با توپ فوتبال در کوچه و خیابان زندگی می‌کردیم، قیفها و تیرهای چراغ برق و شیرهای آتش نشانی را دریبل می‌زدیم و درمرحله خود، تا بقیه از راه برسند، سعی می‌کردیم با هنرمندی با توپ دوستانمان را تحت تاثیر قرار دهیم. وقتی بازی شروع می‌شد هم بیخیال تاکتیک و جایگاه در زمین و.... جان خود برای تیم فدا می‌کردیم .
فوتبال امروز تغییر کرده پلیسیه خوب می‌داند که نوع نگاه آکادمی‌های فوتبال، دریبل‌زن‌ها در معرض خطر قرار داده. او به بهترین شکل حرف آخر را می‌زند...
مجبور کردن جوانان به بازی با یک یا دو لمس توپ، کمر بستن به قتل بازیست. بین سنین 8 تا 14 سال، دوران طلایی برای کسب مهارت‌های حرکتی است. بنابراین تنها پیامی که باید منتقل شود این است: بگذارید جوانان دریبل بزنند.
