به بهانه پنجاهمین سالگرد قهرمانی تیم ملی انگلستان در جام جهانی 1966

نیم قرن با پسران 66 ؛ بازخوانی بزرگ ترین فینال تاریخ فوتبال

محمدرضا شعاعی 07/31/2016 - 01:19 مشاهده پروفایل

4,275 مشاهده / 6 دیدگاه 1 1

پنجاهمین سالگرد قهرمانی تیم ملی انگلیس به طور ویژه ای در رسانه های این کشور بازتاب یافت و فینال خاطره انگیز ویمبلی، بازخوانی شد.

طرفداری- پنجاه سال از خلق بزرگ ترین افتخار و تنها افتخار تاریخ فوتبال انگلیس گذشته است. دقیقاً 50 سال قبل در چنین شبی بود که تیم ملی انگلیس در ورزشگاه ومبلی با شکست 4-2 آلمان غربی در وقت اضافه، به قهرمانی جام جهانی 1966 رسید و حالا نیم قرن از آن اتفاق تاریخی گذشته است. وقتی که در وقت اضافه، گل برتری انگلیس درون دروازه آلمان غربی آرام گرفت، بلافاصله کنت وولستن هولم گزارشگر BBC جمله مشهوری را بر زبان آورد که برای همیشه در اذهان باقی ماند:

چند نفر داخل زمین هستند. آنها فکر می کنند که کار تمام شده است. الان دیگر وقتش است و حالا گل چهارم!

کنت وولستن هولم گزارشگر بازی فینال جام جهانی 1966 از BBC

دقایقی بعد، انگلیس به بزرگ ترین جایزه ممکن در فوتبال دست یافت؛ قهرمانی جام جهانی 1966 !

جام ژول ریمه در دست ملکه به هوا برخاست و کاپیتان بابی مور، جام قهرمانی جهان را بر فراز دستانش بالا برد. حالا دیگر انگلیس قهرمان جام جهانی است آن هم در خانه، آن هم در استادیوم ومبلی

یک کارگر شهرداری پس از سوت پایان و قهرمانی انگلیس برای آلمان ها کری خوانده و این موفقیت بزرگ را اولین اتفاق خوب برای انگلیس پس از روی کار آمدن هارولد ویلسون نخست وزیر بریتانیا می داند. نخست وزیر که غرق در مشکلات اقتصادی کشور است، مسابقه فینال را یک بازی حیرت آور توصیف می کند.

واکنش ها در انگلیس و البته آلمان بسیار جالب و کاملاً متفاوت است. یک رسانه آلمانی سه هفته پس از وقایع FLEET STREET از واژه «ناسیونالیسم نظامی» استفاده می کند. نورمن کراسلند نویسنده گاردین نیز همین نقطه نظر را از شهر بن آلمان دارد. روزنامه آلمانی بیلد سایتونگ عنوان کرد که اگر نویسنده های ورزشی بریتانیایی یک مطلب مشابه را بنویسند، باید کلاه محافظ فولادی و ماسک ضد گاز اشک آور استفاده کنند!

مراجع خبری بی طرف از میزبانی انگلیس در این تورنمنت تعریف و تمجید کرده و از ملتی یاد نمودند که به همه درس داد که چگونه باید بازی کرد. بیش از 40 هزار مسافر برای تماشای مسابقات به انگلیس سفر کرده و مورد استقبال و احترام قرار گرفتند. حدود یک و نیم میلیون نفر تماشاگر به استادیوم ها رفتند و بازی فینال برای 40 کشور دنیا پخش شد.

روزنامه گاردین به معرفی هر 16 تیم جام مبادرت ورزید و بزرگ ترین استعدادهای فوتبال دنیا در آن زمان برای مردم انگلیس از میدلزبورو تا لندن به معرض نمایش درآمدند. خواننده های مشتاق و فوتبالدوست به دنبال رصد مطالبی درباره ابرستاره های جام همچون پله، فرانتس بکن باوئر، اوزه بیو و بابی چارلتون بودند.

گاردین سعی داشت که با انتشار مداوم اخبار مرتبط با جام، مخاطبین خود را روزآمد نگهدارد. شهر یک ماه پیش از ورود تماشاگران خارجی، تمیز شد ولی هنوز مشکلاتی برای میزبانی وجود داشت. کره شمالی 4 ماه پیش از شروع بازی افتتاحیه، هنوز حضور قطعی اش در جام جهانی را اعلام نکرده بود. شفیلد تصمیم گرفت که کتابخانه ای را حین برگزاری جام جهانی، مملو از کتاب برای تماشاچیان نماید.

همه چیز خوب پیش می رفت که خبر دزدی جام ژول ریمه آرامش را بر هم ریخت. آن مردی که مسئول حفاظت از این جام بود، پس از دزدیده شدن جام خطاب به رسانه ها گفت:

اتفاق بدی نیفتاده، فقط جام دزدیده شده است!

مسئولان برگزاری مسابقات به لطف یک سگ باهوش، مجبور نشدند که مدت زیادی احساس سر افکندگی داشته باشند. جام ژول ریمه توسط یک سگ در جنوب لندن پیدا شد و کسی نفهمید که چه اتفاقی افتاده است.

و بریده ای از روزنامه گاردین در آن ایام؛

گزارش آب و هوای لندن در روز برگزاری مسابقه فینال جام جهانی 1966؛ 31 جولای 1966

در پنجاهمین سالروز این افتخار بزرگ تاریخی برای فوتبال انگلیس، اعداد کلیدی این رویداد را به روایت روزنامه میرور با هم مرور می کنیم:

96924: تعداد تماشاگران حاضر در استادیوم ومبلی برای مسابقه فینال انگلیس-آلمان غربی

2575: بهای بلیت 10 مسابقه از جایگاهی درجه یک در استادیوم برای مسابقات جام جهانی 1966 در مرحله گروهی و همچنین مراحل حذفی که در واقع این 25 پوند و 10 شیلینگ در سال 1966 دارای ارزشی معادل با 483 پوند امروز یعنی سال 2016 می باشد.

120: تعداد دقایق بازی فینال که انگلیس را به قهرمانی جام جهانی رسانید. 90 دقیقه وقت قانونی و 30 دقیقه وقت اضافه، هت تریک جف هرست و آن جمله معروف گزارشگر BBC

101: دقیقه ای که جف هرست گل سوم انگلیس را وارد دروازه آلمان غربی کرد. همان گل جنجال برانگیزی که آلمان ها اعتقاد داشتند توپ از خط دروازه عبور نکرده اما توفیق بهراموف کمک داور مسابقه نظر دیگری داشت.

78: دقیقه ای که مارتین پیترز بازیکن وستهم برای دومین بار به آلمان غربی گل زده و انگلیس را 2-1 پیش انداخت.

65: قیمت بلیت 10 مسابقه از جایگاه درجه 4 در آن زمان، 3 پوند و 17 شیلینگ و 6 پنی بود که معادل با 65 پوند امروزی است.

6/2: حق خرید برنامه تلویزیونی پخش مراسم بازی فینال جام جهانی 1966 معادل با 2 شیلینگ و 6 پنی بود که برابر با 2.10 پوند امروز است.

21: سن آلن بال جوان ترین بازیکن انگلیس و جوان ترین بازیکن فاتح جام ژول ریمه در سال 1966

18: تعداد دقایقی که سپری شد تا جف هرست اولین گل خودش و گل تساوی انگلیس را وارد دروازه آلمان غربی نماید. ضربه آزاد کاپیتان بابی مور و ضربه سر تمام کننده جف هرست

12: تعداد دقایقی که گذشت تا هلموت هالر با یک گل زودهنگام، تیم آلمان غربی را جلو بیندازد.

10: یک بلیت جایگاه برای فینال ومبلی به اندازه 10 شیلینگ (حدود 8 پوند امروزی) ارزش داشت. اکنون قیمت ته بلیت های آن مسابقات در حراج را می توان تا 200 پوند به فروش رساند!

کن جونز دبیر فوتبال میرور در صبح روز مسابقه فینال، بابی مور را در چنین آرامش روحی پیدا و این عکس ماندگار را از او گرفت.

تصویری از بابی مور کاپیتان انگلیس در جام جهانی 1966(بالا) و کن جونز خبرنگار میرور (پایین)

بنا به نوشته میرور، قهرمانی در جام جهانی 1966 جزو 3 رویداد مهم تاریخ کشور انگلیس و البته بخشی از ماهیت این سرزمین است. بیش از 32 میلیون بیننده تلویزیونی مسابقه فینال را تماشا کردند که در آن زمان، بیشترین میزان بیننده تلویزیونی برای یک رویداد در انگلیس محسوب می شد. و حالا پس از 50 سال، باز هم کن جونز به همراه همسرش کثلین در ومبلی حضور یافت تا صحنه بالا بردن جام ژول ریمه توسط کاپیتان بابی مور را از نزدیک ببیند. او یک ولزی است اما علاقه زیادی به آن تیم انگلیس دارد چه به عنوان یک بازیکن فوتبال و چه به عنوان یک نویسنده فوتبال در دیلی میرور.

جونز از جو ورزشگاه در آن روز، احساس مردم و سر و صداها سخن می گوید. او در صبح مسابقه فینال به هتل «هندون هال» محل اقامت تیم ملی انگلیس می رود و با یکی دو بازیکن این تیم هم کلام می شود.

جو اطراف بازیکنان بسیار متفاوت بود و صدای ناهنجار هیچ فلزی به گوش نمی رسید. آرامش روحی و روانی بازیکنان چند ساعت پیش از آغاز مهم ترین مسابقه عمرشان مثال زدنی بود به ویژه بابی مور که بسیار خونسرد و شادمان به نظر می رسید. بابی مور روی یک کاناپه لم داده و پای خود را بالا گذاشته و مشغول خواندن روزنامه است. واقعاً نمی شد تصور کرد که او باید تا چند ساعت دیگر در فینال جام جهانی به میدان برود. بخش بزرگی از این موفقیت را باید مدیون سر آلف رمزی دانست. بازیکنان روابط بسیار خوبی با رمزی داشتند و چون می دانستند که او همیشه مراقب آنهاست، احترام خاصی را برای او قائل بودند.

کن جونز در ادامه می افزاید که نابی استایلز در یکی از بازی های مرحله گروهی مقابل فرانسه با ژاک سیمون بازیکن حریف درگیر شد و سپس شایعاتی دهان به دهان پیچید که فیفا قصد محروم کردن استایلز را دارد. سر آلف رمزی حمایتی قاطع از نابی استایلز به عمل آورده و گفت:

اگر استایلز بازی نکند، من هم دیگر مربی انگلیس نخواهم بود!

البته نابی استایلز بازی کرد و سر آلف نیز مربی انگلیس باقی ماند تا قهرمان جام جهانی 1966 شود.

گوردون بنکس دروازه بان انگلیس روی دوش آلف رمزی سرمربی این تیم!

همچنین جونز می گوید:

با اینکه لباس اصلی انگلیس به رنگ سفید است، اما آنها در بازی فینال رنگ قرمز را بر تن کرده و همین مسئله باعث گیجی برخی از هواداران شد. وقتی که آلمان غربی در بازی فینال با پیراهن سفید به میدان رفت و یک گل زودهنگام زد، جک هاچینسون یکی از همکاران من از خوشحالی به هوا پرید و فکر می کرد که انگلیس گل زده است ولی پس از چند ثانیه، به خاطر آورد که انگلیس پیراهن قرمز بر تن دارد و در غم فرو رفت!

به اعتقاد این نویسنده قدیمی میرور، مسابقه فینال دو لحظه حیاتی داشت. یکی آن زمانی بود که بازی به وقت اضافه کشیده شد. وقتی سوت پایان بازی در وقت قانونی به صدا در آمد، بازیکنان هر دو تیم روی زمین ولو شدند. سر آلف رمزی به سراغ بازیکنان انگلیس رفت و فریاد زد:

از جا بلند شوید و بگذارید آلمانی ها روی زمین دراز بکشند!

همین واقعیت نشان داد که بازیکنان انگلیس از لحاظ بدنی بسیار آماده تر از آلمانی ها هستند و در وقت اضافه مسابقه نیز، این مسئله به اثبات رسید. حتی برخی از بازیکنان آلمان پس از پایان بازی، قدرت جا به جا کردن صندلی های خود در رختکن را نداشتند.

دومین لحظه کلیدی این مسابقه از دیدگاه جونز همان صحنه ای بود که گل دوم جف هرست در وقت اضافه به ثمر رسید که در واقع گل سوم انگلیس در این بازی بود. همان گل جنجالی که توپ پس از برخورد به تیر دروازه، به اعتقاد داور، پشت خط فرود آمد و گل پذیرفته شد. برخی از این گل به عنوان جنجال بر انگیز ترین گل تاریخ فوتبال یاد می کنند. جونز می گوید:

هیچکس در استادیوم نمی دانست که دقیقاً چه اتفاقی افتاده و بسیاری از مردم فکر می کردند که توپ به تیر دروازه برخورد کرده و یک فرصت عالی از دست رفته است. وقتی که فهمیدند توپ از خط عبور کرده، کل استادیوم به مرز انفجار رسید و یک جو باورنکردنی در ومبلی به وجود آمد. پس از پایان بازی با راجر هانت که نزدیک ترین فرد به توپ در آن صحنه بود، صحبت کردم و از او پرسیدم که آیا واقعاً این توپ گل شده است. او نیز در پاسخ به من گفت که البته گل شده است! فرانتس بکن باوئر چنین اعتقادی نداشت. هنوز پس از سال ها، درباره این گل با او شوخی می کنم. او می گوید که آن توپ هرگز از خط عبور نکرد و من به او می گویم که بی خیال فرانتس! خودت هم میدانی که آن توپ گل شد.

پس از سوت پایان بازی، همه غرق در خوشحالی بودند و از این اتفاق بزرگ لذت می بردند به جز سر آلف رمزی که به جام جهانی 1970 فکر می کرد. او به رختکن رفت و خطاب به بازیکنانش گفت:

ما باید در مکزیک (محل برگزاری جام جهانی 1970) ، خیلی بهتر از این توپ را به گردش در بیاوریم!

بابی مور فراخوانده شد و وقتی به جمع بازیکنان برگشت، خبر داد که اتحادیه فوتبال مبلغ 22 هزار پوند را به آنها پاداش داده تا بین خود تقسیم کنند. سقف دستمزد حداکثر 20 پوند در هفته تنها 4 سال پیش از این اتفاق، برداشته شده و بازیکنان انگلیس در آن زمان، حدود 66 پوند در هفته حقوق می گرفتند. بازیکنان امروزی پیش از انجام مسابقه، ابتدا به فکر پول هستند اما آن ستاره های بزرگ با کمترین چشمداشت، فقط به دنبال توپ و تحقق رؤیای عاشقانه فوتبالی خود بودند. حتی هتل محل اقامت تیم انگلیس پس از بازی فینال، بسیار خلوت بود و شاید یک یا دو نفر در آن اطراف دیده می شدند.

جونز در هتل، پیراهن جکی چارلتون را به یادگاری می گیرد و با جیمی گریوز رو در رو می شود. گریوز که یکی از بزرگ ترین استعدادهای آن روزگار بود، برای بازی فینال در ترکیب قرار نداشت و به همین دلیل بسیار ناراحت به نظر می رسید.

جیمی گریوز و راجر هانت

ضیافت قهرمانی در هتل رویال گاردن در کنزیگتون لندن برگزار شد و مردم زیادی برای استقبال از قهرمانان خود حضور یافتند. با این که جمعیت بزرگی در محل حضور داشتند اما به علت بزرگ بودن شهر لندن، این مراسم مانع از جاری ماندن زندگی روزمره مردم نشد.

ترکیب انگلیس در جام جهانی 1970 نیز بسیار عالی و حتی بهتر از 1966 بود اما آنها هرگز نتوانستند به قهرمانی جام جهانی پس از آن شب تاریخی دست یابند و امشب، دقیقاً 50 سال از آخرین و تنها قهرمانی انگلیس در جام جهانی می گذرد. 50 سال یعنی نیم قرن و هر چه زمان پیش می رود، دستیابی به این رؤیا دشوارتر می شود و همچنان فوتبالدوستان انگلیسی با خاطراتی از رقص ژول ریمه بر فراز دستان بابی مور، خنده و رقص نابی استایلز بدون دندان و به آغوش کشیدن جام ژول ریمه توسط وی خوش هستند.

آخرین فلش بک کن جونز از سر آلف رمزی بسیار خواندنی است. او در فردای مسابقه فینال، سر آلف رمزی را با همسرش در حال رفتن به سوی اتومبیل می بیند. جونز می گوید:

صبح بخیر آلف. دوباره تبریک می گویم. می توانم پنج دقیقه وقتت را بگیرم؟

سر آلف رمزی در پاسخ می گوید:

نه. نمی توانم. امروز به من تعلق دارد. در این 6 هفته، حتی یک روز هم استراحت نکردم و خیلی خسته ام.

اما دل آلف رمزی به رحم آمده و سپس حدود 5 تا 10 دقیقه با نویسنده میرور هم کلام می شود.

جیمی گریوز

BBC به بهانه پنجاهمین سالگرد قهرمانی انگلیس در جام جهانی 66، به همین تعداد دلیل آورده که این سال یکی از خاطره انگیز ترین و ماندگار ترین سال ها در تاریخ بریتانیا است. شاید ذکر هر 66 دلیل BBC در این مقال نگنجد اما چند دلیل مهم تر از 66 دلیل BBC را روایت می کنیم.

علاوه بر قهرمانی تیم ملی انگلیس در جام جهانی 1966، دلایل دیگری که باعث ماندگار شدن سال 1966 میلادی برای بریتانیایی ها شده عبارتند از:

یک مجله معتبر، لندن را در لیست شهرهای سرزنده و با نشاط دنیا قرار داد.

یک پل عظیم افتتاح شد که انگلیس را به ولز جنوبی متصل کرد.

یکی از زیباترین آلبوم های موسیقی بیتل ها در این سال منتشر شد.

جرج هریسون با نوازنده مشهور سیتار یعنی راوی شانکار دیدار و نخستین سفر خویش به هند را انجام داد.

ریچارد برتون در نقش مقابل الیزابت تیلور در یک فیلم درخشید و سال بعد یک جایزه معتبر را به خود اختصاص داد.

چهاردهمین و آخرین مجموعه از کتاب جیمز باند توسط یان فلمینگ چاپ شد.

انگلستان در همان سالی که جام ژول ریمه را فتح کرد، ابتدا جام ژول ریمه را گم کرد اما چون قرار نبود سال 1966 سال بدی باشد، مشهورترین سگ تاریخ یعنی پیکلز هنگام پیاده روی با صاحب خود، این جام گم شده را در کنار خیابان پیدا کرد. شاید اگر پیکلز نبود، الان هم جشن 50 سالگی جام جهانی 1966 وجود نداشت!