مطلب ارسالی کاربران
تاریخ یک قرن از فرانسه؛ از آغاز سلطنت لویی شانزدهم تا عزل تورگو (۳)
🔻قصد داریم تا تاریخ پر فراز و نشیب نزدیک به یک قرن از فرانسه را مرور کنیم؛ با ما همراه باشید...🔻
سلطنت لویی شانزدهم آغاز می شود؛ آخرین شاه دوران استبداد!
لویی شانزدهم، نوه لویی پانزدهم بود که پی از مرگ او به سلطنت رسید. او که آخرین شاه دوران استبداد فرانسه محسوب می شود، ۱۸ سال سلطنت کرد (از ۱۰ مه ۱۷۷۴ تا ۱۰ اوت ۱۷۹۲). سلطنت او به دو قسمت تقسیم می شود مه ۱۴ سال اولیه آن به مانند شاهان قبلی بود (اصلاحات دو سال اولیه او نیز با مخالفت روبرو شد!). هنگامیکه او به سلطنت رسید تنها ۲۰ سال داشت و همسرش ماری آنتوانت نیز ۱۹ ساله بود. در این زمان هر دوی آنها بخوبی می دانستند که برای سلطنت جوان و خام هستند. لویی فردی تنومند و خوشخو اما خجالتی بود و بدلیل همین اخلاقش در طول دوران سلطنتش تحت تاثیر دیگران قرار می گرفت. در ابتدا تورگو بود که او را تحت تاثیر قرار داده بود و سپس ماری آنتوانت نفوذ خودش به روی شاه را افزایش داد.ماری آنتوانت، دختر امپراتریس ماری ترز، ملکه اتریش بود و دلیل ازدواج او با لویی در سال ۱۷۷۰، برای محکم تر کردن روابط میان دو کشور، پس از مهرنامه ورسای در سال ۱۷۵۶ بود. ماری بر خلاف شوهرش فردی تندخو و دمدمی مزاج بود. با این حال او هم به مانند همسرش تحت تاثیر دیگران قرار می گرفت.مورپا نخستین صدراعظم دوران لویی شانزدهم بود، که در آن زمان ۷۳ سال داشت و فردی باتجربه بود. او در ابتدا دو برنامه را به شاه ارائه داد؛ اولی بازگشایی دوباره پارلمان (که بعدها مشخص شد تصمیم اشتباهی بوده) و دومی هم عزل وزرای دوران لویی پانزدهم بود. در شب بازگشایی مجدد پارلمان (۱۲ نوامبر ۱۷۷۴)، مردم تا صبح در خیابان ها به شادی پرداختند اما با این اوصاف تغییر وزرا چندان در نارضایتی جامعه از وضعیت موجود نکاهید؛ موپو، دگویون و آبه تری برکنار شدند. ورژن، سفیر سابق فرانسه در اسلامبول وزیر امور خارجه شد، سارتین وزیر بحریه شد، مالزرب وزیر دربار شد و کنت دو ژرمن نیز وزیر جنگ شد. تورگو هم که در ابتدا وزیر بحریه بود، چندی بعد مفتش کل مالیه شد (۱۷۷۴).
دوران تورگو
وضعیت مالیه در زمان روی کار آمدن تورگو بسیار وخیم بود. مصارف سالیانه ۲۲ میلیون لیره بیشتر از عایدات بود، ۷۸ میلیون لیره هم دولت پیش خور کرده بود و ۲۳۵ میلیون لیره هم فرو عندالمطالبه کشور بود که روی هم ۲۳۵ میلیون لیره می شد. تورگو می خواست بدون اعلان ورشکستگی، افزایش مالیات و استقراض کشور را از این وضع نجات دهد. مهمترین کار او کاستن مخارج تا حدی که عایدات بیشتر از مخارج شود، بود.تورگو به شاه توصیه کرد که تا حد لزوم صرفه جویی کند. او همچنین معتقد بود که "نباید درباریان را غنی ساخت تا ملت فقیر شوند". هرچند که تورگو به طور کامل موفق نشد تا خواسته اش را عملی کند، اما ۲۴ میلیون از خرج دربار و مستمری بگیرها کم کرد. سه اصلاح مهمی که تورگو بین سالهای ۱۷۷۴ تا ۱۷۷۶ خواستار انجامش بود بدین ترتیب بود: ۱- آزاد کردن تجارت غلات ۲- آزاد کردن ساخت کارخانه های صنعتی ۳- ملغی کردن سخره سلطنتی (یعنی اگر خیابان ها و... خراب شوند، رعایا باید آنرا بدون گرفتن اجرت ترمیم کنند) و در نتیجه گرفتن پولی که برای ترمیم آنها لازم بود از تمامی طبقات. از دیگر پیشنهادات اصلاحاتی تورگو، حذف گمرکات داخلی و تشکیل انجمن های بلدی (البته با شدت کمتری نسبت به انجمن هایی که فنلون، ۶۰ سال قبل تشکیل داده بود!) بود.با این اوصاف ۲ سال از دوره تصدی او نگذشته بود که مخالفت ها با او زیاد شد. یکی از دلایل آن تندخویی و رفتار بد او با مخالفانش ببود اصلاحات تورگو همچنین درباریان را به خشم، آزادی غلات دلالان و معامله گران را ناراضی کرد، آزادی صنایع نیز موجب ضجرت و دلتنگی اربابان صنایعی شد که به اوضاع قدیمی عادت داشتند.در این هنگام بود که اشتباه دولت در بازگشایی دوباره پارلمان مشخص شد، چراکه برای تفصیل فرمان الغای اصناف و نسخ حق سخره دولت باید آنها را به پارلمان می بود تا ثبت شود. پارلمان نیز با این درخواست مخالفت کرد و گفت که این پیشنهادات باعث برهم زدن نظم می شود و دو بار دست رد بر سینه فرمان ظا زد تا شاه مجبور شود به پارلمان برود، بر کرسی عدالت بنشیند و فرامینش را به ثبت برساند (۱۲ مارس ۱۷۷۶).در این زمان تمامی اعیان مملکت، پارلمان های مرکزی و ایالتی و جمیع اعضای مالیه و درباریان و روحانیون در مقابل تورگو قرار گرفتند. سردسته آنها نیز ملکه ماری آنتوانت و کنت دو پروانس بودند. این افراد رفته رفته تصویر تورگو را از دید شاه خدشه دار کردند کردند و تورگو هم که در ابتدا با مخالفان به سختی مجادله می کرد، در ادامه نتوانست دوام بیاورد و بخاطر زبان تندی هم که داشت با شاه هم به مشکل برخورد و سر آخر در ۱۲ مه ۱۷۷۶، شاه او را به بدترین شکل ممکن عزل کرد.