جمهوری بوریاتستان (به انگلیسی: The Republic of Buryatia)(به روسی: Респу́блика Буря́тия, Respublika Buryatiya) یکی از جمهوری‌های روسیه است. در ناحیه سیبری مرکزی و ساحل شرقی دریاچه بایکال پایتخت آن اولان‌اوده و جمعیت آن ۹۷۲٬۰۲۱ نفر است (سال ۲۰۱۰). این جمهوری در منطقه جنوب مرکزی سیبری در امتداد ساحل شرقی دریاچه بایکال واقع شده است. زبان بوریاتی زبانی مغولی است که مردم بوریات در روسیه و مناطق مرزی مغولستان و نیز به صورت معدود در کشور چین بدان تکلم می‌کنند.این زبان از شاخه زبان‌های مغولی شناخته شده‌است و گویش‌های متعددی را نیز دربر میگیرد.شمار کل گویشوران این زبان را حدود چهارصدهزار تن دانسته‌اند.
از این جمهوری رودهای Barguzin ، Irkut ، Kitoy ، Oka ، Selenga ، Uda ، Upper Angara و Vitim عبور می کنند. بیش از 80 درصد بوریاتیا را مناطق کوهستانی تشکیل می دهند از جمله کوه های بایکال در سواحل شمالی دریاچه بایکال ، اولان بورگاس در شرق این دریاچه و ارتفاعات سلنگا در جنوب و نزدیکی مرز مغولستان و روسیه. منابع طبیعی جمهوری شامل طلا ، تنگستن ، روی ، اورانیوم و ... می باشد.
تعداد مردان در بوریاتستان 248,513 نفر و زنان 242,723 نفر می باشند. بر اساس سرشماری سال 2010 ، روس ها دو سوم از جمعیت این جمهوری را شامل می شوند یا به عبارتی 52.7% از کل جمعیت این جمهوری،قوم بوریات ها که نام این جمهوری به نام آنها نامگذاری شده است شامل 43.8% از جمعیت جمهوریشان می شوند بقیه جمعیت این جمهوری را نیز تاتارها و اوکراینی ها و ایونک ها تشکیل می دهند. بوریات ها به طور کلی قوم مغولی ساکن در نزدیکی دریاچۀ بایکال می باشند. زندگی آنها پیوند تنگاتنگی با بایکال ها و قالموق ها دارند. دین بوریات‌ها ترکیبی است از آیین بودا (بودیسم) و شمن‌گرایی. نام بوریات از کلمه ترکی بورت به معنی گرگ می آید. این گروه بومی از زیرگروه‌های شمالی قوم مغول هستند.
قلمرو بوریاتستان توسط امپراطوری شیونگ‌نو (209 قبل از میلاد-93 قبل از میلاد) ، منطقه شیانبی مغول (93-234) ، خانات روران (330-555) ، امپراطوری مغولستان (1206-1368) و یوآن شمالی (1368-1691) اداره گردیده است. قبایل مغول قرون وسطایی مانند مرکیت ها ، بایادها ، مغول های بارگا و تمادها در بوریاتیا ساکن بودند. منطقه بوریاتستان امروزی برای نخستین بار در قرن 17 توسط روسها در جستجوی ثروت ، خز و طلا به دست آمد.
در سال 1923 ، جمهوری خودمختار سوسیالیستی اتحاد جماهیر شوروی بوریات - مغولستان در نتیجه ادغام ایالت بوریات-مغولستان و منطقه مغولستان بوریات ایجاد شد.در سال 1937 ، Aga Buryatia و Ust-Orda از این جمهوری جدا گردیده و به استان های Chita و ایرکوتسک پیوستند. در سال 1958 ، نام "مغولستان" از نام جمهوری حذف شد. در سال 1990 جمهوری خودمختار سوسیالیستی شورروی بوریاتستان بر این منطقه حاکمیت خود را اعلام کرد و از سال 1992 با نام جمهوری بوریاتستان شناخته شدند.
رئیس جمهور یا رئیس این ایالت که The head نامیده می شود توسط رأی دهندگان برای یک دوره چهار ساله انتخاب می شود. از سال 2004 تا 2012 رئیس The head بوریاتستان (به همراه سایر روسای مناطق روسیه) مستقیماً توسط رئیس جمهور روسیه منصوب شد. رئیس فعلی جمهوری ، الکسی تسدنوف Alexey Tsydenov است که در تاریخ 10 سپتامبر 2017 با رأی عمومی انتخاب شد. قانون اساسی بوریاتستان در 22 فوریه 1994 تصویب شد.
اقتصاد جمهوری از محصولات کشاورزی و تجاری شامل گندم ، سبزیجات ، سیب زمینی ، چوب ، چرم ، گرافیت و منسوجات تشکیل شده است. از صنایع بوریاتستان نیز می توان ماهیگیری ، شکار ، پرورش خز ، گوسفند و گاو ، معدن و فرآوری مواد غذایی را اشاره کرد. درباره مکان های آموزشی این جمهوری نیز می توان به دانشکده ملی بوریاتستان ، آکادمی هنر و فرهنگ و دانشکده مدیریت و فرهنگ سیبری شرقی اشاره کرد.
بوریات ها به طور سنتی از نظر دینی به الوهیت طبیعت و ارواح و احتمال جادوهای مختلف از سوی آنان اعتقاد داشتند. آنها توسط شمن ها و شمن باور ها هدایت می شدند تا اعتقادات قبایلشان منظم تر گردد. از نیمه دوم قرن هفدهم ، اعتقادات آنها از شمن باوری به سوی دین بودایی تغییر کرد.در اواخر قرن نوزدهم اکثریت بوریات ها به دین بودایی پیوسته بودند. تلفیقی از شاخصه های دین بودایی و باورهای سنتی و قدیمی بوریات ها فرهنگ مردم این ناحیه را شکل داده است.
بر اساس نظرسنجی سال 2012 ، 27.4 درصد از مردم این ناحیه پیرو کلیسای ارتدوکس روسیه هستند که اکثریت دینی این منطقه را شامل می شوند ، افراد معنوی غیردینی(Spiritual but not religious) 24.8 درصد ، بودایی ها 19.8 درصد ، آتئیست ها 13.4 درصد و پروتستان ها و شمن باور ها و معتقدان ادیان بومی و سنتی بقیه جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. بودایی تبتی و مسیحیت ارتدکس گسترده ترین مذاهب در این جمهوری است. بسیاری از اسلاوهای این جمهوری ارتدکس هستند و تعداد کمی از آنها پروتستان هستند. اکثر بوریات های شهری بودایی یا ارتدکس هستند ، در حالی که کسانی که در مناطق روستایی هستند اغلب به شامنیسم زرد Yellow shamanism که آمیزه ای از بودایی و شمن باوری هست یا شامانیسم سیاه معتقدند.
دریاچه بایکال به ویژه در فصل تابستان یک مکان گردشگری محبوب در جمهوری بوریاتستان است.
..............
آرشیو
