در لغتنامۀ کمبریج، مهاجرت به صورت پروسۀ رفتن به یک کشور دیگر با هدف زندگی دائم در آن‌جا تعریف شده؛ اما امروزه، مهاجرت معنی عمیق‌تری پیدا کرده است. افراد زمانی به فکر مهاجرت می‌افتند که از کیفیت و سطح رفاه زندگی خود در کشوری که زندگی می‌کنند، راضی نیستند. گاهی، پیدا کردن شغل در کشوری که در آن زندگی می‌کنیم، غیرممکن می‌شود و گاهی اوقات نیز در کشوری که زندگی می‌کنیم، میزان درآمدمان با میزان زحمتی که می‌کشیم، سازگاری ندارد.
مهاجرت یک پروسۀ سخت و دشوار است. بسیاری از متقاضیان مهاجرت که با هدف گرفتن اقامت دائم یک کشور دیگر اقدام می‌کنند، باید با خانه، زندگی و دوستان و اقوام خود خداحافظی کنند و یک زندگی نو در یک کشور جدید بسازند.
در عین حال، فراموش نکنیم که با وجود چالش‌های فراوانی که مهاجرت دارد، مزیت‌های بسیاری هم دارد. زندگی در کشوری با سطح رفاه عمومی و کیفیت زندگی بالاتر، آرزوی بیشتر ما برای خودمان و فرزندانمان است. همۀ ما آزادی را دوست داریم و می‌خواهیم فرزندانمان در یک سیستم آموزشی به‌روز و سطح بالا تحصیل کنند. همۀ ما دوست داریم در کشوری زندگی کنیم که به دانش و تخصص ما اهمیت می‌دهد و میزان درآمدمان با میزان زحمتی که می‌کشیم، تطابق دارد.
مهاجرت می‌تواند به دو صورت اتفاق بی‌افتد: مهاجرت موقت و مهاجرت دائم. هر یک از این انواع مهاجرت با هدف معینی انجام می‌شوند. مهاجرت موقت زمانی است که به فرد به صورت موقت اجازۀ کار یا تحصیل در یک کشور غیر از کشور خودش داده می‌شود و مهاجرت دائم، زمانی است که فرد تمایل دارد برای همیشه کشور خود را ترک کند و در کشور جدید، یک زندگی تازه بسازد.
پروسۀ مهاجرت، مزایای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بسیار زیادی برای کشورهای مهاجرپذیر دارد. تجربۀ مهاجرت، طولانی و متفاوت است و در بسیاری از موارد، موجب ایجاد جوامع چند فرهنگی شده است. بسیاری از کشورهای مهاجرپذیر و حتی استان‌های کشورهایی که مهاجرت به آنها زیاد اتفاق می‌افتد، دارای گسترۀ بسیاری بزرگ و متنوع از فرهنگ‌های مختلف هستند و نظام اخلاقی و سنتی آنها، پایه در مهاجرت دارد.
مهاجرت اگر به درستی انجام شود، می‌تواند یک تجربۀ هیجان‌انگیز و جالب باشد. قبل از اقدام برای مهاجرت، بهتر است همۀ جوانب مالی کار سنجیده شود. برای مهاجرت به بیشتر کشورها، لازم است فرد متقاضی آن‌قدر تمکن مالی داشته باشد که از عهدۀ هزینه‌‌های خود و خانواده‌اش در کشور جدید برآید. همچنین، به علت تقاضای زیاد مهاجرت به کشورهای پیشرفته، این کشورها قوانین مهاجرتی خود را دشوارتر کرده‌اند و برای مهاجرت به این کشورها، چه مهاجرت کاری و چه مهاجرت تحصیلی و یا هر نوع دیگری، لازم است شرایط گفته شده، به‌دقت و به‌طور کامل محقق شود تا فرد متقاضی بتواند اجازۀ مهاجرت به کشور موردنظر را به‌دست آورد.
مهاجرت کاری
یکی از بهترین روش‌ها برای مهاجرت به یک کشور جدید، مهاجرت کاری است. کشورهایی که بازار کاری گسترده و متنوعی دارند و فرصت‌های شغلی در آنها، اگر نه بی‌شمار ولی بسیار زیاد است؛ گزینۀ خوبی برای مهاجرت کاری به‌شمار می‌روند.
مهاجرت کاری این امکان را به افراد می‌دهد که در یک محیط فرهنگی متفاوت، مهارت‌ها و تجربۀ کاری خود را بالا ببرند. این تجربۀ به‌دست آمده، یک فرصت است برای بالا بردن زندگی حرفه‌ای و زندگی شخصی. در این‌جا به بررسی مزایای مهاجرت کاری می‌پردازیم.
مهاجرت کاری مزایای بسیاری دارد که برای کل دورۀ حرفه‌ای یک فرد سودمند خواهد بود. اولین مزیت مهاجرت کاری به‌دست آوردن سابقۀ و تجربۀ کاری در یک محیط فرهنگی متفاوت خواهد بود. دومین مزیت، داشتن یک رزومۀ کاری است که بسیاری از افراد از داشتن آن محروم هستند و باعث می‌شود که فرصت‌های شغلی بیشتری پیش روی فرد قرار گیرد. افزایش حس استقلال و همین‌طور بهبود سازگاری و انطباق‌پذیری با شرایط مختلف نیز مزیت‌های سوم و چهارم مهاجرت کاری هستند.
مسائل بسیاری هستند که در صورت تصمیم به مهاجرت کاری باید مد نظر قرار داد. اولین مساله، استفاده از مؤسسات کاریابی بین‌المللی برای پیدا کردن کار در کشور موردنظر است. بهترین گزینه برای مهاجرت کاری به یک کشور دیگر، داشتن جاب آفر یا پیشنهاد شغلی می‌باشد. با داشتن جاب آفر، احتمال گرفتن ویزا برای آن کشور، بیشتر می‌شود. بعضی کشورها، بدون داشتن جاب آفر، اجازۀ مهاجرت کاری به آن کشور را نمی‌دهند.
مسالۀ مهم دیگر، تفاوت‌های زبانی است. برای کار در یک کشور، باید به زبان آن کشور مسلط بود تا بتوان با مردم آن کشور، ارتباط برقرار کرد. پس قبل از اقدام برای مهاجرت کاری بهتر است به زبان یا زبان‌های کشوری که قصد مهاجرت به آن را داریم، مسلط شویم. یکی از پیش‌شرط‌های مهم برای گرفتن ویزای کاری بسیاری از کشورها، تسلط نسبی به زبان آن کشور است. حتی اگر آشنایی با زبان آن کشور جزء پیش‌شرط‌های گرفتن ویزا و اشتغال در آن کشور نباشد، برای داشتن یک تجربۀ کاری لذت‌بخش، آشنایی با زبان کشور موردنظر اهمیت زیادی دارد.
برای مهاجرت کاری حتی با وجود داشتن جاب آفر، گرفتن مجوز یا ویزای کار کشور موردنظر ضروری است. مجوزهای کار یا ویزاهای کاری کشورها، بازۀ زمانی محدودی دارند که باید به آنها توجه داشت. برای بیشتر کشورها، در صورت تمایل به مهاجرت کاری به آن کشور، در ابتدا چند سالی فرد متقاضی با استفاده از ویزاهای کار موقت در آن کشور مشغول به کار می‌شود و بعد از چند سال (برای هر کشور متفاوت است) می‌تواند برای گرفتن اقامت دائم کشور موردنظر اقدام کند.
مهاجرت کاری به برخی از کشورها، از همان ابتدا مشمول گرفتن اقامت دائم می‌شود. مثلاً کشور کانادا، در برخی برنامه‌های مهاجرتی خود، این گزینه را برای نیروهای کار متخصص و باتجربۀ خارجی فعال کرده است.
وقتی یک نفر تصمیم به مهاجرت کاری می‌گیرد، مهم است که خود را برای آداب و رسوم و فرهنگ کشور جدید آماده کند. همچنین، محیط کاری شرکت‌های خارجی، ساعات کاری، فرهنگ گفتگو و تعامل و بسیاری از موارد دیگر ممکن است با آن‌چه که فرد در کشور خود به آن عادت دارد، متفاوت باشند و کسی که اقدام به مهاجرت کاری می‌کند، بهتر است خود را برای این تفاوت‌ها آماده کند. در مهاجرت کاری، بالا‌بردن قدرت سازگاری و انطباق‌پذیری با محیط، اهمیت زیادی پیدا می‌کند.
مهاجرت تحصیلی
یکی دیگر از بهترین گزینه‌ها برای مهاجرت، مهاجرت تحصیلی است. مهاجرت تحصیلی براساس اهداف مختلفی انجام می‌شود. کشورهای پیشرفته زیادی که سیستم آموزشی به‌روز و قدرتمندی دارند، هر ساله پذیرای بسیاری از دانشجویان خارجی هستند.
خیلی از دانشجویان با هدف طی دوره‌های یک ساله یا دو ساله در خارج از کشور، اقدام به مهاجرت تحصیلی می‌کنند و سپس با دانش و تجربۀ بیشتری به کشور خود برمی‌گردند تا هم از فرصت‌های شغلی بیشتری که پیش روی آنها گذاشته می‌شود، استفاده کنند و هم دانش و تجربۀ خود را در راه پیشرفت کشورشان به کار ببرند.
مهاجرت تحصیلی معمولاً از نوع مهاجرت موقت است ولی اگر قصد یک‌نفر از مهاجرت تحصیلی به یک کشور، گرفتن اقامت دائم آن کشور باشد، می‌تواند با استفاده از برنامه‌های مهاجرتی کشور مزبور به این خواستۀ خود برسد.
قبل از اقدام برای مهاجرت تحصیلی، بهتر است عواملی چون هزینه‌ها، مدت زمان دورۀ موردنظر، پروسۀ اخذ ویزای تحصیلی و بسیاری از موارد دیگر مانند مزایا و معایب تحصیل در کشور موردنظر، مورد تایید بودن مدرک گرفته شده در کشور مبدأ و ... بررسی شوند.
آشنایی با فرهنگ‌های جدید، یادگیری زبان‌های جدید، بالا رفتن اعتماد به نفس، تقویت روابط اجتماعی، ارتقاء سطح معلومات و دانش تخصصی، پیدا کردن دیدگاه‌های همه‌جانبه نسبت به زندگی، آشنایی با فرهنگ‌های خانواده‌ها در یک کشور دیگر و بالا بردن سطح استقلال مالی و شخصی، از جمله مزایای مهاجرت تحصیلی هستند.
جمعبندی
مهاجرت چه از نوع مهاجرت کاری باشد یا مهاجرت تحصیلی و یا هر طریق دیگری مزایا و معایبی دارد که بررسی همه جوانب آن برای اخذ تصمیم درست الزامی است.
