📆امروز ۲۱ اسفندماه در تقویم ایران روز بزرگداشت حکیم جمال الدین ابومحمد نظامی گنجه‌ای شاعر بزرگ تورک آذربایجانی است. ایشان یکی از ده‌ها مفاخر تورک هستند که فرهنگ و ادب فارسی وامداران است.
‼️اما فاشیست‌های ایرانشهری با تفکرات توسعه طلبانه نئو-نازی که شب و روز کارشان انکار و تحریف هویت و تاریخ اقوام و مصادره مفاخرشان هست نه تنها منکر تورک بودن این شخصیت بزرگ اهل شهر گنجه بلکه حتی آذربایجانی بودنش را هم انکار میکنند و جدیداً حکیم نظامی را با عنوان شاعر پارسی معرفی میکنند!
🔻و اما حقیقت ماجرا
#بیلگی_چاغی
♨️نظامی گنجوی در سال ۵۳۵ هجری قمری در یک خانواده تورک در گن‌چای یعنی گنجه آذربایجان بدنیا آمد. پرفسور علی گنجه‌لی نظامی شناس به صراحت قید می‌كند كه بر طبق نسخه خطی قدیمی كتابخانه ایاصوفیای استانبول نظامی اجداد خود را چنین معرفی میفرمایند:
پدر بر پدر مر مرا تُرک بود
به فرزانگی هر یكی گرگ بود
🔹نظامی گنجوی در جای دیگر نیز به همین تورک بودن خود اشاره دارد و در این اشاره می فرماید كه شروان شاه طی نامه ای از او خواسته بود كه مثنوی لیلی و مجنون را نه به زبان عام مردم یعنی تورکی بلکه به فارسی بسراید شروانشاه خود را به سلسله كیانی منتسب می كرد تا از همین راه به خیالش مشروعیت سلطنت بر آذربایجان را داشته باشد.
🔸بیتی که پان فارس ها عملا از آن سوء استفاده می کنند در اصل مربوط به دستور شروانشاه می باشد :
در زیور پارسی و تازی
این تازه عروس را طرازی
دانی‌‌كه من‌‌آن سخن شناسم
كابیات نو از كهن‌‌شناسم
تا ده‌‌دهی غرایبت هست
ده پنج زنی رهاكن ازدست
تركی صفت وفای ما نیست
تركانه سخن سزای ما نیست
🔸و به دنبال آن، نظامی ناراحتی‌اش از فرمان شاه را اینگونه ابراز میکند:
چون حلقه شاه یافت گوشم
از دل به دماغ رفت هوشم
نه زهره كه سر زخط بتابم
نه دیده كه ره به گنج یابم
🔸لذا گویا در این موارد است كه استاد گنجه زمانی كه قصد سرپیچی از امری را ندارد به تلویح با تاكید برتورک بودنش میفرمایند:
تُرکی‌ام را در این حبش نخرند
لاجرم دوغبای خوش نخورند
🔸او در مخزن الاسرار با تمجید از دولت ترکان میگوید:
دولت ترکان جو بلندی گرفت
مملکت از داد پسندی گرفت
چونکه تو بیدادگری پروری
ترک نه ای هندوی غارتگری
🔸نظامی در مرگ همسرش آفاق که از تورکان قیپچاق بود چنین یاد میکند:
چو تُرکم گشت از خرگه نهایی
الهی تُرک‌زادم را تو دانی
🔹حکیم نظامی اگرچه بیشتر اشعار خود را به فارسی که زبان شعر رایج آن دوران بود، نوشته ولی کلمات، ضرب المثل ها و مفاهیم تورکی را با مهارت خاصی در اشعار خود بکار برده، تورکها را مورد ستایش قرار داده و بارها بر تورک بودن خود تأکید کرده است.
🔻نمونه اشعار تورکی از نظامی گنجوی
ائدرسه عاشيقی جاهیل مزمت
اونا قيمت وئرر عارف‌لر البت
جهاندا عشقدن باشقا نه وارسا
كدردير غصه‌دير درددير نهايت
هر آغلار گؤزلۆيه عاشيق دئمزلر
اۆزۆنده عاشيقين واردؽر علامت
باشؽندان گئچمه‌ين عاشيق دئييلدير
جسارت ايستر عشقدن محبت
كيمين وار بير جهاندا بيله ياری
ايكی عالمده ائيلر استراحت
ای عاشيق گئچ باشؽندان يار يوْلوندا
داغؽلسؽن قوْی باشؽندان درد محنت
#Oxtay
@Tiraxturism
