کتاب «رهبری» (Leading) نوشتهٔ سر الکس فرگوسن، یکی از معتبرترین منابع در زمینهٔ مدیریت تیمی و رهبری در دنیای ورزش (و حتی کسبوکار) است. این کتاب مجموعهای از تجربیات او در طول ۲۶ سال رهبری منچستر یونایتده و نکات کلیدیای برای ساخت تیمهای برنده ارائه میده.
در ادامه، مهمترین توصیههای سر الکس فرگوسن برای رسیدن به قهرمانی بیان شده است و با شرایط تراکتور برای قهرمانی در آسیا تطبیق داده شده است.

۱. قدرت نظم و انضباط
«نظم از من شروع میشه. اگر من نظم نداشته باشم، بازیکن هم نداره.» |
همیشه بازیکنان باید بدونن که استانداردها غیرقابلمذاکرهان.
▪️در تراکتور هم اگر بازیکنی مثل ترابی یا حسینزاده دچار افت رفتاری بشه، باید واکنش سریع، محترمانه اما قاطع باشه.
۲. ساخت فرهنگ تیمی
«فرهنگ تیمی چیزی نیست که بخری، باید هر روز بسازیش.» |
فرگوسن تأکید داشت که تیمها با "وفاداری و غرور داخلی" برنده میشن.
▪️اسکوچیچ باید این فرهنگ رو با رهبران تیم (مثلاً بیرانوند یا شجاع) جا بندازه.
۳. تطبیقپذیری و یادگیری مداوم
«تغییرات دشمن نیست. باید خودت رو مدام تطبیق بدی.» |
فرگوسن هر فصل سیستمش رو با توجه به بازیکنان تغییر میداد.
▪️تراکتور هم برای قهرمانی در آسیا نباید فقط با یک سبک (مثلاً مالکیت) جلو بره؛ گاهی باید واکنشی بازی کنه.
۴. مدیریت بازیکنان ستاره
«ستارهها باید بدونن که در خدمت تیم هستن، نه بالعکس.» |
با افرادی مثل کریس رونالدو، بکهام و رونی هم سختگیرانه اما پدرانه رفتار میکرد.
▪️تراکتور با چهرههایی مثل ترابی، بیرانوند یا شجاع، باید همین تعادل رو حفظ کنه.
۵. تمرکز بر آینده، نه گذشته
«هر برد، تنها ۲۴ ساعت شیرینه. بعدش باید فکر بازی بعد باشی.» |
▪️ذهنیت قهرمانی یعنی حتی بعد از قهرمانی داخلی، تمرکز کامل روی لیگ آسیا.
هیچوقت نباید در موفقیتها متوقف شد؛ «اشباع» قاتل قهرمانیه
۶. شناخت انگیزه بازیکنان
«مهم نیست بازیکن چند سالشه؛ مهم اینه که چرا بازی میکنه.» |
▪️بازیکنی که فقط برای پول یا شهرت بازی میکنه، به درد بازیهای حساس نمیخوره
در تراکتور، شناخت دقیق انگیزههای بازیکنان جدید و قدیمی، کلید حفظ تمرکز تیمه
۷. شجاعت در تصمیمگیریهای سخت
«بزرگترین اشتباه، ترس از تصمیمگیریه. حتی تصمیم اشتباه بهتر از بلاتکلیفیه.» |
اخراج بکهام یا نیمکتنشینی رونالدو در روزهایی خاص، نمونههایی از شجاعتشه.
▪️در تراکتور هم گاهی باید ستارهها نیمکتنشین بشن اگر تیممحور بازی نکنن.
۸. اهمیت جزئیات
«برنده کسیه که به جزئیاتی توجه میکنه که بقیه نادیده میگیرن.» |
از لباس تمرینی گرفته تا کیفیت چمن یا خواب بازیکن، همه مهمه.
▪️تراکتور هم باید شرایط خواب، تغذیه، سفر و بازیابی بازیکنانش رو حرفهای کنه.
۹. اهمیت برنامهریزی درازمدت
«من همیشه تیم بعدیمو ۲ سال زودتر تو ذهنم میساختم.» |
فرگوسن از سال ۱۹۹۴ بازیکنان برای ۱۹۹۹ رو آماده میکرد.
▪️تراکتور هم باید برای جانشین بیرانوند، شجاع و حتی مربی آینده، از الان فکر کنه.
۱۰. کنترل احساسات در برد و باخت
«هیچوقت اجازه نده احساسات، رهبریتو تسخیر کنن. نه در شادی، نه در شکست.» |
شکست مقابل سیتی یا بارسا، باعث ریزش روانی تیم نشد چون خود فرگوسن آرام بود.
▪️اسکوچیچ هم باید در لحظات سخت لیگ آسیا، تیم رو با ثبات روانی حفظ کنه.
۱۱. ساختن بازیکن، نه فقط خریدن
«ساختن بازیکن، از خریدن تأثیرگذارتره؛ چون روح تیم رو میسازه.» |
رایان گیگز، اسکولز، بکام، رشفورد همه در آکادمی رشد کردند.
▪️تراکتور باید به آکادمیاش قدرت بده تا بازیکن ساز بشه.
۱۲. ارتباط انسانی با بازیکنان
«من بیشتر از مربی بودن، روانشناس و شنونده بودم.» |
فرگوسن با بازیکنان درباره زندگی شخصی، خانواده، ترسهاشون حرف میزد.
▪️مربیای که فقط تاکتیک بلد باشه، رهبر نیست؛ باید بتونه در قلب تیم نفوذ کنه.
۱۳. حفظ عطش و رقابت در درون تیم
«رقابت داخلی باعث رشد تیم میشه، نه رقابت با حریف.» |
حتی در اوج قهرمانی، بازیکنان من احساس امنیت نمیکردن چون رقابت داخلی بالا بود.
▪️تراکتور باید دو بازیکن جدی برای هر پست داشته باشه تا تمرکز و انگیزه حفظ بشه.