طرفداری | یان کولر (Jan Koller) زاده ۳۰ مارس ۱۹۷۳ در شهر پراگ چکسلواکی سابق و جمهوری چک کنونی است. او در پست مهاجم نوک با قد ۲.۲ سانتی‌متری بازی می‌کرد. کولر، فوتبالش را از باشگاهی با نام اسمتانوا لوتا شروع کرد و در ابتدا، یک دروازه‌بان بود. پس از انتقال به باشگاه میلفسکو در سال ۱۹۸۹، مربی وقت کولر، استفاده از قد دو متری شاگردش را در خط حمله، مناسب‌تر می‌دید. از این رو، کولر به خط حمله تیمش رفت و در سال ۱۹۹۴، استعدادش توسط اسپارتا پراگ کشف شد. او در همین سال راهی تیم اصلی اسپارتا شد.
نخستین بازی کولر با پیراهن اسپارتا پراگ در دیدار هفته ۱۷ لیگ برتر چک و دیدار برابر بنشوف رقم خورد. در ادامه، این بازیکن موفق به ثبت گل پیروزی‌بخش تیمش در هفته ۲۷ برابر بوهمین شد. قهرمانی در لیگ برتر چک، آورده نخستین سال حضور کولر در اسپارتا پراگ بود. دومین فصل کولر در اسپارتا با حضور بیشتر او در ترکیب اصلی همراه بود؛ به طوری که او در ۳۳ بازی به پنج گل و چهار پاس گل رسید. بازی در برابر میلان در جام یوفا، از تجربیات جالب توجه کولر در این فصل بود. پس از پایان فصل، برخی اختلافات و نگرش‌های نادرست مدیران و هواداران اسپارتا پراگ، باعث شد تا کولر پس از دو فصل، این باشگاه را با یک قهرمانی لیگ و یک قهرمانی جام حذفی چک، ترک کند.
او در سال ۱۹۹۶ تصمیم گرفت تا پیشنهاد لوکرن بلژیک که شامل پرداخت ۲۰۰ هزار مارک به اسپارتا پراگ می‌شد را بپذیرد. کولر از همان فصل نخست، فرم فوتبالی بهتری را پیدا کرد و توانست در دو فصل نخست خود، آمارهای ۳۲ بازی، هشت گل و یک پاس گل در فصل ۹۷-۱۹۹۶ و ۳۷ بازی، ۱۲ گل و یک پاس گل در فصل ۹۸-۱۹۹۷ را ثبت کند. او در فصل ۹۹-۱۹۹۸، ستاره لوکرن در خط حمله بود و با ۲۴ گل، آقای گل لیگ برتر بلژیک یا ژوپیلیه لیگ شد. ۴۰ بازی، ۲۷ گل و ۱۰ پاس گل، حاصل کار کولر در فصلی بود که منجر به آقای گلی‌اش شد. درخشش این بازیکن در تیمی که هم‌وطن‌های بسیاری داشت، او را به گران‌ترین فروش تاریخ تیمش تبدیل کرد. کولر در سال ۱۹۹۹ با مبلغی معادل با سه میلیون یورو، راهی اندرلخت شد.
حضور در اندرلخت باعث شد تا با یک انتخاب صحیح، هم‌چنان فرم فوتبالی کولر در وضعیت مطلوب قرار داشته باشد. او پس از نخستین تجربه بازی برای تیم جدیدش برابر موسکرون، بازیکن ثابت تیم در خط حمله شد و آمار ۴۳ بازی، ۲۶ گل و هفت پاس گل را به ثبت رساند. بریس برابر بولونیا در جام یوفا، از اتفاقات قابل توجه او در این فصل بود. کولر در دومین فصل خود نیز درخشید و با آمار ۲۹ گل و ۱۴ پاس گل در ۵۲ بازی، جایزه کفش طلایی بلژیک را از آن خود کرد. او پس از مدت‌ها، اندرلخت را در لیگ قهرمانان همراهی کرد و برابر منچستر یونایتد، آیندهوون و لیدز، گلزنی کرد. دو قهرمانی در لیگ برتر بلژیک به همراه یک قهرمانی در جام حذفی و سوپرکاپ این کشور، از جمله افتخارات کولر در اندرلخت بود.
عملکرد آرمانی این بازیکن در اندرلخت، او را به مهم‌ترین هدف نقل و انتقالاتی دورتموند تبدیل کرد تا این باشگاه آلمانی برای جذبش، حاضر به پرداخت ۱۰ میلیون یورو به حساب اندرلخت شود. پس از تجربه نخستین بازی برابر نورنبرگ، او دروازه وولفسبورگ در هفته سوم بوندسلیگا را باز کرد و بدین صورت به این لیگ معرفی شد. کولر که حضور بازیکنی چون توماس روسیچکی، هم‌وطنش را در کنار خود تجربه می‌کرد، بسیار زود در تیم جدید خود جا افتاد و به آمار ۴۹ بازی، ۱۷ گل و ۱۰ پاس گل رسید. او به همراه دورتموند به فینال جام یوفای این فصل صعود کرد اما گلزنی او در دیدار فینال برابر فاینورد نیز نتوانست به قهرمانی دورتموند، کمکی کند. دو بریس برابر فرایبورگ و هرتابرلین، به همراه گلزنی برابر دینامو کیف و بوآویشتا در لیگ قهرمانان اروپا، از دیگر نکات قابل ذکر این بازیکن در این فصل بود.
کولر، ستاره لیگ قهرمانان اروپا در فصل ۰۳-۲۰۰۲ بود زیرا علاوه بر ثبت هشت گل در این تورنمنت، در دو بازی رفت و برگشت دورتموند برابر تیم‌هایی مثل آیندهوون، لوکوموتیو مسکو و رئال مادرید گلزنی کرد و تک گل پیروزی‌بخش زنبورها در دیدار برابر میلان را نیز به ثمر رساند. ۴۸ بازی، ۲۲ گل و هفت پاس گل در این فصل به کارنامه کولر اضافه شد. تجربه تاریخی کولر در این فصل، حضور در خط دروازه دورتموند بود؛ او در روزی که تعویض‌های دورتموند، پس از اخراج دقیقه ۶۶ ینس لمن در دیدار هفته ۱۲ برابر بایرن مونیخ، دروازه‌بان‌شان، به اتمام رسیده بود، جای لمن را در چهارچوب دروازه گرفت. کولر که سنگربانی تیم ۹ نفره خود را برعهده داشت، موفق شد تا نتیجه بازی را حفظ کند و با وجود باخت ۱-۲ تیمش، به عنوان بهترین دروازه‌بان هفته در تیم متتخب بوندسلیگا قرار گیرد.
او سه فصل دیگر در دورتموند حضور داشت و به آمارهای ۴۹ بازی، ۱۹ گل و هشت پاس گل در فصل ۰۴-۲۰۰۳، ۳۳ بازی، ۱۶ گل و پنج پاس گل در فصل ۰۵-۲۰۰۴ و ۱۳ بازی، پنج گل و سه پاس گل در فصل ۰۶-۲۰۰۵ رسید. او در آخرین فصل حضور در جمع زنبورها، دچار پارگی رباط صلیبی شد تا کمترین بازی خود در فصول دوران حرفه‌ای‌اش را تجربه کند. در سال ۲۰۰۶، پس از بهبودی از مصدومیت، این ماشین گلزنی اهل پراگ، راهی موناکو شد تا انتقال غیرمنتظره‌ای را برای هواداران فوتبال داشته باشد.
یک فصل و نیم حضور کولر در فرانسه که با گلزنی برابر پاری سن ژرمن همراه بود، آمارهای ۳۵ بازی و هشت گل در فصل ۰۷-۲۰۰۶ و ۱۹ بازی و چهار گل در فصل ۰۸-۲۰۰۷ را به کارنامه او اضافه کرد. او در نقل و انتقالات ژانویه ۲۰۰۸، با قراردادی به ارزش یک میلیون یورو به آلمان بازگشت و پیراهن نورنبرگ را پوشید. کولر در فصلی که با احساساتی‌شدن‌اش برابر دورتموندی‌ها، مورد غضب قرار گرفته‌شدن توسط هواداران تیم جدیدش را تحمل کرد، سقوط به بوندسلیگای دو را نیز تجربه کرد و آمار ۱۶ بازی، دو گل و شش پاس گل را به ثبت رساند. این بازیکن در سال ۲۰۰۸، ترجیح داد به پروژه باشگاه کریلیا سووتوف روسیه احترام بگذارد و با ۱.۳ میلیون یورو سرمایه‌گذاری توسط این باشگاه، به کشور روسیه کوچ کند. دو سال حضور این بازیکن در روسیه که با دوری از خانواده نیز سخت شده بود، آمارهای ۱۸ بازی، هفت گل و سه پاس گل در فصل ۲۰۰۸ و ۲۹ بازی، ۹ گل و دو پاس گل در فصل ۲۰۰۹ را به همراه داشت. او در سال ۲۰۱۰، با وجود پیشنهاداتی از چین و آلمان، ترجیح داد به دلایل خانوادگی، راهی کان فرانسه در سطح سوم این کشور شود و به ۲۰ گل و یک پاس گل در ۴۶ بازی برسد. مصدومیت‌های متوالی باعث شد تا این بازیکن در سال ۲۰۱۱، بازنشسته شود.
نخستین بازی ملی کولر برای تیم ملی جمهوری چک، پس از تجربه حضور در تیم‌های پایه این کشور، دیدار برابر بلژیک در سال ۱۹۹۹ بود که با تک‌گل پیروزی‌بخش این بازیکن همراه شد. او یکی از بازیکنان لیست نهایی چک برای یورو ۲۰۰۰ بود که در سه بازی خود در این تورنمنت، یک گل برابر دانمارک به ثمر رساند. این بازیکن سپس به یورو ۲۰۰۴ رسید و در تورنمنتی که با رتبه سوم کشورش همراه بود، به یک گل و یک پاس گل در مرحله گروهی برابر هلند و یک گل در مرحله یک‌چهارم نهایی برابر دانمارک رسید. طلسم حضور این بازیکن در جام جهانی، در سال ۲۰۰۶ شکسته شد اما این تورنمنت برای او، پس از مصدومیت‌اش از ناحیه عضله ران، در دیدار برابر آمریکا که با گلزنی‌اش همراه بود، به پایان رسید. او در دو بازی آینده جمهوری چک در جام جهانی به میدان نرفت و پرونده این تورنمنت را با یک بازی و یک گل بست. او در یورو ۲۰۰۸ نیز حضور داشت و در سه بازی جمهوری چک، موفق به گلزنی برابر ترکیه شد. کولر پس از دیدار سال ۲۰۰۹ برابر اسلواکی، دیگر در رده ملی دیده نشد و با آمار ۹۱ بازی، ۵۵ گل و ۱۱ پاس گل، ماجراجویی خود را به انتها رساند.
کولر از مهاجمان به اصطلاح بلندزن دنیای فوتبال بود که با قد دو متری خود، اکثر ضربات سر در محوطه جریمه را با ارسال‌های جناحین هم‌تیمی‌هایش به گل تبدیل می‌کرد. بلندقدی کولر باعث شده بود تا لقب «فانوس دریایی» به او داده شود. او پس از پایان فوتبال، تصمیم گرفت تا چالش جدیدی را در ورزش فوتبال ساحلی داشته باشد و در مسابقات بین‌المللی و تیم ملی فوتبال ساحلی جمهوری چک، بازی کند. در سال ۲۰۲۲، فیلمی سینمایی با نام «داستان یک پسر معمولی»، درباره او ساخته شد.
از سری خاطرات فوتبالی
