آرشیوی "پرونده هالیوودی" - رابرت دنیرو
نام کامل: رابرت آنتونی دنیرو جونیور (Robert Anthony De Niro Jr.)
تاریخ تولد: ۱۷ اوت ۱۹۴۳
زادگاه: نیویورک، ایالات متحده آمریکا
حرفه: بازیگر، کارگردان، تهیهکننده
رابرت دنیرو یکی از بزرگترین بازیگران تاریخ سینماست که نامش مترادف با اصالت، توانایی بینظیر در تغییر نقشها و حضور پرقدرت در آثار ماندگار است. او همواره با روش بازیگری متد اکتینگ شناخته میشود و نقشش در تثبیت سبک «سینمای مافیایی» در تاریخ سینما انکارناپذیر است.

کودکی و ورود به دنیای هنر
دنیرو در خانوادهای هنرمند به دنیا آمد. پدرش نقاش و مجسمهساز و مادرش شاعر و نقاش بود. او در محلهای پرهیاهوی نیویورک رشد کرد و از کودکی علاقهی زیادی به سینما و بازیگری نشان داد. در ۱۰ سالگی برای نخستین بار روی صحنه نمایش رفت.
تحصیل او در مدارس هنرهای نمایشی و کارگاههای بازیگری «استلا آدلر» و «لی استراسبرگ» پایهگذار مسیر حرفهای او شد.
ورود و درخشش در هالیوود
دنیرو در دههی ۱۹۷۰ با فیلمهایی چون Bang the Drum Slowly (1973) و بهویژه همکاری با مارتین اسکورسیزی در شاهکار Mean Streets (1973) به شهرت رسید. از آن زمان، همکاری او با اسکورسیزی به یکی از مهمترین شراکتهای تاریخ سینما تبدیل شد.
فیلمهای «راننده تاکسی»، «گاو خشمگین»، «رفقای خوب» و «کازینو» نهتنها کلاسیکهای سینما هستند، بلکه دنیرو را به نماد یک نسل تبدیل کردند.

همکاری افسانهای با مارتین اسکورسیزی
رابرت دنیرو و مارتین اسکورسیزی بیش از پنج دهه است که در کنار هم شاهکارهایی خلق کردهاند.
این همکاری با Mean Streets (1973) آغاز شد و در فیلمهایی چون Taxi Driver، Raging Bull، Goodfellas، Casino و The Irishman به اوج رسید.
اسکورسیزی بارها گفته است که دنیرو «بازیگری است که میتواند خامترین احساسات انسانی را به حقیقت بدل کند» و دنیرو نیز اسکورسیزی را «برادری خلاق» مینامد.
بهترین فیلمها
● The Godfather Part II (1974) – ویتو کورلئونه جوان (اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد)
● Taxi Driver (1976) – تراویس بیکل
● Raging Bull (1980) – جیک لاموتا (اسکار بهترین بازیگر مرد)
● Goodfellas (1990) – جیمی کانوی
● Casino (1995) – سم روتستین
● Heat (1995) – رویارویی تاریخی با آل پاچینو
● The Irishman (2019) – فرانک شیرن
افتخارات و جوایز
● ۲ اسکار: بهترین بازیگر مکمل مرد (The Godfather Part II)، بهترین بازیگر مرد (Raging Bull)
● ۱ گلدن گلوب: بهترین بازیگر مرد برای Raging Bull
● جایزه یک عمر دستاورد هنری گلدن گلوب (۲۰۱۱) و سسیل بی دمیل
● جوایز متعدد از جشنوارههای بفتا و کن

دوستی و رقابت با آل پاچینو
رابرت دنیرو و آل پاچینو از معدود بازیگرانی هستند که همواره بهعنوان «غولهای بازیگری» شناخته میشوند. هر دو همنسل، همسبک و با پسزمینهای مشترک از تئاتر نیویورک برخاستند.
نکته جالب این است که آنها سالها به دلیل شباهت مسیر حرفهایشان رقیب بهحساب میآمدند، اما در عین حال دوستی عمیق هم داشتهاند.
نخستین همکاریشان به The Godfather Part II (1974) بازمیگردد، اما در آن فیلم هیچ صحنه مشترکی نداشتند.
در Heat (1995) بالاخره روی پرده مقابل هم قرار گرفتند و سکانس گفتوگوی کافه میانشان یکی از ماندگارترین لحظات تاریخ سینماست.
بعدها در Righteous Kill (2008) و The Irishman (2019) بار دیگر همکاری کردند.
پاچینو درباره دنیرو گفته است: «رابرت یکی از معدود کسانی است که وقتی بازیاش را میبینم، باور میکنم او همان شخصیت است.»
زندگی شخصی
دنیرو دو بار ازدواج کرده؛ با دایان ابوت (۱۹۷۶–۱۹۸۸) و سپس گریس هایتاور (۱۹۹۷–۲۰۱۸). او هفت فرزند دارد و در سال ۲۰۲۳ خبر تولد دوباره فرزندش در ۷۹ سالگی توجه جهانیان را جلب کرد.
سبک زندگی و علایق شخصی
دنیرو فردی درونگراست و علاقهای به جلب توجه رسانهای ندارد. او عاشق هنر آشپزی است و در سرمایهگذاری در رستورانهای زنجیرهای Nobu نقشی مهم داشته. علاقه زیادی به نقاشی (بهخاطر تأثیر پدرش)، باکس (که برای نقش جیک لاموتا فرا گرفت)، و سفر به ایتالیا دارد.
همچنین علاقهمند به کشف استعدادهای جوان در سینماست و همواره از جشنواره تریبکا برای این هدف استفاده کرده است.
واکنشها و لحظات ماندگار در مراسمها
- اسکار ۱۹۸۱: وقتی دنیرو برای Raging Bull اسکار بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد، واکنشش ساده، بیپیرایه و فروتنانه بود. برخلاف بسیاری از بازیگران، او تنها چند جمله کوتاه گفت و همین سکوت و وقار باعث شد مراسم آن سال به یادها بماند.
- جشنواره کن ۱۹۷۶: فیلم Taxi Driver نخل طلای کن را برد. در همان مراسم، تشویقهای طولانی و پرشور برای دنیرو و اسکورسیزی نقطه عطفی در کارنامه هر دو شد.
- اسکار ۲۰۱۱ (یک عمر دستاورد هنری): وقتی جایزه سسیل بی دمیل را گرفت، با شوخطبعی همیشگیاش به وضعیت سیاسی آمریکا کنایه زد و یکی از پرخندهترین سخنرانیهای آن شب را رقم زد.
- جایزه افتخاری هالیوود: او بارها در سخنرانیهایش به شکل مستقیم و بیپرده سیاستمداران (خصوصاً ترامپ) را نقد کرده. یکی از ماندگارترین لحظات در مراسم تونی ۲۰۱۸ بود که با جمله «F*** Trump» باعث تشویق ایستاده حضار شد و تیتر رسانههای جهان را به خود اختصاص داد.
- جشنواره ترایبکا: بهعنوان بنیانگذار این جشنواره، لحظات زیادی در مراسم افتتاحیه رقم زده؛ از جمله تجلیل ویژه از نیویورک پس از ۱۱ سپتامبر، که برای بسیاری از مخاطبان یک پیام احساسی و ملی محسوب میشد.
فعالیتهای اجتماعی
دنیرو بنیانگذار Tribeca Film Festival است که پس از حملات ۱۱ سپتامبر برای بازسازی روح فرهنگی نیویورک راهاندازی شد.
او در فعالیتهای خیریه، حمایت از کودکان و پروژههای آموزشی مشارکت دارد. همچنین یکی از منتقدان جدی دونالد ترامپ در دوران ریاستجمهوری بوده و از نفوذ اجتماعیاش برای تأکید بر اهمیت آزادی بیان و فرهنگ استفاده کرده است.
نکات جالب و حقایق
۱. برای Raging Bull حدود ۲۵ کیلو وزن اضافه کرد، یکی از افراطیترین تغییرات جسمی تاریخ سینما
۲. برای The Godfather Part II در سیسیل زندگی کرد تا لهجه ایتالیایی را کامل بیاموزد
۳. ارتباطش با آل پاچینو و اسکورسیزی به یکی از اسطورههای زنده هالیوود تبدیل شده است

جمعبندی
رابرت دنیرو بیش از نیمقرن است که بهعنوان یکی از ستونهای سینمای جهان شناخته میشود. بازیگری متدیک، همکار وفادار اسکورسیزی، دوست و رقیب دیرینه پاچینو و هنرمندی که آثارش همیشه بخشی از حافظه جمعی سینما خواهد ماند. او نهتنها با نقشهای جاودانهاش، بلکه با شخصیت متعهد و عشق به هنر، الگویی بیبدیل برای نسلهای آینده است.