"رومنيگه؛ 26 ميليون!؛ هيچ تيمي حاضر به پرداخت چنين مبلغي نيست" تيتر اصلي روزنامه آلماني Bild، در روز چهارم ژانويه سال 1981 بود. چند روز قبل از اين تاريخ، باشگاه يوونتوس با پيشنهادي به همين ميزان، خواستار به خدمت گرفتن ديگو مارادونا ستاره جوان آن زمان دنياي فوتبال از باشگاه آرژانتيني بوكاجونيورز شده بود، كه اين پيشنهاد در رقابت با باشگاه بارسلونا شكست خورده بود. حال ويلي هوفمن رئيس وقت باشگاه بايرن مونيخ نيز فقط به ازاي دريافت مبلغي در همين حدود، مجوز خروج رومنيگه، جواهر خانگي بايرن مونيخ را صادر مي كرد.
در روزنامه Bild در آن زمان مقاله اي با تيتر " رومنيگه همانند تابلوي مونا ليزا، غير قابل قيمت گذاري است."، منتشر شد، چون در اوايل دهه 80 ميلادي آلمان در نقطه اوج توسعه اقتصادي قرار داشت و 26 ميليون مارك در آن زمان نيز مبلغي هنگفت، نجومي و غيرقابل تصور بود.
اما در دنياي امروز نيز مبلغ 100.000.000 يورو كه باشگاه رئال مادريد براي خريد گرت بيل پرداخت كرده است، هنگفت و غير قابل تصور است. مبلغي سرسام آور و نجومي براي يك بازيكن فوتبال، براي يك انسان، سايت تحليلي afootballreport.com به تازگي در مطلبي محاسبه كرده است كه اين ميزان پول براي تامين هزينه تحصيلي 3300 دانشجوي دانشگاه هاروارد، خريد 46612 گران ترين كارت سالانه عضويت در باشگاه تاتنهام و يا به خدمت گرفتن 7 لبرون جيمز* كفايت مي كند.
باشگاه هاي فوتبال به بنگاه هاي اقتصادي تبديل شده اند
جابه جايي بازيكنان و پرداخت مبالغ اين جابه جايي ها از زمان آغاز فوتبال مدرن وجود داشته اند، سال 1971 يوپ كاپلرمن به ازاي مبلغ 800.000 مارك، به باشگاه كلن پيوست و يا روجر فن كول براي اولين بار در ازاي ميلغي بيش از يك ميليون مارك در سال، باشگاه خود را تغيير داد. مبالغ اين جابه جايي ها به تدريج صعود كردند، به طوري كه گونتر نتسر و بونهوف مجوز انتقال به اسپانيا را به ازاي مبالغ 1.2 و 1.5 ميليون مارك دريافت كردند و باشگاه مونشن گلادباخ در ازاي فروش آنها به درآمد هنگفتي در آن سال ها رسيد. اما گران ترين مبلغ جابه جايي در آن دوران متعلق به يوهان كرايف معروف بود كه به ازاي 3.7 ميليون مارك به بارسلونا پيوست.
اما ركورد جابه جايي بين بازيكنان توسط ديگو ماردونا شكسته شد، در سال 1982 وي با قراردادي به ارزش 8 ميليون مارك به بارسلونا پيوست و تنها دو سال بعد به ازاي 21 ميليون مارك به ناپولي ايتاليا فروخته شد. و مارادونا از آنجا به تاريخ پيوست و جاودانه شد. اين ركورد تا سال 1992 پاي بر جا ماند. براي سوكراتس، فيلسوف برزيلي فوتبال، اما اين صعود قيمت ها هولناك بود، وي در آن زمان و بعد از نهايي شدن انتقال مارادونا به ناپولي، هشدار داد كه:"باشگاه هاي فوتبال به بنگاه هاي اقتصادي تبديل شده اند."، و اما سرانجام كارل هاينتس رومنيگه نيز در ازاي قراردادي به ارزش 10 ميليون يورو در سال 1984، راهي اينترميلان ايتاليا شد. و اما امروز؟
صعود لجام گسيخته قيمت بازيكنان از كجا آغاز شد؟
امروزه چنين مبلغي كه در سال هاي گذشته براي ستارگاني نظير ماردونا و رومنيگه پرداخت مي شده است، براي بازيكنان متوسطي نظير الساندرو ماتري (12 ميليون يورو، ميلان) و يا لاساناديارا (12 ميليون يورو، لوكوموتيو مسكو) نيز پرداخت نمي شود. و باشگاه ها براي به خدمت گرفتن بازيكنان تراز اول بايد مبالغ 100 ميليون يورويي( گرت بيل)، 65 ميليون يورويي (اديسون كاواني) و يا 57 ميليون يورويي (نيمار) بپردازند. حال پرسشي كه باقي مي ماند اين است كه اين صعود قيمت ها براي بازيكنان از كجا شروع شده است.
شايد موج نخست خريد بازيكنان با قيمت هاي غير قابل تصور و نجومي ، با خريد دنيلسون برزيلي آغاز شده باشد. كسي كه در سال 1998 به رئال بتيس اسپانيا پيوست. اين بازيكن عملكردي متوسط در بازي هاي كوپا آمريكاي سال 1997 از خود به نمايش گذاشت و درتيم سائوپائولو نيز رضايت بخش اما نه چندان درخشان بازي كرده بود (8 گل در 112 بازي) و ناگهان تمام اروپا بر سر انتقال اين استعداد برزيلي! حاضر به مذاكره شدند.
رئال بتيس سرانجام موفق شد دنيلسون را به مبلغ سرسام آور 31.5 ميليون يورو به خدمت گيرد و ركورد جديدي در جابه جايي بازيكنان به نام خود به ثبت رساند. سال 2000 رئال بتيس به دسته پايين تر سقوط كرد، در حالي كه دنيلسون يا روي نيمكت مي نشست و يا در كلوب هاي شبانه شهر قابل رويت بود.
موج دوم را در اين زمينه كريستين ويري ايجاد كرد. در ازاي مبلغ 45 ميليون يورو، كريستين ويري از لاتزيو رم به اينترميلان پيوست. يك فقدان براي شهر مقدس كه باعث عصبانيت پاپ ژان پل دوم نيز شد. وي اين جابهجايي پر هزينه را به عنوان"ضربه اي به مستمندان و ناديده گرفتن حقوق آنها" ارزيابي كرد.
قانون كهكشاني
دقيقا همين مقدار پول را باشگاه رئال مادريد براي به خدمت گرفتن رونالدوي برزيلي پرداخت كرد. داشتن چنين مهاجم درخشاني در سانتيگو برنابئو، آرزوي فلورنتينو پرز رئيس جاه طلب باشگاه رئال مادريد بود. تشكيل تيم كهكشاني از آرزوهاي وي بود. فرناندو هيرو كاپيتان وقت باشگاه رئال مادريد نيز از پرداخت چنين مبلغ هنگفت و برنامه هاي بلند پروازانه مدير باشگاه شكايتي نداشت. وي فقط متعجب از انتقال اجباري فرناندو مورينتس بود، كه باشگاه رونالدو را جانشين وي كرده بود. وي با جمله معروف"ما انسان هستيم، كالا نيستيم" نسبت به سرنوشت مورينتس و بي توجهي سران باشگاه به آن، انتقاد كرد.
فلورنتينو پرز با خريد زين الدين زيدان و لوئيز فيگو نيز بار ديگر، بر اين موج صعود قيمت بازيكنان دامن زد، رئيس جاه طلب رئال مادريد اعتقاد داشت، خريد ستارگان دنياي فوتبال به هر قيمتي و تشكيل يك تيم كهكشاني، خود به تنهايي ضامني است براي موفقيت هاي تيم و افزايش سود مالي سهام داران باشگاه. بدين ترتيب با تشكيل تيم كهكشاني توسط پرز در اوايل قرن جديد ميلادي، پس از كمتر از بيست سال هشدار و پيش بيني سوكراتس در مورد تغيير كاركرد باشگاه هاي فوتبال به حقيقت پيوست.
از آن تاريخ به بعد نيز مادريدي ها، همچنان به دنبال شكست ركورد بازار نقل وانتقالات هستند. پيش بيني مي شد كه جابه جايي 94 ميليون يورويي كريس رونالدو تا سال ها پاي بر جا بماند ، اما به فاصله كمتر از چند سال باز هم اين ركورد توسط خود پرز و با خريد گرت بيل شكسته شد. و باعث شگفتي همگان شد. رومنيگه مونا ليزاي دهه 80 آلمان ها نيز با بيان جمله:"پرداخت چنين مبلغي كه اين روزها در موردش صحبت مي شود، براي هيچ كس قابل باور نيست و هيچ كس نمي تواند آن را هضم نمايد." تعجب خود را نسبت به اين انتقال بيان مي نمايد و گونتر نتسر نيز آن را بيماري پرز مي شمرد.
آيا مسي نيز قابل خريد است؟
حالا گرت بيل خريد 100 ميليون يورويي پرز، وارد مادريد شده است، اما پرسشي كه مطرح مي شود اين است كه چگونه پرداخت چنين مبلغي براي عموم مردم اسپانيا قابل توجيه است!. به نظر هيچ اعتراضي نسبت به اين خريد در كشوري كه با بحران اقتصادي و بيكاري بالاي جوانان،دست وپنجه نرم مي كند، وجود ندارد. فقط جراردو مارتينو، سرمربي جديد بارسا در اظهار نظري گفت:"اين خريد بي احترامي نسبت به دنيا است." مربي تيمي كه خود امسال براي خريد نيمار برزيلي، 57 ميليون يورو هزينه كرده است.
با اين شرايط امكان پرداخت مبلغ 250 ميليون يورو براي خريد ليونل مسي نيز، دور از دسترس به نظر نمي رسد و شايد باشگاهي حاضر به پرداخت مبلغ درخواستي بارسا براي وي، در آينده نزديك پيدا شود.
با وجود اينكه يك چهارم از مردم اسپانيا بيكار هستند، اما تراز مالي باشگاه هاي اسپانيايي و سود سهامداران آنها دست نخورده باقي مانده است. و بانك ها همچنان حاضر به پرداخت وام و پول مورد نياز به باشگاه هاي مقروض هستند و طرفداران فوتبال نيز همچنان پرانرژي و شاداب در حال خريد پيراهن هاي جديد تيم هاي مورد علاقه شان مي باشند، چرا؟ چون فوتبال افيون ملت ها است.
بايد منتظر ماند و ديد كه تا چه هنگام فوتبال همچنان تاثير گذار خواهد ماند.
*LeBron James ستاره بسكتبال آمريكا و تيم ميامي هيتس اين كشور،كه در چند سال اخير يكي از بهترين و گران ترين بازيكنان بسكتبال شاغل در NBA به حساب مي آيد.
