در خرداد ۱۳۲۱، عباس اکرامی، بنیانگذار باشگاه شاهین دیوان حافظ را باز کرد و این شعر را دید:[۳][نیازمند منبع]
در هوا چند معلق زنی و جلوه کنی ای کبوتر نگران باش که شاهین آمد
از این رو باشگاهی را که با کمک جوانان دانشجو بنیاد گذاشته بود، شاهین نام نهاد. او که یک آموزگار بود و باشگاه را با یاری شماری جوانان دانشجو با شعار
اول اخلاق، دوم درس، سوم ورزش
بر پا ساخته بود.[۴] باشگاه شاهین توانست بازیکنان بزرگی مانند پرویز دهداری، امیرمسعود برومند، همایون بهزادی، حمید شیرزادگان، حسین کلانی و بسیاری دیگر را که در تیم ملی بازی کردند، به فوتبال ایران بشناساند.
رشد و گسترش[ویرایش]
باشگاه شاهین در دهه‌های سی و چهل خورشیدی یکی از نیرومندترین و مهمترین تیم‌های فوتبال ایران بود. تیم‌های فوتبال این باشگاه پس از چندی به سه تیم شاهین، عقاب و شهباز افزایش یافت. بازیکنان این تیم‌ها را دانش‌آموزان دبیرستان‌ها تشکیل می‌دادند.[۲] در آن دوران از سال ۱۳۲۵ تا هنگام فروپاشی، شاهین در کنار تیم‌های تاج، سرباز و دارایی رقابت اصلی فوتبال ایران را شکل می‌داند.[۵]
فروپاشی شاهین[ویرایش]
استادیوم امجدیه، ورزشگاه خانگی تیم فوتبال شاهین
شاهین در دهه ۱۳۴۰ به اوج محبوبیت در میان هواداران رسید، اما برخی رخدادها فدراسیون فوتبال ایران و سازمان تربیت بدنی را رویاروی آنها قرار داد.[۶] سرانجام ناسازی و اختلاف میان آنها بالا گرفت و بیشتر شد و دستاویزی شد تا در روز ۱۸ تیر ۱۳۴۶، دو روز پس از برد ۳–۱ شاهین برابر باشگاه تهرانجوان، سازمان ورزش و تفریحات ایران انحلال باشگاه شاهین را اعلام کند.[۶]
درباره دلیل انحلال باشگاه شاهین سخنان بسیاری گفته می‌شود. اگرچه سازمان ورزش دلیل انحلال این باشگاه را در ابلاغیه رسمی "منافات فعالیت‌ها با روح عالیه ورزش" نام برده است،[۶] اما برخی کارشناسان، دلایل پشت پرده سیاسی را کارساز می‌دانند.[۷] بر پایه ادعای یکی از بازیکنان شاهین ردپای تحریک‌های پرویز خسروانی، مدیر عامل وقت باشگاه تاج نیز در این دستور انحلال دیده می‌شود.[۷]
پس از انحلال شاهین هواداران این باشگاه دنباله مسابقات را پیگیری نکردند. هنگامی که شاهین فرو پاشید، چند باشگاه مانند پاس، راه‌آهن و عقاب در پی بکارگیری بازیکنان شاهین برآمدند و این به معنای از هم پاشیدن این تیم بود.[۴] اما با رایزنی علی عبده با پرویز دهداری و مسعود برومند، بازیکنان باشگاه شاهین به تیم پرسپولیس پیوستند.[۸]
باشگاه فوتبال شاهین در سال ۱۳۲۱ به دست عباس اکرامی بنا شد.[۱] او یک معلم بود و باشگاه را با کمک تعدادی جوان دانشجو با شعار
اول اخلاق، دوم درس، سوم ورزش
بنا نهاده بود.[۱] باشگاه شاهین توانست بازیکنان بزرگی مانند پرویز دهداری، امیرمسعود برومند، همایون بهزادی، حمید شیرزادگان، حسین کلانی و بسیاری دیگر را که در تیم ملی بازی کردند، به فوتبال ایران بشناساند.
شاهین در دهه ۱۳۴۰ به اوج محبوبیت رسید اما برخی اتفاقات، فدراسیون فوتبال ایران و روزنامه کیهان ورزشی (مهمترین روزنامهٔ ورزشی آن زمان) را روبروی آنها قرار داد.[۲] اختلاف بین آنها بیشتر شد و باعث شد تا در روز ۱۸ تیر ۱۳۴۶، دو روز پس از برد ۳-۱ شاهین رو در روی باشگاه تهرانجوان، سازمان ورزش و تفریحات ایران شاهین را منحل اعلام کند.[۲]
درمورد دلایل انحلال باشگاه شاهین حرف و حدیث‌های بسیاری وجود دارد. اگرچه سازمان ورزش دلیل انحلال این باشگاه را در متن ابلاغیه رسمی «منافات فعالیت‌ها با روح عالیه ورزش» عنوان می‌کند،[۲] اما برخی تحلیلگران، دلایل سیاسی؛ از جمله مخالفت عباس اکرامی با حکومت پهلوی را موثر می‌دانند.[۳] بنابر ادعای یکی از بازیکنان شاهین ردپای تحریک‌های پرویز خسروانی، مدیر عامل وقت باشگاه تاج هم در این انحلال دیده می‌شود.[۳]
باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران در دهه ۴۰
پس از انحلال شاهین هواداران با ادامه لیگ همراهی نکردند. هنگامی که شاهین منحل شد، چند باشگاه مانند پاس، راه‌آهن و عقاب درپی جذب بازیکنان شاهین برآمدند و این به معنی از هم پاشیدن این تیم بود.[۱] اما با رایزنی علی عبدو با پرویز دهداری و مسعود برومند، بازیکنان باشگاه شاهین به تیم پرسپولیس پیوستند.[۴]
باشگاه پرسپولیس تهران در سال ۱۳۴۲ به دست علی عبده بنیانگذاری شد.[۷][۴] این باشگاه جزو دارایی‌های «شرکت سی.آر.سی» بود که به جز عبده، فاطمه پهلوی و همسرش محمد خاتم نیز از سهامداران آن بودند.[۷] عبده از آمریکا به ایران آمده بود و در مشت‌زنی آمریکا صاحب عنوان قهرمانی و مسئولیت بود.[۴][۷][۳] در آن زمان باشگاه پرسپولیس در رشته‌های ورزشی بولینگ، والیبال، بسکتبال و اسکیت فعال بود و یک تیم فوتبال ضعیف در دسته دوم داشت که بهترین بازیکن آن محمود خوردبین بود.[۴] پس از انحلال شاهین و در زمستان ۱۳۴۶، با رایزنی عبده و پرویز دهداری، ۴ نفر از بازیکنان شاهین به نام‌های ابراهیم آشتیانی، ناظم گنجاپور، کاظم رحیمی (به عنوان کاپیتان) و بهمن نوروزی در یک بازی دوستانه با باشگاه جم آبادان (که در آن زمان باشگاهی صاحب نام و قهرمان اولین دوره جام منطقه‌ای ایران بود) در ترکیب تیم دسته دومی پرسپولیس قرار گرفتند.
حضور این ۴ نفر در آن بازی زمینه ساز پیوستن بقیهٔ بازیکنان شاهین به پرسپولیس و آغاز محبوبیت این باشگاه شد. پرسپولیس سال ۱۳۴۷ را با مربیگری پرویز دهداری و سرپرستی مسعود برومند آغاز کرد. این تیم باید کار خود را از دسته دوم آغاز می‌کرد، اما انحلال چند تیم در آن زمان باعث شد تا مسابقات رده بندی برای تعیین دسته باشگاه‌های کشور برگزار شود. در آن مسابقات ۴۴ تیم شرکت کردند که تیم‌های پرسپولیس، تاج، پاس و عقاب در گروه‌های خود صدرنشین شدند.[۴
