رخدادها و فجایع تلخ بسیاری در تاریخ فوتبال اتفاق افتاده که قصد دارم در چند قسمت تعدادی از بزرگترین آنها را بازگو کنم:
1- فاجعه استادیوم هیسل بلژیک:
یک ساعت قبل از شروع مسابقه، در فینال جام باشگاه های اروپا سال 1985 در ورزشگاه هیسل واقع در بلژيک، تماشاگران لیورپول با شکستن فنس هایی که میان آنان و طرفداران یوونتوسی ها برای جدایی و جلوگیری از کشمکش و درگیری قرار داده شده بود به طرفداران یووونتوس حمله ور شده و آن ها را مورد ضرب و شتم قرار دادند، یوونتوسی ها که انتظار اين حرکت را از لیورپولی ها نداشتند ناچار با آنها در گیر شده و به ناگاه عقب نشينی کردند با فشار يوونتوسی ها به دیوارهای پیرامون ورزشگاه، منجر به ویرانی آن گشت و باعث شد که روی سر آن ها ویران گردد و در پی این حادثه 39 نفر که اکثراً از طرفداران یوونتوس بودند، به کام مرگ رفتند.
با این وجود بازی فینال برگزار شد و یوونتوسی ها با تک گل میشل پلاتینی قهرمان شدند. بعد از این مسابقه لیورپولی ها به همراه تمام باشگاه های انگليسی از بازی با تیم های اروپایی در مسابقات مختلف به مدت 5 سال محروم شدند و آن سال، سال سياه جام باشگاههای اروپا نام گذاری شد.
لیورپول می رفت تا از جام سال پیش خود دفاع کند که این اتفاق تلخ روی داد و عواقبش دامن تمام فوتبال انگلیس را در برگرفت.
2- فاجعه استادیوم ناسیونال پرو:
زمانی که داور در لحظات پایانی بازی میان تیم های پرو و آرژانتین در مقدماتی المپیک توکیو 1964 گل زده شده را مردود اعلام کرد، یکی از تماشاچیان عصبانی وارد زمین شد و به دنبال داور افتاد. سپس پای پلیس به این قضیه باز شد و با بیرحمی او را کتک زد و به دنبال این رفتار پلیس تماشاچیان دیگر هم عصبانی شدند و آشوب و غوغا بر پا کردند. سپس ماموران پلیس گاز اشک آور میان تماشاگران انداختند و هرج و مرج ایجاد شد و این درگیری ها باعث مرگ بیش از 320 نفر در این ورزشگاه شدند. این فاجعه را می توان به عنوان بدترین و مرگبارترین فاجعه در تاریخ فوتبال قلمداد کرد.
3- سقوط هواپیمای مونیخ و مرگ نیمی از ازیکنان منچستر:
6 فوریه 1958 که سیاهترین روز تاریخ باشگاه منچستر به شمار میآید و 23 تن، از جمله هشت بازیکن و سه تن از اعضای کادر باشگاه به خاطر سانحه هوایی که برای هواپیمای تیم در پرواز مونیخ رخ داد جان باختند.
منچستریونایتد در راه بازگشت از دیدار اروپایی خود مقابل ستاره سرخ بلگراد در مونیخ توقف کرد تا سوختگیری کند. دو بار تلاش برای بلند شدن هواپیما از باند با ناکامی همراه بود تا در سومین تلاش، هواپیما دچار سانحه شود.
21 تن بلافاصله در این اتفاق جان باختند. «کمت ریمنت»، کاپیتان هواپیما چند هفته بعد به خاطر جراحات وارده درگذشت. «دانکن ادواردز» که یکی از بهترین بازیکنان تاریخ منچستریونایتد بود درست 15 روز پس از سقوط هواپیما در بیمارستان جان خود را از دست داد. این فاجعه بخشی فراموش نشدنی از تاریخ شیاطین سرخ است. «سر مت بازبی»، سرمربی اسطورهای منچستریونایتد اما توانست بر جراحات وارده فائق آید تا تیم دیگری ساخته و آن را پس از 10 سال به عنوان قهرمانی در اروپا برساند.
راجر برایان 28 ساله، ادی کلمن (21)، مارک جونز (24)، دیوید پگ (22)، تامی تیلور (26)، جف بنت (25)، لیام ویلان (22) و دانکن ادواردز (21) همگی پس از سقوط جان خود را از دست دادند. والتر کریکمر، منشی باشگاه و تام کری و برت والی که از اعضای کادر فنی بودند نیز در این سانحه کشته شدند.
هشت روزنامه نگار به نامهای الف کلارک، تام جکسن، دان دیویس، جورج فلوز، آرچی لدبروک، اریک تامپسن، هنری رز و فرانک سویفت که از بازیکنان پیشین منچسترسیتی بود نیز از جان باختگان بودند.
4- فاجعه هیلزبورو:
پس از فینال هیسل که درگیری هواداران به کشته شدن ۳۹ نفر انجامید، تصمیم گرفته شد در ورزشگاهها از فنس استفاده شود. پیش از این در استادیوم کشورهای آمریکای جنوبی از این وسیله استفاده میشد تا مانع از ورود تماشاگران به زمین شوند. روشی که نیروهای پلیس در مواقع اضطراری به کار میبرند و راه حل سادهای است برای از بین بردن فشار موجود.
استفاده از این وسیله اما باعث شد فاجعه دیگری رخ بدهد. این بار در انگلیس در وزشگاه هیلزبروی شفیلد این اتفاق افتاد. دو تیم لیورپول و ناتینگهام فارست در نیمه نهایی FA کاپ ۱۹۸۹ در این استادیوم به مصاف هم رفتند.
حضور فراوان تماشاگران در یک ساعت مشخص به علت ترافیک موجود باعث شد ازدحام زیادی در ورودیها به وجود بیاید. به همین خاطر رییس پلیس به هواداران اجازه داد رایگان و بدون نوبت از در پشتی وارد ورزشگاه شوند. ورودی که به بخش غربی منتهی میشد، به پنج پخش تقسیم میشد که با فنس جدا شده بودند. در حالی که هنوز چهار بخش پر نشده بود، قسمت مرکزی پر از تماشاگر بود. در مقابل این بخش، جمعیت زیادی بودند که قصد داشتند به قسمتهای کناری بروند.
تعداد زیاد هواداران باعث شد به افرادی که داخل هستند فشار بیاید. افرادی که در ردیف های جلویی حضور داشتند، به فنسها چسبیده بودند و تنها کاری که میتوانستند انجام بدهند این بود که فریاد بکشند و کمک بخواهند. در این لحظات، گروبلار (دروازهبان لیورپول) متوجه این موضوع شد و پلیس را در جریان گذاشت اما آنها اعلام کردند در این بینظمی نمیتوانند فنسها را باز کنند. به همین خاطر او به سمت داور دوید تا بازی را متوقف کند. زمانی که آن محل از جمعیت خالی شد، عمق فاجعه مشخص شد. ۹۶ نفر جان خود را از دست دادند و ۷۶۶ نفر مجروح شدند. همه آنها هواداران لیورپول بودند که به خاطر فشار جمعیت آسیب دیدند یا کشته شدند. روزنامه سان از دزدی هواداران لیورپول از مجروحان و کشتگان خبر داد و برایش تیتر " حقیقت " را برگزید و پیشنهاد تحریم تماشاگران لیورپول را در تمام ورزشگاه ها تحت عنوان هولیگان داد. لیورپولی ها از این مطلب بسیار خشمگین شدند و روزنامه سان را علیرغم پوزش از این تهمت که بعدها خلافش نیز ثابت شد تا به امروز تحریم کرده اند!!!
5- فاجعه هواپیمای تورینو:
همه از هفت خواهر کالچو شنیده اید. یوونتوس، میلان، اینتر، رم، لاتزیو فیورنتینا و ناپولی. جالب است بدانید که تورینو در اواخر دهه ۴۰ بهترین تیم جهان محسوب میشد و می توانست خواهر هشتم این جمع باشد. این تیم سه فصل پیاپی (۱۹۴۶تا ۱۹۴۸) فاتح اسکودتو شد و در سال ۱۹۴۹ به قهرمانی در این رقابتها نزدیک بود و اصلی ترین بازیکنان تیم ملی ایتالیا از تیم تورینو بودند، تیمی که در ترکیب خود از ستارهای به نام والنتینو ماتزولا بهره میبرد. او قدبلند، بور و زیبا بود و کاریزمای او شاید یکی از بالاترین محبوبیتهای تاریخ فوتبال باشد
تورینو پس از فتح لیگ ایتالیا در سال ۱۹۴۹ به لیسبون سفر کرد تا بازی دوستانه ای برای گرامیداشت فرانسیسکو فریرا (کاپیتان بنفیکا) برگزار کند اما هنگام برگشت با سانحه هوایی رو به رو شدند. زمانی که هواپیمای حامل این تیم به تورین رسید برف میآمد. به همین خاطر فرود سخت شد و خلبان لاین اشتباهی را انتخاب کرد و هواپیما روی دیوار سنگی سقوط کرد و کاملا از بین رفت. هیچ کس از این حادثه جان سالم به در نبرد. پنج خدمه هواپیما، سه روزنامهنگار که به عنوان کارشناس تیم را همراهی میکردند، دو مدیر، دو مربی، ماساژور و ۱۸ بازیکن ایتالیایی در این حادثه جان خود را از دست دادند.
R.I.P