حَمیدیه شهری در استان خوزستان و مرکز شهرستان حمیدیه است. شهر حمیدیه در ۲۵ کیلومتری شمال غرب شهر اهواز قرار دارد. این شهرستان در استان خوزستان ۲۵ کیلومتری شمال غرب اهواز قرار گرفته‌است و در سال ۱۳۸۵، تعداد ۲۲٫۰۰۱ نفر جمعیت داشته‌است. رود کرخه در بالا دست شهر حمیدیه به وسیله سد تنظیمی به دو بخش کرخه اصلی و کرخه کور تقسیم میشود که هر دوی آنها از داخل شهر می‌گذرند. زمین‌های حمیدیه خوزستان به دلیل بهره‌مند بودن از خاکی حاصلخیز و هوای متعدل برای کشت سبزی بسیار مناسب است.
دامداری در این منطقه بیشتر پرورش گاومیش می‌باشد. زبان اهالی حمیدیه فارسی و عربی است. در جریان سیل فروردین ماه سال ۱۳۹۸ در شهرستان حمیدیه ۲ هزار و ۲۲۳ خانه آسیب دیدند. بسیاری از این خانه‌ها با کمک اهالی کرمان بازسازی شدند. این شهرستان با انتزاع از شهرستان اهواز در مجموع شامل بخش مرکزی با توابع دهستان کرخه و دهستان دهکده و بخش گمبوعه با توابع دهستان طراح و دهستان جهاد، در ۱۲ دیماه ۱۳۹۱ توسط هیئت وزیران تصویب و ابلاغ شد.
از گذشته‌های دور تاکنون همواره برای مهار کردن جریان سیلاب در عرض معینی از رودخانه از سازه‌هایی چون سیل‌بند یا گوره‌ها بهره می‌جستند. گفته میشود، این سازه‌ها از پخش و گسترش سیلاب در زمین‌های اطراف رودخانه جلوگیری کرده و آن را در مسیر و مجرای مشخص و محدود هدایت می‌کند. اما سازه‌ای که در رودخانه کرخه در شهرستان حمیدیه از دوره ساسانی تا امروز وجود دارد از آن به عنوان تثبیت‌کننده دیواره یا (اپی) نام می‌برند. سازه‌های آبی مربوط به دوره ساسانیان در ضلع غربی رودخانه کرخه در شهر حمیدیه واقع شده‌اند. طول دیواره سد تنظیمی تاریخی حمیدیه حدود ۱۱۰ متر به قطر ۲٫۵ متر و ارتفاع پنج متر است که در حاشیه رودخانه کرخه قرار گرفته و در امتداد دیواره این سازه ۲ سد و یک پل بند تاریخی متصل شده‌است.
تنها دو اثر حمیدیه ثبت در فهرست آثار ملی شده‌اند. یکی کاخ تاریخی حمیدیه به شماره ۳۹۸۰ و دیگری منطقه تاریخی تثبیت رودخانه «تیری» به شماره ۷۹۳۰ ثبت در فهرست آثار ملی کشور شده‌اند. عبور رودخانه کرخه از این منطقه دشت حاصلخیزی را بوجود آورده است. وفور آب باعث شده است حمیدیه در طول فصول سال کشت شود. صیفی جات، گندم، برنج و سبزیجات و غیره کشت می شود. این منطقه یکی از قطب های کشاورزی ایران و جنوب غرب ایران محسوب می شود. سبزیجات، گندم و گوجه حمیدیه در کشور معروفیت خاصی پیدا کرده است و به تمام نقاط کشور صادر می شود. یکی از جاذبه های گردشگری حمیدیه وجود گل های شب بو یکی دیگر از ویژگی های منحصر بفرد طبیعی و کشاورزی حمیدیه است. وجود این گل باعث شده که بسیاری از طبیعت دوستان و دوسداران طبیعت گردی حمیدیه را به نام «گل شب بو» بشناسند زیبایی عبور آب از میان تپه های رملی و صحراهای طلایی ررنگ دل هر بیننده را به شوق وا می دارد. از جاذبه ای گردشگری حمیدیه صحراهایی که زیستگاه شترهای اصیل و زیبا، زیستگاه انواع خزندگان از جمله مار صحرایی عربی شاخدار و انواع گونه های گیاهی و جانوری کم میاب می باشد.
پرورش اسب اصیل عربی در میان مردم حمیدیه از مهمترین کارهایی است که تا کنون میان آن ها رواج دارد. وجود جنگل های سبز و گونه های گیاهی متفاوت زیستگاه خوبی برای جانوران شده است. از جمله این جنگل ها جنگل گمبوعه، حمیدیه و مسیر خسرج است. در ناحیه انتهایی این جنگل ها صحراهایی وجود دارد که محل خوبی برای اکوتوریسم و گردشگری طبیعی ایجاد کرده است.
کوشک حمیدیه مشهورترین اثر تاریخی شهرستان حمیدیه در غرب اهواز و ساحل رودخانه کرخه است که به شماره ۳۹۸۰ در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌است. این قصر مربوط به «عبدالحمید» پسر شیخ خزعل بوده و اواخر دوره قاجار - اوایل دوره پهلوی است. این عمارت دارای چند قسمت از جمله بنای مرکزی و زیرزمین، شبستان (شوادون) و تونل‌های دسترسی، تأسیسات آبرسانی، بنای جنوب شرقی و برج دیده‌بانی است که برخی تأسیسات و باغ اطراف قصر از بین رفته‌اند. طاق زیرزمین این کوشک در حاشیه رودخانه کرخه قرار دارد. این قصر تاریخی به صورت مختصر مرمت شده‌است. کاخ حمیدیه محل حکمرانی شیخ حمید کعبی در مرکز شهر حمیدیه یکی از نمونه‌های کم‌نظیر کاخ‌های دوره قاجاریه در خوزستان است. مساحت این کاخ حدود ۶ هکتار و دارای چهار ساختمان و عمارت است و بقیه آن را باغ تشکیل داده‌است. کوشک حمیدیه در مسیر صدها هزار نفر گردشگری قرار دارد که هر ساله در قالب کاروان راهیان نور به سمت مناطق عملیاتی واقع در جنوب غربی استان خوزستان می‌روند. این کاخ هم‌اکنون به عنوان انبار کالا استفاده میشود.
در حمیدیه تنها یک مدرسهٔ قدیمی مربوط به اوایل دورهٔ رضاشاه پهلوی وجود دارد که نام فعلی آن مدرسهٔ بزرگ‌سالان قدس است و روی تونلی احداث شده است. از باقی‌مانده و از مدرسه‌های قدیمی این منطقه که حتی پس از جنگ نیز سالم بودند، اثری نمانده‌است.
90% مردم حمیدیه عرب هستند و 10% باقی فارس و ترک و اصفهانی و افغانی . کار اصلی بیشتر ساکنین کشاورزی هست و انواع سزیجات و مرکبات در حمیدیه کاشته میشود. در تابستان بهترین هنداونه های کشور از حمیدیه تولید میشوند و در زمستان بهترین سبزی خورشتی و کاهو .
جاذبه های حمیدیه
کوشک حمیدیه: کوشک حمیدیه مربوط به اواخر دوره قاجار -اوایل دوره پهلوی است و در حمیدیه از توابع خوزستان، کوشک حمیدیه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۹۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا همچون دیگر بناهای ثبت شده بارها مورد تعرض توسط شرکت بهره‌برداری کرخه و شاوور و شهرداری حمیدیه قرار گرفته‌است.گفته میشود غانم سواری اولین کسی است که میراث باستانی این شهر را معرفی کرد و در زمینه جلوگیری از تخریب آثار باستانی شهر حمیدیه فعالیت کرده‌است. سال ۱۳۸۴ خسارات وارد شده به کوشک حمیدیه نزدیک به ۶۰ درصد برآورد شده بود. کوشک حمیدیه به مساحت ۶ هکتار در چهار ساختمان در کنار رودخانه کرخه قرار گرفته‌است و در دوران جنگ تحمیلی محل استقرار تیپ الحدید، سپاه پاسداران و سپاه حمیدیه و گردان امام علی بوده‌است.
زیاتگاه سيد محسن: يكی از اماكن ديدنی حميديه زيارتگاهی است كه به \’سيد محسن\’ مشهور است. مردم منطقه به اين مكان ارادت خاصی دارند و سالانه نذورات بسياری را تقديم می كنند. سيد محسن يكی از شخصيت های برجسته علمی و ادبی و شيعی است كه در روستای سيد عباس در حميديه به خاك سپرده شده است. او در واقع يكی از حاكمان دوران مشعشعيان بوده كه قبل از صفويان به همگن سازی مذهبی در مناطق تحت نفوذش پرداخته است. قلمرو او را تا بغداد، بندرعباس، حسا و قطيف عربستان گسترش برشمرده اند.
موزه مردم‌شناسی حمیدیه: موزه مردم‌شناسی حمیدیه از جدیدترین موزه های اهواز است. اشیا و اقلامی که در این موزه به نمایش گذاشته میشود از مواردی هستند که شیوه زندگی مردم، کشاورزی، دامداری و… را نشان می‌دهد. علاوه بر این موارد، در این موزه سمینارها و کارگاه‌های آموزشی برای دانش آموزان و علاقه‌مندان به هنر نیز برگزار میشود. کوشک حمیدیه مربوط به اواخر دوره قاجار -اوایل دوره پهلوی است و در حمیدیه از توابع خوزستان، کوشک حمیدیه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۹۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا همچون دیگر بناهای ثبت شده بارها مورد تعرض توسط شرکت بهره‌برداری کرخه و شاوور و شهرداری حمیدیه قرار گرفته‌است. این موزه به همت خلیل دحیمی، یکی از فعالان و علاقمندان حوزه میراث فرهنگی و با حمایت های اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حمیدیه در این شهرستان افتتاح گردید.
جنگل خسرج: برای رفتن به جنگل خسرج کافی است در ابتدای شهر حمیدیه در جاده‌ای به نام جاده پادگان قدم بگذارید و از طبیعت سرسبز و پرآب این مسیر لذت ببرید و خیلی آرام وارد مسیر جنگل شوید. مساحت جنگل 50 هزار هکتار است که 26 هزار هکتار آن در محدوده حمیدیه قرار دارد و باقی این جنگل متعلق به شهرستان شوش است. مسیر خسرج جاده‌ای به طول 45 کیلومتر است و 23 روستا در این مسیر وجود دارد، شغل اهالی این روستاها کشاورزی و دامداری است و از ویژگی جنگل خسرج وجود گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری است که اهمیت این جنگل دست کاشت را چند برابر می کند. جنگل خسرج مرتعی برای دامداران به شمار می‌آید و در قسمت‌های صحرایی آن که فاقد پوشش گیاهی است محل زندگی گوزنی است که به نام غزال ریم معروف است. پناه گرفتن برخی جانداران کمیاب از ویژگی‌های دیگر این جنگل به شمار می‌آید. مار شاخدار عربی و عقرب زرد رملی نمونه ای از این خزندگان هستند. انواع کبوتر و قمری درختان جنگل خسرج را محل مناسبی برای زندگی انتخاب کرده‌اند.
............................
آرشیو
