ℳﾑოⓐ∂, [۰۳.۰۷.۱۶ ۱۱:۰۸]
نام کرواسی از کوروش گرفته شده است؟
یوسب لکو، رییس مجلس کرواسی: «نام کرواسی از نام کوروش پادشاه ایران گرفته شده است.»
هفته نامه تماشاگران امروز: یوسب لکو، رییس مجلس کرواسی: «نام کرواسی از نام کوروش پادشاه ایران گرفته شده است.»
اگر شما هم عضو گروه های خبری تلگرامی و وایبری باشید، احتمالا این جمله را دیده اید. شاید هم زیاد آن را جدی نگرفته باشید و فکر کنید یکی از همان پیامک های آریایی طور است که این روزها در شبکه های اجتماعی موج می زند اما این بار اوضاع کمی فرق می کند. این جمله را واقعا رییس مجلس کرواسی گفته است. البته اگر به سایت مجلس شورای اسلامی اعتماد داشته باید چون تنها سایتی که این خبر را روایت کرده، سایت خانه ملت خبرگزاری مجلس ایران بوده است. گویا او این جمله عجیب را در نیویورک و در اجلاس چهارم روسای مجالس جهان به علی لاریجانی، رییس مجلس ایران گفته است.
در این میان و جدای از درستی یا نادرستی نقل قول ذکر شده، با یک سرچ ساده اینترنتی به زبان انگلیسی، می توان به نتایج جالب توجهی در این مورد رسید. برخلاف تصورات، اینکه نام کرواسی از کوروش گرفته شده به هجای اول دو کلمه که نسبتا شبیه به هم است برنمی گردد. موضوع عمیق تر از این حرف هاست و به دوران شکل گیری قوم کروات برمی گرد؛ قومی که در زبان اسلاو Hrvat خوانده می شود. برای شکل گیری این قوم یا مهاجرت آنها به منطقه جغرافیای فعلی که کشور کرواسی در آن واقع شده، چهار نظریه اساسی وجود دارد. تئوری پان اسلاویک، تئوری گاتیک، تئوری ایرانی و تئوری آوار - بلغاری.
تئوری هایی که هر کدام در دوره ای ظهور کرده اند و در متن بالا هم به ترتیب پیدایش ذکر شدند. تئوری ایرانی که تا همین سده گذشته آخرین فرضیه کشف شده در مورد ریشه قوم کروات ها بود، در سال 1797 میلادی مطرح شد. تئوری به زبان ساده این بود: کروات ها همان قوم سرمتی هستند که هزاران سال پیش، از مادها جدا شدند و در شمال شرقی ایران ساکن شدند. آنها قومی ایرانی زبان بودند و شاخه غربی از سکاها به شمار می آیند که در قرون چهار و پنج پیش از میلاد زندگی می کردند. آنطور که در دائره المعارف ها آمده است، به مرور زمان نام سرمت به مجموعه بزرگی از ایل های با تبارهای گوناگون اطلاق شد ولی قوم غالب در میان آنها به ویژه در منطقه جنوبی «سرمتستان» قوم ایرانی تبار بود.
این قوم پس از قرن چهارم پیش از میلاد رفته رفته با آغاز دوره مهاجرت ها (هون ها، گات ها) از جمعیتش کاسته شد. نوادگان این قوم در آغاز غرون پس از میلاد به آلان ها معروف شدند و در قرن جدید آنها را با نام آسی ها می شناسند که در منطقه اوستیا زندگی می کنند.
گسترده ترین ناحیه ای که سرمتی ها در آن سکونت یافتند از یک سو سرزمین میان رودخانه ویستولا تا ریزشگاه رود دانوب و از سوی شرق تا ولگا و از سوی دیگر از امخنطقه اسرارآمیز هیپریوری ها در شمال تا دریای سیاه و دریای خزر در جنوب بود.
سرزمین های میان دریای سیاه و خزر تا کوه های قفقاز هم در محدوده آنها به شمار می آمد. یعنی درست جایی که کرواسی و دیگر همسایه های فعلی اش در آن قرار گرفته اند. البته روایت اسطوره ای از این ماجرا متفاوت است. در نوشته های اسطوره ای ایرانی، فریدون که شاه آریاییان بود، سرزمین خویش را میان سه فرزند خود سلم، تور و ایرج بخش کرد. نام سلم در نوشته های باستان به صورت «سئیریم» و «سرم» آمده است.
هر یک از بخش های ملک فریدون به نام فرمانروایان شان، سرمان، توران و ایران نام گرفته اند. نام سرمان در تاریخ به صورت «سرمت» و در لاتینی «سرمتای» آمده که همان قوم سرمتی فوق الذکر است.
اما در این میان سوال این است که چرا رییس مجلس کرواسی می گوید نام این کشور از کوروش گرفته شده؟ ماجرا برمی گردد به کلمه Hrvat که به زبان اسلاوی همان معنای کروات ها را می دهد. بر اساس دو کتیبه پیدا شده در یونان، در سرزمین فعلی کرواسی در زمان های گذشته قوم هرواتوس (Horoathos) زندگی می کرد که به قوم سرمتی برمی گردد. این قوم که ذکر آن در بالاتر رفت بدون شک قبل از دوران به قدرت رسیدن کوروش زندگی می کرده و اوج تمدنش در دورانی بوده که پارت ها در ایران فعلی سوارکار بودند.
در نتیجه اگر حتی از چهار فرضیه مطرح شده درباره ریشه نام کرواسی، تنها به نظریه ایرانی آن اکتفا کنیم، باز هم مشخص نیست چطور رییس مجلس کرواسی، نام کشورش را با کوروش هخامنشی مرتبط دانسته. این مهم حتی در سرچ های اینترنتی هم نتیجه نداد و نسبتا هیچ سایت تاریخ نگاری، کرواسی را به کوروش ربط نداده است. هر چه هست پیوند قوم سرمتی و کروات های امروزی است که البته نظرات متفاوت هم درباره آن کم وجود ندارد.
