بررسیهای انجامشده در ۱۸ آبان ۱۴۰۴ نشان میدهد که بازار گوشت در ایران با نوسانات قیمتی شدید در هر دو نوع گوسفندی و گوساله همراه بوده است. این جهش قیمتی، که در برخی اقلام به رکوردهای جدید رسیده، متأثر از ترکیبی از عوامل اقتصادی و مدیریتی، از جمله افزایش هزینههای تولید، سیاستهای ارزی متغیر، و چالشهای زنجیره توزیع است.
میانگین نرخ هر کیلوگرم گوشت گوساله بین ۹۹۰ هزار تا ۱ میلیون و ۷۴۰ هزار تومان و گوشت گوسفندی بین ۸۷۰ هزار تا بیش از ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان در نوسان بوده است. این ارقام نشاندهنده جهش قابل ملاحظه است؛ بهطوریکه قیمت هر کیلوگرم گوشت گوساله که در اوایل سال ۱۴۰۴ حدود ۵۰۰ هزار تومان بود، اکنون از مرز یک میلیون تومان فراتر رفته است.
جزئیات قیمت انواع گوشت (بر اساس هر کیلوگرم)
گوسفندی فیله ۲,۳۵۰,۰۰۰
ماهیچه با استخوان ۱,۴۵۰,۰۰۰
راسته ۱,۰۹۵,۰۰۰
قلوهگاه ۸۷۰,۰۰۰
دنبه ۶۵۰,۰۰۰
(ارجاع ویژه) ارگانیک رضوانی تا ۳,۵۰۰,۰۰۰
گوساله فیله ۱,۷۴۰,۰۰۰
راسته ۱,۳۳۴,۰۰۰
مغز ران ۱,۰۷۰,۰۰۰
ماهیچه ۱,۰۲۰,۰۰۰
نکته: در عرضه تنظیم بازار و قصابیها، تفاوتهای قیمتی مشهود است. برای مثال، ران گوساله در قصابی حدود ۸۵۰,۰۰۰ تومان و در مراکز تنظیم بازار ۱,۰۲۵,۰۰۰ تومان گزارش شده است.
⚠️ مهمترین عوامل مؤثر بر گرانی
خشکسالی و هزینههای تولید: کاهش شدید تولید علوفه ناشی از خشکسالی، دامداران را مجبور به خرید نهادههای گرانقیمت با نرخ آزاد کرده که مستقیماً به افزایش هزینۀ تمامشده گوشت قرمز منجر شده است.
سیاستهای ارزی متناقض: تغییرات ناگهانی و ناهماهنگی در سیاستهای ارزی (حذف و بازگشت ارز ترجیحی) و تأخیر در تخصیص ارز برای نهادهها، به جای کنترل، تأثیر معکوس داشته و باعث بیثباتی شده است.
تأثیر دلالان در بازار وارداتی: گزارشها نشان میدهد گوشتهای وارداتی برزیلی که پیشتر با قیمت پایینتر عرضه میشدند، اکنون به حدود ۶۵۰ هزار تومان رسیده و بخش عمده توزیع آن در اختیار دلالان قرار گرفته است.
تمرکز بر واردات گوشت به جای نهاده: این رویکرد، انگیزه تولید داخلی را تضعیف کرده و وابستگی به گوشت وارداتی را افزایش داده است.
تحلیل و چشمانداز
بازار گوشت در ایران با چالشهای ساختاری و مدیریتی عمیقی مواجه است. ناهماهنگی در حمایت از دامداران، ضعف در نظارت بر زنجیره توزیع و کمبود نهادههای ارزان، همگی به گرانی دامن زدهاند.
برای دستیابی به ثبات پایدار، تنها تمرکز بر نوسانات روزانه کافی نیست. بلکه نیاز به اتخاذ سیاستهای حمایتی مؤثر از تولید داخلی، بهبود مدیریت واردات و توزیع، و برنامهریزی جامع برای تأمین نهادهها ضروری است تا هم پایداری تولید تضمین شود و هم مصرفکنندگان به پروتئین با قیمت عادلانه دسترسی پیدا کنند.